ΤΕΤΑΡΤΗ
23
ΙΟΥΛΙΟΥ
«Τι ’ναι Θεός, τι μη θεός και τι τ’αναμεσό τους;». Αυτή η φράση, που με στόμφο, πόνο και πάθος ερμηνεύει η Αννίτα Σαντοριναίου ως Εκάβη στους “Τρωάδες” στην αρχή της παράστασης της Λίνας Νικολακοπούλου «Χορικά Ύδατα», δεν μπορεί να βγει από το μυαλό μου. Γενικά, η αλήθεια είναι πως πολλά πράγματα έμειναν μέσα μου από αυτές τις «δύο παρά δέκα ώρες» – όπως είπε και η Λίνα στην αρχή – που διήρκεσε η παράσταση. Αλλά πριν σας πω τι ένιωσα, μάλλον θα ήταν χρήσιμο να σας πω τι ακριβώς είναι τα «Χορικά Ύδατα».
Η παράσταση του Θεατρικού Οργανισμού Κύπρου (ΘΟΚ) «Χορικά Ύδατα», σε σκηνοθεσία και κείμενα της Λίνας Νικολακοπούλου, είναι στην πραγματικότητα μία εξιστόρηση του παρελθόντος (της) στο θέατρο. Τις λέξεις της Λίνας τις γνωρίζουμε καλά, τις έχουμε τραγουδήσει, μας έχουν απαλύνει πληγές ή μας έχουν ανοίξει και μερικές. Ωστόσο, η πένα της – ή το μολύβι της αν θέλετε – δεν περιορίστηκε μόνο στη μουσική σκηνή. Η ίδια έχει γράψει στίχους για ουκ ολίγες παραστάσεις του θεάτρου· για αρχαίες τραγωδίες και σύγχρονα έργα. Έχει συνεργαστεί με μοναδικά ταλέντα και φοβερούς συνθέτες που έδωσαν στις ιστορίες της (μουσική) “ζωή”: ο Γιώργος Κουρουπός, ο Oscar Strok, ο Goran Bregovic, ο Θάνος Μικρούτσικος, ο Γιώργος Χριστιανάκης, ο Σταμάτης Κραουνάκης και ο Νίκος Κυπουργός. Την ιστορία της δικής τους μουσικής, και τις ιστορίες των αιώνιων έργων του θεάτρου, αλλά και την ιστορία των ανθρώπων, γιορτάζουν τα «Χορικά Ύδατα». Η Λίνα παίρνει ως αφετηρία τη μνήμη, την αναπόληση – «το αιώνιο παρελθόν» όπως το λέει – και στήνει μία παράσταση-ταξίδι. Ταξίδι στο δικό της θέατρο και στη δική μας ζωή.
Φωτογραφία: Παύλος Βρυωνίδης
Συνοδοιπόροι σε αυτό, πάνω στη σκηνή είναι οχτώ πραγματικά εξαιρετικοί ηθοποιοί, που είναι τρομερή τύχη να τους αντικρίζεις να παίζουν μπροστά σου: η Αννίτα Σαντοριναίου, η Στέλα Φυρογένη, ο Αλέξανδρος Μπουρδούμης, ο Χάρης Πισίας, η Νιόβη Χαραλάμπους και οι Χρήστος Γκρόζος, Λουκάς Προκοπίου και Μαρία Τσιάκκα. Ειδικά εκείνοι οι ηθοποιοί που δραστηριοποιούνται κυρίως στην Κύπρο ήταν για μένα η μεγαλύτερη έκπληξη – και όχι γιατί δεν περίμενα να ταξιδέψω με τις ερμηνείες τους ή το ταλέντο τους, όχι βέβαια. Έκπληξη, γιατί δεν ήξερα πώς είναι να είσαι παρών την ώρα που ερμηνεύουν. Δηλαδή, νιώθω σίγουρα πλουσιότερη τώρα που έχω δει την ανυπέρβλητη κυρία Αννίτα Σαντοριναίου να παίζει, έστω και για λίγο, στους “Τρωάδες”, στους “Ιππής”, στον “Οιδίποδα Τύραννο” ή στο “Έκτο Πάτωμα”. Γιατί αυτή η ποικιλία κιόλας χαρακτηρίζει την παράσταση.
Φωτογραφία: Παύλος Βρυωνίδης
Αν επιλέξετε να βρεθείτε σε ένα από τα πολλά ανοιχτά θέατρα της καλοκαιρινής περιοδείας των Χορικών Υδάτων, κάτι που προτείνω ανεπιφύλακτα, θα παρακολουθήσετε 9 έργα. Συγκεκριμένα, αποσπάσματα από 9 έργα – από την αρχαιότητα έως σήμερα – όπου σε όλα έχει γράψει τα τραγούδια η Λίνα Νικολακοπούλου. Σε μία σκηνοθετική προσέγγιση που θέλει τους ηθοποιούς να μην εγκαταλείπουν ποτέ τη σκηνή, να χρησιμοποιούν όλα τα props και τα σκηνικά που έχει φτιάξει ο Άγγελος Μεντής, και να φορούν πανωφόρια, γυαλιά και αξεσουάρ πάνω από την παλέτα κουστουμιών του Άγγελου Αγγελή, τα «Χορικά Ύδατα» επιπλέουν πάνω στο θυμικό της ύπαρξής μας.
Φωτογραφία: Παύλος Βρυωνίδης
Καθ’ όλη τη διάρκεια της παράστασης θα ανατριχιάσετε, θα γελάσετε πολύ, ίσως κλάψετε, σίγουρα θα συγκινηθείτε, και θα ακούσετε εξαιρετικές φωνές και εξαιρετική live μουσική. Ίσως πάλι νιώσετε για λίγο πως δεν είστε στο 2025, αλλά κάπου στο ’60, σε μία επιθεώρηση. Τα «Χορικά Ύδατα» είναι μία μουσικοθεατρική παράσταση που αποζητάει ένα ενεργό κοινό – και όχι με την έννοια του ότι θα συμμετέχετε στο έργο. Ανάμεσα στα χορικά, ανάμεσα στα έργα, θα θέλετε να χειροκροτήσετε, να γελάσετε, να τραγουδήσετε μαζί με τους ηθοποιούς – και αυτό είναι κάτι παραπάνω από εντάξει.
Λίνα Νικολακοπούλου. Φωτογραφία: Παύλος Βρυωνίδης
Το βράδυ που εγώ είδα την παράσταση, τη Δευτέρα (21/7) στο Βεάκειο Θέατρο του Πειραιά, στην ακριανή κερκίδα καθόταν ένας κύριος μεγάλης ηλικίας, ντυμένος με ένα λευκό λινό πουκάμισο, ένα αντίστοιχο σκουρόχρωμο παντελόνι, σκαρπίνια και ένα καπέλο. Δεν σταμάτησε να χειροκροτά στο ρυθμό της μουσικής – πολλές φορές ακόμη κι αν κανείς άλλος στο κοινό δεν το έκανε. Χειροκροτούσε ρυθμικά και χαμογελούσε. Τον κοιτούσες και ήταν λες και έβλεπες τη ζωή να πηγαίνει πίσω στον χρόνο, τον κοιτούσες και έβλεπες μπροστά σου μία άλλη εποχή. Ακριβώς έτσι ένιωσα και σε πολλές στιγμές της παράστασης – και πολύ το χάρηκα αυτό, γιατί πρακτικά δεν είχα την τύχη να αντικρίσω όλα αυτά τα έργα και τα ανεβάσματα όταν πρωτοέγιναν. Ωστόσο, με εντυπωσίασε η μαεστρία με την οποία κάποια κείμενα και θεματικές σε επανέφεραν στο σήμερα. Ήταν επίκαιρο αυτό που έβλεπα. Και δεν θα σας πω ψέματα: θα το ψάξω ανά την Ελλάδα και ίσως το ξαναδώ.
Φωτογραφία: Παύλος Βρυωνίδης
Για μένα, οι στιγμές των μονολόγων της κυρίας Σαντοριναίου – είτε ήταν τα “Σπίτια”, είτε ως Εκάβη, είτε στο “Έκτο Πάτωμα” – με συνεπήραν απόλυτα. Και όλες οι στιγμές που ο υπερταλαντούχος θίασος τραγουδούσε… αλλά πιο πολύ, η στιγμή που είπαν την Κουπαστή. Η αγαπημένη μου στιγμή όμως όλης της παράστασης ήταν μάλλον το τέλος. Όταν όλα είχαν τελειώσει, οι ηθοποιοί δεν έπαιζαν πια, και η φωνή της Λίνας ακούστηκε να λέει: «Αγαπημένοι ηθοποιοί, εγώ που γράφω λόγια, δεν έχω λόγια». Και μετά από μια παύση: «Και ένα υστερόγραφο: να μη μας λένε μάζα. Ενώνουμε τον λόγο μας για το κακό στη Γάζα!». Αυτό το τελευταίο το είπαμε όλοι μαζί.
Δεν θα πάψει ποτέ να με συγκινεί συθέμελα η ικανότητα ενός ανθρώπου να παίρνει γράμματα και λέξεις και να σε κάνει να νιώθεις. Ένα εργαλείο που στ’ αλήθεια όλοι έχουμε, αλλά μόνο μερικοί μπορούν να το χειριστούν σχεδόν μαγικά. Να πάτε να “περιηγηθείτε” στα «Χορικά Ύδατα» της Λίνας Νικολακοπούλου – θα τα βρείτε να τριγυρίζουν την Ελλάδα.
