Χάρης Δούκας: Το Φεστιβάλ της Αθήνας είναι το remix που χρειαζόταν η πόλη

Έχοντας φιλοξενήσει περισσότερες από 200 εκδηλώσεις σε κάθε γωνιά της πόλης, το Φεστιβάλ του Δήμου Αθηναίων διανύει την τελευταία εβδομάδα του, συνεχίζοντας να προσελκύει χιλιάδες θεατές, κατοίκους και επισκέπτες. Με την ευκαιρία αυτή, ζητήσαμε από τον δήμαρχο Αθηναίων έναν πρώτο απολογισμό για την ανταπόκριση του κοινού σε αυτό το διάρκειας ενός μήνα Φεστιβάλ.

Η συζήτησή μας με τον κ. Χάρη Δούκα δεν περιορίστηκε στην επιτυχία του Φεστιβάλ του Δήμου Αθηναίων, αλλά επεκτάθηκε σε ένα ευρύ φάσμα ζητημάτων πολιτισμού, από τα άλλα καλοκαιρινά φεστιβάλ που προγραμματίζει ο Δήμος και την υποδοχή των εκδηλώσεων του Φεστιβάλ Αθηνών στο Θέατρο Λυκαβηττού μέχρι τη Δημοτική Βιβλιοθήκη, την ανάδειξη της ιστορικής μνήμης της πόλης, αλλά και τη χρήση του ποδηλάτου στην πόλη.

O Δήμαρχος Αθηναίων Χάρης Δούκας

Είναι ένα φεστιβάλ που αποδεικνύει ότι θέλουμε και μπορούμε να αλλάξουμε την πόλη και τον εαυτό μας, να γίνουμε καλύτεροι. Άνθρωποι όλων των ηλικιών το «αγκάλιασαν» με ενθουσιασμό. Αναφέρω ενδεικτικά: το καθιερωμένο πικνίκ μας στην Ακαδημία Πλάτωνος την Πρωτομαγιά συγκέντρωσε 3.000 άτομα. Άλλοι 3.000 άνθρωποι παρακολούθησαν τη συναυλία που έδωσαν οι Σκιαδαρέσες στην πλατεία Κουμουνδούρου. Τουλάχιστον 10.000 άτομα συμμετείχαν στο Full Circle Party στο Ζάππειο. Άλλα 8.000  στο Yucatan Party στο ίδιο μέρος, ενώ ακόμη 15.000 άτομα διασκέδασαν στο πάρτι του Λυκαβηττού. Περισσότεροι από 6.000 έδωσαν το παρών στο τριήμερο block party στην Πρωτογένους. Στην ολοήμερη Γιορτή της Μητέρας στο Πάρκο Ριζάρη βρέθηκαν 2.000 άτομα, ενώ άλλα 1.000 παρακολούθησαν τον θρακιώτικο γάμο από το Θέατρο Ελληνικών Χορών «Δώρα Στράτου» στην Πλατεία της Μητρόπολης. Τουλάχιστον 3.000 άνθρωποι πήγαν στο Πανηγύρι της Αθήνας, στην πλατεία Κουμουνδούρου.

Η ανταπόκριση του κόσμου ήταν πρωτοφανής. Είναι χαρακτηριστικό ότι οι θέσεις σε εκδηλώσεις που απαιτούσαν κράτηση εξαντλήθηκαν σχεδόν αμέσως. Για πρώτη φορά τόσες πολλές γειτονιές φιλοξενούν εκδηλώσεις για όλες τις προτιμήσεις. Από κρητικό γλέντι, σύγχρονη κλασική μουσική και υπαίθρια πάρτι με DJs, μέχρι επισκέψεις σε μουσεία, ιστορικούς περιπάτους και κινηματογραφικές προβολές.

Ο κόσμος έχει ανάγκη από τέτοιες ανάσες ψυχαγωγίας και πολιτισμού και αυτό φάνηκε στην εντυπωσιακή συμμετοχή που είχαμε σε όλες τις δράσεις.

Φέτος επικεντρώσαμε την προσπάθειά μας στο να συνδέσουμε βιωματικά και συναισθηματικά τους νέους με τα τοπόσημα της πόλης μας. Να τους μείνει η εμπειρία αξέχαστη και να έχουν ιστορίες να διηγούνται από αυτό το Φεστιβάλ

Το Φεστιβάλ είναι το remix που χρειαζόταν η πόλη και έγινε viral. Για ντόπιους και τουρίστες. Ακούω ότι πολλοί αναρωτιούνται πώς μαζεύεται τόσος κόσμος παντού, σε όλες τις εκδηλώσεις… Φέτος επικεντρώσαμε την προσπάθειά μας στο να συνδέσουμε βιωματικά και συναισθηματικά τους νέους με τα τοπόσημα της πόλης μας. Να τους μείνει η εμπειρία αξέχαστη και να έχουν ιστορίες να διηγούνται από αυτό το Φεστιβάλ… Κάθε γωνιά, κάθε πλατεία, κάθε δρόμος να τους θυμίζει όσα έζησαν… Αυτά τα βιώματα δημιουργούν την Αθήνα της συμπερίληψης, της δημιουργίας και της ορμής για αλλαγή.

Στόχος μας είναι να αναδείξουμε ιδιαίτερα τις γειτονιές, που είναι λιγότερο προβεβλημένες. Με μια σειρά από εκδηλώσεις και δράσεις μας, όπως, για παράδειγμα, η πατινάδα της Αγίας Φανφάρας στον Άγιο Παντελεήμονα ή η ανάγνωση παραμυθιών στηνπλατεία Καλλιγά, αναζωογονούμε γειτονιές που παρέμεναν έως τώρα ξεχασμένες και προσφέρουμε ψυχαγωγία σε οικονομικά ευάλωτους συμπολίτες μας, αλλά και στα λιγότερο «προνομιούχα» παιδιά.

Στόχος μας είναι να αναδείξουμε ιδιαίτερα τις γειτονιές, που είναι λιγότερο προβεβλημένες

Δύσκολα μπορώ να ξεχωρίσω κάποιο… Κάθε φεστιβαλικό σημείο κρύβει τη δική του μαγεία και η εκδήλωση που φιλοξενεί αποτελεί ξεχωριστή εμπειρία. Το φανταστικό αυτό «ταξίδι» ξεκινάει από την Ακαδημία Πλάτωνος και το παραδοσιακό πικ-νίκ μας, περνάει από τα πάρτι του Λυκαβηττού με θέα όλη την Αθήνα, διασχίζει τη Ρωμαϊκή Αγορά με τις ατμοσφαιρικές βραδιές στα ριζά της Ακρόπολης, κάνει μια στάση για υπαίθριο σινεμά στο Αστεροσκοπείο Αθηνών και καταλήγει στα πανηγύρια της πλατείας Κουμουνδούρου και της πλατείας Αττικής. Στη μνήμη μου θα μείνουν για πάντα χαραγμένες οι στιγμές εκείνες, στους πιο «δύσκολους» δρόμους της πόλης μας, όπου οι κάτοικοι με έκπληξη ακούν τη μουσική, βγαίνουν στα μπαλκόνια και ενθουσιασμένοι μας λένε ότι δεν περίμεναν κάτι τέτοιο να συμβεί στη γειτονιά τους. Ανοίγουν τις κλειστές κουρτίνες, βγάζουν καρέκλες και αφήνουν τη μουσική να τους συνεπάρει και να τους κάνει να ξεχάσουν για λίγο τα προβλήματα τις καθημερινότητας. 

Με κεντρική φιλοσοφία τη διάχυση της τέχνης στον αστικό ιστό και την προσβασιμότητα στον πολιτισμό για όλους, δύο μεγάλοι πολιτιστικοί θεσμοί, το Φεστιβάλ «Καλοκαίρι στην Αθήνα» και το Φεστιβάλ Κολωνού, το πρόγραμμα των οποίων επιμελείται ο ΟΠΑΝΔΑ, καλύπτουν όλη την καλοκαιρινή και φθινοπωρινή περίοδο, ενεργοποιώντας τις γειτονιές και δημιουργώντας ζωντανούς θύλακες δημιουργίας.

Από 21 Ιουνίου έως 20 Ιουλίου, το Φεστιβάλ Καλοκαίρι στην Αθήνα ζωντανεύει πλατείες, πάρκα και δρόμους της πόλης, και στις επτά Δημοτικές Κοινότητες, με ένα πλούσιο πρόγραμμα που περιλαμβάνει μουσικές συναυλίες, παραστάσεις και αφηγήσεις παραμυθιών για τα παιδιά και διαδραστικές δράσεις για όλη την οικογένεια. Καλλιτέχνες και κοινό ανταμώνουν σε ανοιχτούς δημόσιους χώρους, δημιουργώντας μια μοναδική εμπειρία πολιτιστικής συνεύρεσης και ψυχαγωγίας.

Στη συνέχεια, από 8 έως 28 Σεπτεμβρίου, το Φεστιβάλ Κολωνού αναλαμβάνει τη σκυτάλη, προσκαλώντας το κοινό στον καταπράσινο Λόφο του Ιππίου Κολωνού και στο ιστορικό του θέατρο. 

Είμαστε πολύ χαρούμενοι που το Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου επιστρέφει φέτος, στην επέτειο των 70 χρόνων του, στο Δημοτικό Θέατρο Λυκαβηττού, ανοίγοντας μάλιστα με τις εκδηλώσεις του την αυλαία του καλοκαιρινού προγράμματος.

Το Θέατρο αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της ιστορίας του Φεστιβάλ, και η συνεργασία μας αυτή τονίζει παράλληλα και τη σημαντική παρακαταθήκη του ίδιου του Θεάτρου του Λυκαβηττού, τόσο στον πολιτιστικό χάρτη της Αθήνας όσο και στις αναμνήσεις των κατοίκων της.

Μάλιστα, πέρα από συναυλίες, το πρόγραμμα φέτος περιλαμβάνει και ακόμα περισσότερο θέατρο, μια πιο «ήπια» ηχητικά, αν θέλετε, μορφή πολιτιστικής δραστηριότητας, με παραστάσεις από αρχαία κωμωδία και δράμα, μέχρι παιδικό θέατρο και stand-upcomedy.

Είναι σημαντικό να τονίσουμε ότι όλες οι εκδηλώσεις που φιλοξενούνται στο Θέατρο ολοκληρώνονται αυστηρά έως τα μεσάνυχτα, ώστε να ελαχιστοποιούνται οι οχλήσεις. Η πρόσβαση στον Λόφο με αυτοκίνητο κατά τη διάρκεια εκδήλωσης περιορίζεται αυστηρά και επιτρέπεται μόνο σε άτομα με αναπηρία, ανθρώπους άνω των 60 και σε ταξί για αποβίβαση ή επιβίβαση. Για τους πεζούς έχουμε προβλέψει δωρεάν μεταφορά από και προς το Θέατρο με shuttlebus. Είναι ρυθμίσεις που «προστατεύουν» τους κατοίκους αλλά και όσους έχουν πραγματική ανάγκη τη χρήση ΙΧ.

Η ιστορική μνήμη της πόλης μάς αφορά όλους. Η μαζική συμμετοχή των πολιτών στο περσινό πρόγραμμα εκδηλώσεων με τίτλο «1974 & 1944: Η Αθήνα γιορτάζει την ελευθερία της» το επιβεβαιώνει.

Θεωρούμε αυτονόητο ότι η ανάδειξη της ιστορικής μνήμης της Αθήνας οφείλει να είναι βασική μας προτεραιότητα. Θέλουμε να φωτίσουμε ιδιαίτερα κεφάλαια της σύγχρονης ιστορίας μας που παραμένουν «γκρίζα» και τα σχολικά βιβλία αφιερώνουν σε αυτά μια-δυο συνοπτικές παραγράφους.

Γι’ αυτό και οι ιστορικοί περίπατοι περιλαμβάνονται στο Φεστιβάλ του Δήμου Αθηναίων, όπως αυτός που πραγματοποίησε ο γνωστός ιστορικός Μενέλαος Χαραλαμπίδης για μία από τις πιο σημαντικές μάχες των Δεκεμβριανών, των στρατώνων του Συντάγματος Χωροφυλακής Μακρυγιάννη. Πολύ ενδιαφέρουσα ήταν,επίσης, και η περιήγηση στα Αναφιώτικα και στην ιστορία τους από τον αρχαιολόγο και διπλωματούχο ξεναγό Μιχάλη Γιοχάλα.

Από τον Ιανουάριο, εξάλλου, ο Δήμος Αθηναίων, σε συνεργασία με την κοινωνική συνεταιριστική επιχείρηση Action Plus, πραγματοποιεί τους «Αθηναϊκούς Περίπατους», που περιλαμβάνουν δωρεάν ξεναγήσεις σε αρχαιολογικούς χώρους, μουσεία και γειτονιές της Αθήνας.

Παράλληλα, μέσα από τη συμμετοχή του Δήμου Αθηναίων στο ΟpenHouseAthens 2025, οι κάτοικοι είχαν την ευκαιρία να ανακαλύψουν την αρχιτεκτονική κληρονομιά της πόλης με δωρεάν ξεναγήσεις σε τέσσερα εμβληματικά κτίρια της πόλης: του Δημαρχιακού Μεγάρου Αθηνών, του Πνευματικού Κέντρου Δήμου Αθηναίων, του Ολύμπια Δημοτικού Μουσικού Θεάτρου «Μαρία Κάλλας» και του Μουσείου Λαϊκής Τέχνης και Παράδοσης «Αγγελική Χατζημιχάλη».

Έχουμε την τύχη να ζούμε σε μια πόλη όπου οι δρόμοι της, οι πλατείες της, τα τοπόσημά της «κουβαλούν» αμέτρητες ιστορίες, τις οποίες οφείλουμε, ως δήμος, να διαφυλάξουμε και να αναδείξουμε με σεβασμό και συνέπεια.

Η επαναλειτουργία της Δημοτικής Βιβλιοθήκης της Αθήνας είναι μια ιδιαίτερα σημαντική στιγμή για την πόλη. Η ολοκλήρωση των εργασιών αναβάθμισης έχει μεταμορφώσει τον χώρο σε έναν σύγχρονο, ανοιχτό και λειτουργικό πολιτιστικό κόμβο, που ανταποκρίνεται στις ανάγκες του σήμερα. Η πρόσβαση στο πλούσιο ιστορικό αρχείο και το δανειστικό υλικό είναι πλέον ευκολότερη και πιο φιλική προς τον χρήστη. Η επισκεψιμότητα αυξάνεται καθημερινά, πολλοί νέοι χρήστες εγγράφονται ως μέλη, ενώ οι παλιοί επιστρέφουν με χαρά, αναμνήσεις και ανακαλύπτουν ξανά τη βιβλιοθήκη. Αυτό, για εμάς, είναι το μεγαλύτερο σημάδι ότι η βιβλιοθήκη παραμένει ζωντανή στη συλλογική μνήμη της πόλης, αναβαθμίζοντας τη γειτονιά.

Σήμερα, ο Δήμος Αθηναίων διαθέτει πέντε βιβλιοθήκες, εκ των οποίων οι τρεις είναι παιδικές. Η βιβλιοθήκη είναι ένα ζωντανό κύτταρο της πόλης και φιλοδοξούμε να τη διατηρήσουμε ως τέτοιο, με συνέπεια και φροντίδα.Στο πλαίσιο του συνολικού μας σχεδιασμού για την ενίσχυση της φιλαναγνωσίας και της πολιτιστικής αποκέντρωσης, είναι στον σχεδιασμό μας η εύρεση της δυνατότητας για τη δημιουργία βιβλιοθηκών και στις επτά Δημοτικές Κοινότητες.

Για πρώτη φορά ο Δήμος Αθηναίων αποκτά ένα συγκροτημένο και εφαρμόσιμο σχέδιο, με εξασφαλισμένη χρηματοδότηση, για την ορθή και ασφαλή ανάπτυξη του ποδηλάτου στην πόλη

Προτεραιότητα μας, όπως έχουμε πει πολλές φορές, είναι μια πόλη ανθρωποκεντρική και όχι αυτοκινητοκεντρική. Μια πιο πράσινη, βιώσιμη και ανθρώπινη Αθήνα, με λιγότερη όχληση. Για τον λόγο αυτόν προωθούμε όλες τις εναλλακτικές μορφές μετακίνησης.

Πριν από λίγες ημέρες συγκαλέσαμε, στο Δημαρχιακό Μέγαρο, το Κλιματικό Φόρουμ της Αθήνας, με θέμα το ποδήλατο. Συζητήσαμε με φορείς, οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών και υπηρεσίες τη δημιουργίαενός ολοκληρωμένου ποδηλατικού δικτύου στην πρωτεύουσα. Μεταξύ άλλων βασικοί στόχοι του σχεδίου που συζητήσαμε είναι η δημιουργία 15 χλμ. δημοτικού δικτύου ασφαλών ποδηλατικών διαδρομών και 2 χλμ. στην Ιερά Οδό, στο πλαίσιο της Διπλής Ανάπλασης.

Σκοπεύουμε επίσης, να δημιουργήσουμε σταθμούς στάθμευσης ποδηλάτων και φόρτισης ηλεκτρικών ποδηλάτων προς ενοικίαση.Οι σταθμοί αυτοί προγραμματίζονται να απλωθούν και στις γειτονιές και όχι μόνο στα τουριστικά σημεία, και να συνδέονται με τους ποδηλατόδρομους, ώστε να αυξηθεί η χρήση του ποδηλάτου και από τους κατοίκους που δεν είναι ήδη ποδηλάτες. Πρέπει να πούμε ότι για πρώτη φορά ο Δήμος Αθηναίων αποκτά ένα συγκροτημένο και εφαρμόσιμο σχέδιο, με εξασφαλισμένη χρηματοδότηση, για την ορθή και ασφαλή ανάπτυξη του ποδηλάτου στην πόλη, όπως συμβαίνει σε όλες τις σύγχρονες μεγαλουπόλεις.

Εξίσου σημαντική είναι η δημιουργία ασφαλών διαδρομών για πεζούς, στο πλαίσιο του concept της «ανοιχτής γειτονιάς των 15 λεπτών», την οποία προωθούμε ύστερα από δημόσια διαβούλευση στις κοινότητες.

Ο κάθε πολίτης πρέπει να αισθάνεται την Αθήνα σπίτι του. Αυτός είναι ο στόχος μας. Πώς θα τον πετύχουμε; Με αναβάθμιση των «ξεχασμένων» γειτονιών, αύξηση του πρασίνου, των πάρκων και των παιδικών χαρών, μείωση της ηχορύπανσης και του κυκλοφοριακού χάους, ενίσχυση των ευάλωτων οικογενειών και βελτίωση των υπηρεσιών υγείας. Όλα αυτά στα οποία αποβλέπουμε με τις ενέργειες και τις πολιτικές μας.

Αναφέρω ενδεικτικά το έργο της Διπλής Ανάπλασης του Βοτανικού, τηφύτευση 5.000 δέντρων ετησίως, την ανακατασκευή 16 παιδικών χαρών το 2024 και 11 το 2025, τη δημιουργία microforest στη Κυψέλη, την ενίσχυση των ενεργειακά ευάλωτων πολιτών με την απαλλαγή τους από τα δημοτικά τέλη, την αναβάθμιση των δημοτικών ιατρείων σε πολυδύναμα και την ενσωμάτωση καινοτόμων προγραμμάτων για την υγεία, όπως το «Ιατρείο Μνήμης», το «Φροντίζω» και το «Βοήθεια στο Σπίτι».