Η φωτογραφία εξωφύλλου αυτού του άρθρου δεν είναι δική μου. Ανήκει στον Μηνά, έναν φίλο που βρέθηκε το Σάββατο 28 Ιουνίου στην πρώτη συναυλία του ΛΕΞ στο ΟΑΚΑ (είναι στιγμιότυπο από ένα βίντεο που τράβηξε). Του έστειλα μήνυμα και του ζήτησα να μου στείλει φωτογραφίες από εκείνη τη νύχτα, αν είχε. Ήθελα να γράψω ένα κείμενο. Ένα «(δεν) είδαμε» – αλλά πάρα πολύ θα θέλαμε.
Κάθομαι εδώ και σχεδόν μία εβδομάδα και βλέπω το κινητό μου να με βομβαρδίζει με βίντεο, αποσπάσματα, συγκινητικά κείμενα, κοινωνικές αναλύσεις – γενικά, η οθόνη του κινητού μου γράφει συνέχεια “ΛΕΞ”. Υπάρχουν φορές, ελάχιστες και εξαιρετικά σπάνιες, που αντιλαμβάνεσαι πως ζεις μια στιγμή που θα καθορίσει την ιστορία – μια στιγμή για την οποία θα μιλούν οι επόμενοι – μια στιγμή που ζεις την ιστορία. Εγώ δεν βρέθηκα στο live του ΛΕΞ, καμία από τις δύο μέρες. Και όχι επειδή δεν ήθελα. Προσπάθησα να βρω εισιτήριο για την πρώτη μέρα. Έψαξα πολύ, πριν καν ανακοινωθεί η δεύτερη συναυλία, αλλά απογοητεύτηκα. Δεν το άφησα όμως έτσι – σκέφτηκα ότι μπορεί να γίνει κάτι. Όταν τελικά ανακοινώθηκε η δεύτερη μέρα, σχεδόν έναν μήνα μετά, οι μέρες και οι νύχτες μου ήταν πλέον γεμάτες με δουλειά και υποχρεώσεις που δεν μπορούσα να ακυρώσω. Οπότε, ενώ θεωρητικά μπορούσα, δεν βρέθηκα ούτε τη δεύτερη μέρα ανάμεσα στους χιλιάδες στο ΟΑΚΑ.
@minasalpha
Αυτό καθαυτό, η απουσία μου, έχει μικρή σημασία. Το ζήτημα είναι πως αυτή η συνθήκη – το ότι δεν ήμουν παρούσα – δεν σταμάτησε να με απασχολεί. Με πιάνω να το λέω συνέχεια στους φίλους μου: «Δεν μπορώ να πιστέψω πως δεν το έζησα αυτό». Κουράστηκαν να το ακούνε – να με ακούνε. Μία φίλη μου είπε: «Είσαι ακόμα 24, θα τον δεις κάποια άλλη φορά». Και ναι, αυτό είναι πολύ πιθανό. Αλλά η σκέψη, όσο λογική κι αν είναι, δεν με ηρεμεί.
Βλέπω τους ανθρώπους γύρω μου, είτε μέσα από τα social είτε στην καθημερινότητα, να μιλούν συνέχεια για τους σχεδόν 100.000 που μαζεύτηκαν εκεί. Για μια συναυλία που – όπως εκείνο το live στο Θέατρο Πέτρας το 2019 ή ακόμα στο Χυτήριο το 2015 – άλλαξε την ιστορία του ραπ. Και ακόμα πιο πέρα: άλλαξε την ιστορία μιας γενιάς. Ή καλύτερα, της έδωσε σχήμα. Την αναπαρέστησε για δύο βράδια μέσα σε ένα γήπεδο. Κι εκεί κατάλαβα γιατί εδώ και μία εβδομάδα είμαι τόσο ανήσυχη. Γιατί δεν μπορώ να ξεπεράσω το ότι “έχασα” μια συναυλία. Γιατί δεν μας αλλάζουν μόνο τα πράγματα που ζούμε. Ίσως μας αλλάζουν – κυρίως – αυτά που δεν τα ζούμε. Γι’ αυτό θέλω να σας μιλήσω. Για το πώς μία από τις πιο ιστορικές συναυλίες – ίσως η σημαντικότερη που η γενιά μας (με την ευρύτερη έννοια) είδε μέχρι τώρα – με άλλαξε, κι ας μην ήμουν καν εκεί.
Ανακάλυψα τον ΛΕΞ – δηλαδή, ξεκίνησα να τον ακούω εντατικά και να τον καταλαβαίνω – το 2022, με το “Metro”, όπως πάρα πολύς κόσμος. Ήταν ένα σημείο καμπής. Και για την κοινωνία, αλλά και για την πορεία του ΛΕΞ – ή μάλλον, για τη δημοτικότητά του. Συνδύασα τους στίχους από το “Το παράθυρό μου” με τα πιο βαριά, καταθλιπτικά μου επεισόδια, και τα “Air Max” και τα “Πουλιά” με τις – λίγες – μέρες που άρχισα ξανά να βγαίνω απ’ το σπίτι. Από τότε έχουν αλλάξει πολλά. Και παρόλο που, σε πολλά, είμαστε χειρότερα, εγώ είμαι ακόμα εδώ – και κατά έναν τρόπο, ευθύνεται και ο ΛΕΞ γι’ αυτό. Άλλο ένα άλμπουμ ήρθε το 2024, το “G.T.K.”, για να σταθεί δίπλα στο “2ΧΧΧ” του 2018 και στο “Ταπεινοί και Πεινασμένοι” του 2014 – εκεί όπου ξεκίνησε η solo καριέρα του.
Το πόσο καλός είναι ο ΛΕΞ στη δουλειά του, το ότι είναι ένας σύγχρονος ποιητής, το ότι είναι η φωνή μιας γενιάς – ίσως και περισσότερων – είναι πράγματα που έχουν ειπωθεί πολλές φορές. Ίσως ακούγονται τετριμμένα, αλλά αυτό δεν τα κάνει μη αληθή. Είναι κοινωνικό φαινόμενο. Γιατί η μουσική αντικατοπτρίζει την κοινωνία που την ακούει. Και όσο η κοινωνία “χαλάει”, “σαπίζει”, “μαυρίζει”, τόσο και οι στίχοι της θα κάνουν το ίδιο. Και ίσως – σκοτάδι με σκοτάδι – να καταφέρει να γεννήσει τελικά λίγο φως. Ακριβώς αυτό συνέβη στο ΟΑΚΑ – αυτό έκανε ο Αλέξης. Εκατό χιλιάδες κόσμος. Άλλος τόσος – και άλλος τόσος – που δεν ήταν εκεί. Άναψε φωτιές, φώναξε δυνατά, ούρλιαξε: «Πού ‘σαι ρε ΛΕΞ;». Κι εκείνος ήταν εκεί – ακριβώς μπροστά στα μάτια των ανθρώπων που του έδωσαν την πιο ψηλή θέση. Στα “δικά” (του) μας παιδιά,
Άκουσα πολλούς να λένε πως αυτό που είδαν – όσο μοναδικό και ιστορικό κι αν ήταν – ήταν «στημένο», πολύ προζαρισμένο.
Πως ήταν κάπως μαγκωμένος, σαν να περιοριζόταν. Δεν ξέρω. Ίσως. Άλλωστε, όπως είπα και πριν: αυτή είναι μια συναυλία που δεν είδα. Αυτό όμως που μπορώ να υποθέσω, είναι πως το live δεν ήταν «στημένο» (με την έννοια που οι περισσότεροι το εννοούν) – ήταν σκηνοθετημένο. Ο ΛΕΞ είναι σινεφίλ. Κι αν με ρωτάτε, πιστεύω ότι αυτό είναι κάτι που θα τον απασχολήσει πιο βαθιά στο μέλλον (πέρα από το cameo στις Άγριες Μέλισσες του Κεκάτου). Αυτή ακριβώς η αγάπη του για το σινεμά, νομίζω, είναι που φάνηκε στο στήσιμο που είδαν όσοι ήταν εκεί, εκείνα τα δύο βράδια. Έναν άνθρωπο που, εκτός από όλα αυτά που του αξίζουν, έχει κερδίσει και το δικαίωμα να τα δείχνει όλα όπως θέλει – κι ίσως τώρα να ξέρει καλύτερα πώς θέλει. Σαν ταινία. Όπως θα θέλαμε να είναι και η ζωή.
Ο ΛΕΞ τραγούδησε για δύο βράδια την ιστορία της γενιάς μας και δεν ήμουν εκεί – αλλά ίσως αυτά που δεν ζούμε μας αλλάζουν περισσότερο.
Η ιστορία γράφεται, τις περισσότερες φορές, χωρίς να το καταλαβαίνουμε – ανεξάρτητα από το αν τη ζούμε καθημερινά. Τα βιβλία συνήθως γράφουν πολύ λιγότερα από όσα έγιναν στην πραγματικότητα. Και όχι πάντα τα σημαντικά. Αυτά μένουν απ’ έξω. Η συγκεκριμένη συναυλία του ΛΕΞ, αυτά τα δύο βράδια, αυτοί οι 100.000 άνθρωποι – κι εμείς που το συζητάμε, που νιώθουμε πως ήμασταν εκεί, πως εκεί ανήκαμε, πως εκεί ήταν η θέση μας – σας το υπόσχομαι: Αυτό θα το γράψει η ιστορία.
Η ζωή στους στίχους του ΛΕΞ είναι αληθινή και σκληρή, αλλά και κινηματογραφική και ρομαντική. Είναι πολιτική, είναι απόλυτη και διαλλακτική όταν θέλει. Είναι κάφρικη και κουλτουριάρα. Είναι όλα. Τα έχουν πει όλα για τον ΛΕΞ και τα πιο βαρύγδουπα και μεγάλα λόγια – εδώ, ίσως, να είναι αλήθεια. Αλλά εγώ, τουλάχιστον, δεν ξέρω κανέναν άλλο άνθρωπο που να μπορεί να στιγματίσει τις ζωές ανθρώπων που δεν ήταν στις συναυλίες του. Άλλωστε, ο επόμενος ΛΕΞ θα’ ναι ο επόμενος ΛΕΞ. Τουλάχιστον όχι με φυσική παρουσία. Και τελικά, ναι: δεν πήγα στη συναυλία του ΛΕΞ στο ΟΑΚΑ και δεν μπορώ να σταματήσω να το σκέφτομαι.