Στην πρόβα: «Ηλέκτρα» για το Αρχαίο Θέατρο Επιδαύρου – Το πένθος της ταιριάζει

Στην πίσω αυλή της Ελληνογερμανικής Σχολής στην Παλλήνη, ο δυνατός αέρας παρασύρει μαζί του τα λόγια του Σοφοκλή. Κι αυτά μπλέκονται με τα γέλια κάποιων παιδιών που παίζουν σε γειτονικό γήπεδο, αγνοώντας όσα θεατρικά και τραγικά συντελούνται μερικά μέτρα πιο κάτω. Ο Δημήτρης Τάρλοου βρίσκεται στην τελική ευθεία προβών για την «Ηλέκτρα», παράσταση που θα κάνει το ντεμπούτο της στο Αρχαίο Θέατρο της Επιδαύρου στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Επιδαύρου και θα σημάνει για τον ίδιο το βάπτισμα στο μεγάλο κοινό του αργολικού κοίλου.

Ο ήλιος κοντεύει να δύσει στην Παλλήνη και στο μικρόφωνο ο Δημήτρης Τάρλοου καλεί το θίασο του Θεάτρου Πορεία να οργανωθεί για την πρώτη σκηνή της πρόβας. «Πάμε από την Πάροδο», λέει. Στο sound check ακούγονται καθαρά και διαδοχικά οι φωνές όλων των ηθοποιών: Λουκία Μιχαλοπούλου, Ιωάννα Παππά, Αναστάσης Ροϊλός, Νικόλας Παπαγιάννης, Γιάννης Αναστασάκης, Γεωργία Μεθενίτη, Περικλής Σιούντας.

Και λίγο πιο πίσω ο μουσικός και συνθέτης Φώτης Σιώτας κάνει φωνητικό ζέσταμα με τις ηθοποιούς του Χορού που έχουν συγκεντρωθεί γύρω του: Μαργαρίτα Αλεξιάδη, Ασημίνα Αναστασοπούλου, Ελένη Βλάχου, Ιωάννα Δεμερτζίδου, Ιωάννα Λέκκα, Ελένη Κιλινκαρίδου-Σίστη, Λυδία Στέφου, Άννα Συμεωνίδου, Χαρά Τζόκα.

Τα λόγια της Ηλέκτρας που εμφανίζεται σαν αγρίμι κάτω από τη σκάλα ενός ρημαγμένου παλατιού, αντηχούν στον ανοιχτό χώρο. «Φως, τι ατέλειωτα τραγούδια θρήνου άκουσες από μένα», λέει η Λουκία Μιχαλοπούλου που την ερμηνεύει, πενθώντας για το θάνατο του βασιλιά Αγαμέμνονα αφού «καμιά λύπη δεν υπάρχει για σένα πατέρα μου». Στις επικλήσεις της Κλυταιμνήστρας – Ιωάννας Παππά «να ζω βίο χωρίς λύπες και να ευημερώ με τα παιδιά μου, όσα δεν έχουν μίσος για μένα», ο θεός Απόλλωνας δεν θα ανταποκριθεί. Και παρότι, ο Παιδαγωγός του Γιάννη Αναστασάκη αναγγέλλει (ψευδώς) το θάνατο του γιου της Ορέστη σε ιππικούς αγώνες, η εκδίκηση του δεν θα αργήσει. Απεναντίας, «θα δώσει όλη την πίκρα του θανάτου», όπως προειδοποιεί ο ερμηνευτής του Αναστάσης Ροϊλός τον Αίγισθο του Νικόλα Παπαγιάννη, που ήδη έχει αντικρύσει νεκρό το σώμα της Κλυταιμνήστρας.

Το αιματοβαμμένο σκηνικό της σοφόκλειας τραγωδίας ανοίγεται απόψε σε ένα γήπεδο μπάσκετ – δύο εβδομάδες πριν στηθεί στην ορχήστρα της Αρχαίας Επιδαύρου· φέρνοντας στο φως ένα κείμενο όπου ο θρήνος και η εκδίκηση περιγράφουν πτυχές της ανθρώπινης παραφοράς.

Η Λουκία Μιχαλοπούλου ως πενθούσα Ηλέκτρα.

Με το πιο αιματοβαμμένο κεφάλαιο του μύθου των Ατρειδών, ο Δημήτρης Τάρλοου βαπτίζεται σκηνοθετικά στο αρχαίο δράμα και στην επιδαύρια ορχήστρα. Η Ηλέκτρα, κόρη του Αγαμέμνονα που δολοφονήθηκε από το χέρι της Κλυταιμνήστρας και του εραστή της Αιγίσθου, υπόσχεται πως «δεν πρόκειται ποτέ να σταματήσει τον οδυρμό» για τον αποτρόπαιο χαμό του. Περιφέρεται ως δούλα στο παλάτι των Μυκηνών με μοναδική της ελπίδα την επιστροφή του μικρότερου αδερφού της Ορέστη, αφού μόνη «δεν αντέχω του πόνου το αβάσταχτο βάρος», όπως ομολογεί. Όταν, πράγματι, ο Ορέστης εμφανίζεται, ο κύκλος του αίματος θα συνεχιστεί με την ίδια βία. Και ο οίκος του Ατρέα θα δει και άλλα μεγάλα πάθη.

Ερμηνεύοντας ενστικτωδώς την επιλογή του, ο Δημήτρης Τάρλοου καταλήγει πως οι θεματικοί άξονες του έργου του Σοφοκλή τον οδήγησαν σε αυτό: «Η επιμονή, η καθήλωση, η ακεραιότητα της Ηλέκτρας. Όλα αυτά τα χαρακτηριστικά της με συγκινούν. Όπως και το βίωμα της για το γονεϊκό πένθος, που επίσης μας συνδέει. Αλλά και κάτι ακόμα πιο απλό: Όσο περνούν τα χρόνια, θέλω να συνδέομαι με έργα με τα οποία πραγματικά επιθυμώ να εμπλακώ και με καλλιτέχνες που κουβαλούν τις ίδιες ανάγκες».

Η επιστροφή του εξόριστου Ορέστη μοιάζει με λύτρωση για το πένθος της Ηλέκτρας· κι όμως θα αποδειχθεί καινούργια φυλακή. Ο αδερφός της θα γίνει μητροκτόνος, ο πλέον διαβόητος στην παγκόσμια γραμματεία. «Οι τροχοί της ιστορίας κινούνται μέσα από το αίμα και τη βία. Συνεπώς, το ερώτημα αν με το διπλό φονικό κλείνει ο κύκλος των Ατρειδών δεν είναι παρά ένα ψευδο-ερώτημα. Αναλαμβάνοντας τα ηνία του βασιλείου, ο Ορέστης εξαγγέλλει πως ‘όποιος τολμήσει να πλήξει την εξουσία μου και να δοκιμάσει να την πάρει με δόλιο τρόπο, έτσι θα πεθάνει’. Δηλαδή, αυτός που αντικαθιστά τον προηγούμενο αυταρχισμό μπορεί να είναι και χειρότερος. Και την ίδια ώρα, η Ηλέκτρα παραμένει έξω από το παλάτι, αναρχική. Αφού ο φόνος της μάνας δεν της έδωσε την ικανοποίηση που αποζητούσε. Δεν υπάρχει σαφής ένδειξη τι γίνεται μετά τους φόνους, ποια είναι πλέον η θέση της Ηλέκτρας. Η δική μου ερμηνεία είναι ότι παραμένει θηρέα, εσαεί διαμαρτυρόμενη, εσαεί στάσιμη. Ηγείται μιας τραγωδίας όπου δεν συμβαίνει τίποτα κι αυτό το τίποτα είναι πολύ κοντά στο τίποτα του Άμλετ και κατόπιν κοντά στον Μπέκετ και τη Σάρα Κέιν», προσθέτει ο σκηνοθέτης της παράστασης.

Η Λουκία Μιχαλοπούλου, ερμηνεύοντας την ομώνυμη ηρωίδα, αισθάνεται πως αντιμετωπίζει ένα βαθιά ψυχαναλυτικό έργο. «Η Ηλέκτρα, με έναν τρόπο, καλείται να γίνει θεραπεύτρια και θεραπευόμενη χωρίς να την περιμένει ανάρρωση. Είναι, λοιπόν, ένα κείμενο που δεν φέρνει κάποια κάθαρση παρά μόνο την επιβεβαίωση της ματαιότητας, τόσο του θανάτου όσο και της ζωής. Η δε μετάφραση του Γιώργου Χειμώνα από μόνη της προκαλεί και προσκαλεί να βρίσκεσαι εντελώς μέσα και ταυτόχρονα να γίνεσαι παρατηρητής του φαινομένου. Παρακολουθούμε την σκέψη της Ηλέκτρας – όχι το πρόσωπο».

Η Ιωάννα Παππά εντοπίζει την δύναμη του έργου «στην βαθιά δυστυχία, το πένθος και τη φρίκη για τα οποία κανείς δεν κάνει τίποτα προκειμένου να τα αλλάξει. Μοιάζει να υπάρχει μια συναισθηματική ακινησία· ωστόσο, στον πυρήνα του έργου αναδεικνύεται μια δράση εσωτερική, έτοιμη ανά πάσα στιγμή να εκραγεί. Το βλέπουμε εξάλλου: όλοι διαπράττουν αδικία. Και όπως προειδοποιεί η Κλυταιμνήστρα την κόρη της: ‘αυτό που κάνεις θα το πάθεις. Πράγματι, όλοι οι ήρωες παθαίνουν και πάσχουν».

Ο Νικόλας Παπαγιάννης από το ρόλο του Αιγίσθου  εστιάζει στο ζήτημα της αυτοδικίας, το οποίο στην «Ηλέκτρα» τίθεται πολύ καθαρά. «Η αυτοδικία με απασχολεί πάρα πολύ· τι σημαίνει για κάποιον να πάρει το νόμο στα χέρια του. Η συζήτηση σε σχέση με το πού σταματάει το όριο του προσωπικού μου δίκαιου και που ξεκινάει το άδικο για κάποιον άλλο είναι ανεξάντλητη. Ειδικά σε μια εποχή που η λέξη του δικαίου μας βασανίζει τόσο πολύ», παρατηρεί.

O Αναστάσης Ροϊλός στον ρόλο του Ορέστη

Συνεπαρμένος από τον πυκνό λόγο του Σοφοκλή, ο Αναστάσης Ροϊλός, ο Ορέστης σε αυτήν την «Ηλέκτρα», επισημαίνει την περιεκτικότητα σε νοήματα και τις αντιφάσεις των ηρώων που «καθρεφτίζουν την ανθρωπότητα τότε, σήμερα και για πάντα. Δυστυχώς, ως άνθρωποι δρούμε παρά σκεφτόμαστε. Χρειαζόμαστε τα κείμενα αυτά για να μας θέσουν πάλι τα ερωτήματα, για να σταθούμε και να αναλογιστούμε ξανά, από την αρχή».

Όπως σωστά επισημαίνει και ο Γιάννης Αναστασάκης, «ο Σοφοκλής πλάθει αυτούς τους ήρωες σε πολύ κρίσιμη στιγμή για την Αθήνα όπου επίκειται η ήττα στον Πελοποννησιακό πόλεμο. Και μοιραία σκέφτεσαι πως κι εμείς εξετάζουμε το έργο σε μια πολύ κρίσιμη καμπή για την ανθρωπότητα. Δεν μπορείς παρά να προβληματιστείς για όσα είναι ικανός ο άνθρωπος να πράξει».

Η Ιωάννα Παππά ως Κλυταιμνήστρα καλωσορίζει τον Παιδαγωγό του Γιάννη Αναστασάκη.

Αναζητώντας τον τρόπο να ερμηνεύσει τα αρχέτυπα ώστε να δημιουργήσει δεσμούς με το σημερινό κοινό, ο Δημήτρης Τάρλοου επιχειρεί μια προσέγγιση που έλκει την καταγωγή της από τον ρεαλισμό. Επενδύει σκηνοθετικά «στην αμεσότητα των ηθοποιών σε μια προσπάθεια οι θεατές να έρθουν πιο κοντά σε αυτά τα πλάσματα που πράττουν ανθρώπινα. Πράττουν παράλογα, εξωφρενικά, αντιφατικά αλλά και συγκινητικά γιατί κουβαλούν την τραγωδία της ανθρώπινης φύσης η οποία, πολλές φορές, δεν ξέρει καν γιατί πράττει», εξηγεί.

Με την συνεργασία του σκηνογράφου Πάρι Μέξη, τοποθετεί χρονικά τα πρόσωπα στο Μεσοπόλεμο αντλώντας από φιγούρες της ελληνικής ζωγραφικής. «Η βασική πρόθεση είναι να ξεκλειδώσουμε τα δίκαια και τις δυσάρεστες πλευρές των ηρώων, να τα καταστήσουμε πιο οικεία», τονίζει ο σκηνοθέτης, λαμβάνοντας ασφαλώς υπόψιν το πλεονέκτημα της τραγωδίας: «να μην αναρωτιέσαι γιατί έγιναν τα πράγματα έτσι, να μην αναρωτιέσαι γιατί ο Ορέστης διέπραξε τον αποτρόπαιο φόνο της Κλυταιμνήστρας, αλλά να προσλαμβάνεις την τραγωδία σαν όνειρο που είδες και ξαφνικά ξύπνησες».

Δημήτρης Τάρλοου: Η βασική πρόθεση είναι να ξεκλειδώσουμε τα δίκαια και τις δυσάρεστες πλευρές των ηρώων, να τα καταστήσουμε πιο οικεία

Οι ηθοποιοί του ασκήθηκαν σε πρώτη φάση σε αυτοσχεδιασμούς, προτείνοντας υλικά που φέρει η καθεμιά και ο καθένας τους. Αυτή η διαδικασία που ακολουθεί σταθερά ο Τάρλοου, στάθηκε για τους περισσότερους απελευθερωτική, αν και στη συνέχεια έκαστος/η χρειάστηκε να τη γονιμοποιήσει διαφορετικά πάνω στις αρχές της ρεαλιστικής αφήγησης. «Εν αρχή είναι ο λόγος – με την προϋπόθεση πως ο λόγος είναι σώμα. Η αυτοσχεδιαστική δουλειά μας έδωσε την ελευθερία να προσεγγίσουμε το κείμενο έξω από το πλαίσιο που δουλεύεται το αρχαίο δράμα (δηλαδή το σώμα) και να βρούμε ένα δρόμο που, ωστόσο, απαιτεί πολλές ισορροπίες και σωστή θερμοκρασία. Και μπορεί για μένα να είναι ένας πιο ανοίκειος τρόπος δουλειάς, παρόλα αυτά τον εκτίμησα για την συνέπεια του. Θεωρώ πως είναι μια πρόταση για την αρχαία ελληνική τραγωδία· μπορεί να δώσει κάτι. Το κοινό θα έχει απέναντι του πιο γήινες φιγούρες, ανθρώπους με τους οποίους μπορεί να ταυτιστεί», σημειώνει ο Αναστάσης Ροϊλός.

Αντίστοιχα, ο Νικόλας Παπαγιάννης – «παιδί του αυτοσχεδιαστικού θεάτρου που τελικά προϋποθέτει μια πολύ δομημένη κατάσταση», όπως χαρακτηριστικά συστήνεται – βρίσκει ενδιαφέρουσα την διαδικασία συντονισμού με την πρόταση Τάρλοου. «Πιστεύω πως πρωταγωνιστής στο ποιητικό θέατρο είναι πάντα ο λόγος. Στη δική μου σκέψη, οι βασικές δράσεις βρίσκονται στο λόγο. Συνηθίζω να βλέπω με μεγάλη φροντίδα και προσοχή τις λεκτικές διαδρομές του κειμένου. Κι όσο πιο πολύ μου αποκαλύπτονται τόσο απελευθερώνεται το σώμα», παρατηρεί.

Όσο για το πάγιο αίνιγμα του Χορού στο αρχαίο δράμα, ο Δημήτρης Τάρλοου επιχειρεί ένα δρόμο αυτονόμησης για το χορικό σχήμα.  «Δεν αντιμετωπίζω τις γυναίκες του Χορού ως ένα ομοιογενές σύνολο, αλλά τονίζω τις ποιότητες της καθεμιάς. Έχω ‘σπάσει’ τα χορικά ώστε η μία να αλληλοσυμπληρώνει ή να αναιρεί την άλλη και σίγουρα δεν επιδίωξα τον τέλειο συντονισμό στην συνεκφώνηση. Ήθελα να φωτιστεί μια προσωπικότητα για καθεμιά ξεχωριστά».

Ο Νικόλας Παπαγιάννης υποδύεται τον Αίγισθο.

«Για να βρεις την ελευθερία σου, πρέπει να ορίσεις τη φυλακή σου», λέει η Λουκία Μιχαλοπούλου, ερμηνεύοντας τον επώνυμο ρόλο της σοφόκλειας τραγωδίας· και είναι μια διαπίστωση που επενδύει τόσο πάνω στις ποιότητες της ηρωίδας της, όσο και στη διαχείριση των ρόλων από την πρωταγωνιστική ομάδα. «Είναι ένα φαινόμενο η Ηλέκτρα» λέει η Μιχαλοπούλου, «για την βαθιά, εμμονική της πίστη και την βαθιά της πνευματικότητα. Ζει ένα ατέλειωτο πένθος που μοιάζει να είναι εκεί από πάντα. Δυσάρεστη σε στιγμές για τους άλλους, αλλά και για τον εαυτό της. Αμετακίνητη και μόνη από επιλογή. Είναι απόλυτα συνειδητοποιημένη, αναγνωρίζει αυτό που έχει γίνει: ένας πυρηνικός εγκέφαλος που δεν σταματάει, ρίχνει το δηλητήριο, αλλά αυτό της επιστρέφεται. Υπάρχει κάτι το αυτοκαταστροφικό και αναρχικό στην Ηλέκτρα. Δεν δίνει λογαριασμό γι’ αυτό που είναι και, ομολογώ πως, αυτό είναι κάτι που ζηλεύω σ’ εκείνη».

Τόσο η Λουκία Μιχαλοπούλου όσο και η υπόλοιπη ομάδα – Ιωάννα Παππά, Αναστάσης Ροϊλός, Νικόλας Παπαγιάννης, Γιάννης Αναστασάκης, Γρηγορία Μεθενίτη και Περικλή Σιούντας έσμιξαν για πρώτη φορά κάτω από τη μέθοδο αυτοσχεδιασμών του Δημήτρη Τάρλοου η οποία, όπως σε κάθε σκηνοθεσία του, έχει στόχο την ανάδειξη του υλικού των ηθοποιών του, εκφραστικά και κινησιολογικά.

Λουκία Μιχαλοπούλου: Υπάρχει κάτι το αναρχικό στην Ηλέκτρα. Δεν δίνει λογαριασμό γι’ αυτό που είναι και, ομολογώ πως, αυτό είναι κάτι που ζηλεύω σ’ εκείνη

«Ξεκινήσαμε με αυτοσχεδιασμούς συνειρμικά, χωρίς στόχο για αποτέλεσμα αλλά ξεπεράσαμε τα όρια, χωρίς να μας περιορίζει το προφανές. Δημιουργήθηκαν στιγμές πραγματικής αμηχανίας κι αυτό ήταν κέρδος. Η σχέση Κλυταιμνήστρας και Ηλέκτρας, λόγου χάρη, μητέρας και κόρης είναι στα κόκκινα. Υπάρχει αγάπη ανάμεσα τους, μα είναι τέτοια η δυσκολία στη, μεταξύ τους, επικοινωνία μετά από όσα έχουν συμβεί, ώστε άλλο τόσο είναι και το μίσος. Έτσι κι αλλιώς, είναι δυσδιάκριτα τα όρια σε αυτές τις σχέσεις, συχνά μιλάμε με ανθρωποφαγικούς όρους – ακόμα κι αν δεν έχουν δοκιμαστεί μέσα από τέτοιες ακρότητες, όπως αυτές που συμβαίνουν στο παλάτι του Ατρειδών», λέει η Ιωάννα Παππά. Ερμηνεύοντας τον ρόλο της βασίλισσας Κλυταιμνήστρας δηλώνει πως κατανοεί όσα βιώνει η ηρωίδα της· άρα δικαιολογεί και την αντίδραση της. Δεν παύει, ωστόσο, να αναγνωρίζει  πως «όλοι οι ήρωες του έργου έχουν αυτοκαταστροφική διάθεση γιατί επενδύουν σε συναισθήματα που δεν θα τους βοηθήσουν να πάνε παρακάτω: αντί να εκδικούνται τον άλλο, εκδικούνται τον ίδιο τους τον εαυτό».

Αναστάσης Ροϊλός: Όταν ο Ορέστης δολοφονεί τη μητέρα του, καταργεί ο ίδιος την ιδιότητα του γιου, κόβει βίαια τον ομφάλιο λώρο. Κι ο φόνος αποκτά συμβολικό χαρακτήρα

Σε αυτή την διαπίστωση, κεντρικό ρόλο παίζει ο Ορέστης του Αναστάση Ροϊλού. Στο πρόσωπο του, ο ηθοποιός αναγνωρίζει κάτι το υψηλό, ενδεχομένως και κάτι καλό κι αγαθό. «Μέχρι τη στιγμή που λέει πως ‘δεν υπάρχει λέξη που είναι κακή, αλλά λέξη που ωφελεί’. Καταλαβαίνεις πως είναι έτοιμος να δράσει κατά πως τον συμφέρει». Ερμηνεύοντας τον μητροκτόνο, σε μια παράσταση που προσεγγίζει την τραγωδία σε πιο ρεαλιστική βάση, ο Ροϊλός κάνει την εξής παρατήρηση: «Διαβάζοντας μιαν είδηση για κάποιον άνδρα που σκότωσε τη μάνα του – χωρίς να ξέρουμε τα κίνητρα του, τα βιώματα του ή όσα τον διαμόρφωσαν – κρίνουμε πως του αξίζει φυλακή, ίσως και ψυχιατρείο. Μα όταν ο Ορέστης δολοφονεί τη μητέρα του, η πράξη του ερμηνεύεται αλλιώς: καταργεί ο ίδιος την ιδιότητα του γιου, κόβει βίαια τον ομφάλιο λώρο. Κι ο φόνος αποκτά συμβολικό χαρακτήρα».

Αναστάσης Ροϊλός, Λουκία Μιχαλοπούλου

Το ρήγμα στην οικογένεια σηματοδοτεί ο Αίγισθος, όπως τον υποδύεται ο Νικόλας Παπαγιάννης. Ο ηθοποιός τον ονομάζει «ξένο μέσα στην οικογένεια». Μα όσο «αναγνωρίζω τις σχέσεις εντός της οικογένειας, τόσο πιο πολύ αισθάνομαι με αφορά. Τότε αυτό το δράμα, γίνεται τραγωδία μέσα μου». Κι αν για κάτι ο Αίγισθος γίνεται συγκινητικός στα μάτια του Νικόλα Παπαγιάννη είναι «γιατί από τον ποιητή δεν έχει κανένα δικαίωμα να επιχειρηματολογήσει, χάνεται αδικαίωτος. Αυτό μου φαίνεται, με έναν τρόπο, ηρωϊκό –  αφού δεν του δίνεται η δυνατότητα να υπερασπιστεί τον εαυτό του – και την ίδια ώρα μου δημιουργεί πολλά ερωτηματικά για τους εκτελεστές του».

Συνένοχος στο φόνο, ο Παιδαγωγός του Γιάννη Αναστασάκη. Ένας ρόλος που τον εκπλήσσει και τον τυραννά. Εξηγεί το γιατί: «Είναι ένας δούλος που κάποτε έσωσε το μικρό Ορέστη, τον μεγάλωσε, του δίδαξε αρχές μα τώρα τον οδηγεί για να γίνει εκτελεστής των πατροκτόνων. Πώς; Κομίζει μια πλαστή αγγελία, τον θάνατο του Ορέστη. Είναι ένα πρόσωπο που, από την μια υποκρίνεται τον χωριάτη για να πείσει τους βασιλείς για το ψέμα του κι από την άλλη, τον καταβάλλει το δέος για τους φόνους που έπονται».

Ιωάννα Παππά: ‘Ολοι οι ήρωες του έργου έχουν αυτοκαταστροφική διάθεση γιατί επενδύουν σε συναισθήματα που δεν θα τους βοηθήσουν να πάνε παρακάτω: αντί να εκδικούνται τον άλλο, εκδικούνται τον ίδιο τους τον εαυτό

Στην κεντρική διανομή, η Γρηγορία Μεθενίτη συμμετέχει αναλαμβάνοντας το ρόλο της Χρυσόθεμης, αδελφής της Ηλέκτρας και του Ορέστη – η πρώτη που ανακαλύπτει πως όχι μόνο ο αδερφός της είναι ζωντανός αλλά βρίσκεται στο Άργος. «Εμφανίζεται στη σκηνή και μέχρι να αφηγηθεί την μαρτυρία της από τον τάφο Αγαμέμνονα, λειτουργεί σαν μια σβούρα που δεν σταματάει, σαν ένας ψυχικός ανεμοστρόβιλος». Με τη σειρά του, ο Περικλής Σιούντας ως Πυλάδης ετοιμάζεται να δώσει μια μεταφυσική διάσταση στον ήρωα του. «Ο Σοφοκλής μας δίνει ελάχιστες πληροφορίες για εκείνον κι επίσης τον αφήνει χωρίς λόγια. Αυτό προσφέρει την δυνατότητα να φτιάξουμε εξ αρχής τον κόσμο του, άρα η παρουσία μου επί σκηνής βασίζεται σε έναν απόλυτο αυτοσχεδιασμό πάνω στην κίνηση και τη μουσική». Όπως σημειώνει και ο, εμπειρότερος όλων, Γιάννης Ανασταστάκης «ο καθένας μας, πολύ δημιουργικά ξύνει την πληγή του ρόλου του για να βρει το μεδούλι».

Θρηνούσες οι γυναίκες του Χορού όπως και η Ηλέκτρα.

Η εικόνα μιας θήρας που κρέμεται από μια κλωστή είναι για τον Πάρι Μέξη ένα σχόλιο που ακολουθεί τις αλλεπάλληλες συμφορές που έπληξαν το καταραμένο γένος των Τανταλιδών: «από το γιγαντιαίο ανάκτορο των Μυκηνών δεν έχει απομείνει παρά μόνο ένα θεόρατο παράθυρο. Το άνοιγμα αυτό ο Αγαμέμνονας το εγκατέστησε ως πύλη στο νέο του παλάτι. Έπειτα: δύο σεισμοί. Η θυσία της Ιφιγένειας. Ο φόνος του ίδιου του Αγαμέμνονα. Μια κλίση προς τους παράλληλους της Γης. Μια δεύτερη προς το κέντρο της. Το παράθυρο-πύλη έγειρε στη θέση που βρίσκεται σήμερα. Εκεί, στο ετοιμόρροπο άνοιγμα, βασιλεύει η μάνα-δολοφόνος», εξηγεί.

Η σκηνογραφία του αντλεί έμπνευση «από την πλούσια ζωγραφική παράδοση της γενιάς του 1930 και ιδιαιτέρως από το έργο του Γιάννη Τσαρούχη, το οποίο συγκέρασε με ρομαντική ειλικρίνεια τις λαϊκές τέχνες με τα σύγχρονα εικαστικά ρεύματα της εποχής του και την ελληνική παράδοση. Αποθησαυρίζοντας το έργο του, επιχειρώ να ζωντανέψω τους νέους και τις αρχόντισσες που ζωγράφισε, μιμούμενος  την απλότητα των χειρονομιών του, ζωγραφίζοντας πάνω στο ύφασμα των κουστουμιών, περιορίζοντας τις φόρμες και την χρωματική παλέτα στα απαραίτητα, με γνώμονα την ευκρίνεια και την αναγνωρισιμότητα. Οι φιγούρες της τραγωδίας μας είναι αρχετυπικές: η κυρά, η κόρη, οι νέες, ο ήρωας, ακόμη και ένας άγγελος με φτερά πεταλούδας (ή μάλλον, κυρίως αυτός) κάνουν ένα βήμα σαν το Θέσπη και από τους καμβάδες, αναλαμβάνουν τη θέση τους στην ορχήστρα».

Ο εννεαμελής Χορός στο σκηνικό του Πάρι Μέξη.

Ακολουθώντας τη σκηνοθετική οδηγία που αντιμετωπίζει την «Ηλέκτρα» ως έναν εφιάλτη, ο συνθέτης και μουσικός Φώτης Σιώτας δημιούργησε διάφορα μουσικά επίπεδα σε μια απόπειρα η μουσική να απηχεί τις σκέψεις της Ηλέκτρας και να μην λειτουργεί απλώς ως παράλληλη αφήγηση. Την ίδια ώρα, επέλεξε πάρει το ρίσκο και να μελοποιήσει τα Χορικά. Εξηγεί: «Ήταν ένα προσωπικό στοίχημα γιατί προσπάθησα να βρω το λόγο που ο Χορός θα τραγουδήσει. Μέσα από αυτήν τη διαδικασία γεννήθηκαν πολλά αντιθετικά στοιχεία, που περιλαμβάνουν από λυρικά και λόγια τραγούδια και μαζί, κάποιους «φτηνούς» low fi ήχους, οι οποίοι σε συνδυασμό με πειραγμένα έγχορδα δημιουργούν συγχίσεις και αφήνουν τα πράγματα στην άρση – αυτό εξάλλου είναι το αίσθημα του Χορού. Έχουμε καταλήξει, λοιπόν, σε ένα ποικιλόμορφο τοπίο».

Μάνα και κόρη: Ηλέκτρα και Κλυταιμνήστρα. Λουκία Μιχαλοπούλου και Ιωάννα Παππά.

Με δεδομένο πως στο έργο του Σοφοκλή, το μερίδιο του Χορού στο λόγο είναι περιορισμένο, η κινησιολόγος Μαρκέλλα Μανωλιάδη μετέφρασε την σκηνική του παρουσία σε σωματική δράση, πάντα σε συνάρτηση με τη μουσική του Φώτη Σιώτα. «Αναπτύσσεται, έτσι, μια φόρμα μέσα στο έργο από εννέα γυναικεία κορμιά που λειτουργούν και ως μονάδες και ως σύνολο, πάντα αντιδρώντας στα συμβάντα με διάθεση κατανόησης και στάση παρατηρητική» λέει. Από την άλλη, οι προτάσεις της για τους ερμηνευτές των ρόλων, προσαρμόστηκαν στις ανάγκες του κάθε ήρωα και πήραν οργανική μορφή μέσα στην πορεία εξέλιξης της ερμηνείας των ηθοποιών.