ΤΕΤΑΡΤΗ
14
ΜΑΪΟΥ
Ξέρετε τη φράση “this is my Olympics” ή “this is my World Cup” ή ακόμα το “this is my New Year’s Eve”; Εκείνη τη μία και μοναδική συνθήκη που μία ομάδα ανθρώπων γραπώνεται, παθιάζεται, από μία διοργάνωση, μία ιδέα ή ένα γεγονός; Ένα κοινωνικό γεγονός ή, αν θέλετε, μία συνθήκη που έχουν δημιουργήσει οι άνθρωποι και που τυχαίνει να μιλάει ξεχωριστά στην ψυχή μερικών εκεί έξω. Μία μοναδική στιγμή ή περίοδος στον χρόνο, που κατά γενική ομολογία δεν σε επηρεάζει πρακτικά καθόλου, αλλά είναι το σημαντικότερο γεγονός της χρονιάς σου. Ε, αυτό για μένα είναι το MET Gala.
Ναι, που λέτε, όπως πολλοί άνθρωποι έχουν το Champions League, τα Όσκαρ, τους Ολυμπιακούς – εγώ έχω το MET Gala ή όπως επίσημα ονομάζεται Costume Institute Benefit! Η προσωπική μου “Πρωτοχρονιά” – ή τουλάχιστον μία από αυτές – συμβαίνει κάθε πρώτη Δευτέρα του Μαΐου και μεταδίδεται ζωντανά από τα σκαλιά του Metropolitan Museum of Art στη Νέα Υόρκη. Η πασίγνωστη πλέον γιορτή της μόδας – αλλά και της τέχνης – κλείνει φέτος τα 77 της χρόνια (άντε και στα 100, βρε!).
Από αριστερά προς τα δεξιά: Dapper Dan,Zendaya,Ayo Edebiri, Teyana Taylor,Doechi, Keith Powers, Bad Bunny
Το θέμα του φετινού MET Gala, ωστόσο, ίσως ήταν το πιο σημαντικό, το πιο ενδιαφέρον και το πιο επίκαιρο θέμα που έχει υπάρξει ποτέ. Σε μία περίοδο που ολόκληρος ο πλανήτης – και συγκεκριμένα η Αμερική – φλερτάρει και, βασικά, επιλέγει την απολυτότητα, το μίσος και την αφάνιση της διαφορετικότητας, το MET και το Costume Institute ανοίγουν μία έκθεση που τιμά και ανυψώνει την ιστορία της μόδας των μαύρων ανθρώπων – η οποία, μάλιστα, αποτελεί και αναπόσπαστο κομμάτι της γενικής ιστορίας της μόδας. Πόσα πολλά, όμως, μπορούν να σημαίνουν μερικά πανάκριβα υφάσματα, κάποιοι διάσημοι που ξοδεύουν εκατομμύρια για μόνο μερικά φωτογραφικά κλικ, και ένα fundraiser όπου παρευρίσκονται οι πιο πλούσιοι άνθρωποι στον κόσμο το 2025; Δώστε μου λίγο χρόνο και θα σας πω.
Αρχικά να ξεκαθαρίσουμε λίγο, τι είναι το MET Gala. Χωρίς να θέλω να καταλάβω πολλές από τις παρακάτω γραμμές και τον χρόνο σας με την ιστορική αναδρομή – και γιατί δεν είναι αυτός ο στόχος μας – θα προσπαθήσω να το κρατήσω στο bare minimum. Το μακρινό 1932, δύο γυναίκες – η θεατρική παραγωγός Irene Lewisohn και η σκηνογράφος Aline Bernstein – αποφάσισαν πως η ιστορία της μόδας, η οποία είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την ιστορία του θεάτρου, πρέπει να έχει τον δικό της “ναό”, το δικό της μουσείο — και δημιούργησαν (με ρούχα και κοστούμια από τις ντουλάπες τους στην αρχή) αυτό που σήμερα εμείς γνωρίζουμε ως τμήμα του Metropolitan Museum of Art, το Costume Institute ή, όπως το μετονόμασαν το 2014, “The Anna Wintour Costume Center”.
Το Costume Institute, ωστόσο, αποτελεί το μοναδικό τμήμα του μουσείου το οποίο αυτοχρηματοδοτείται και δεν έχει από πουθενά αλλού πόρους – και για αυτόν τον λόγο ακριβώς δημιουργήθηκε το MET Gala ή, όπως ονομάστηκε τότε, το μακρινό 1948, “Το Πάρτι της Χρονιάς”. Η Vogue, τώρα, και το Costume Institute για αρχή – και το MET Gala μετέπειτα – έχουν δεσμούς που ξεκινούν από το 1938, όταν το περιοδικό διαφήμιζε διαλέξεις στους χώρους του Ινστιτούτου Κουστουμιών με θεματική την ιστορία της μόδας.
Το παγκόσμιας κλίμακας event που τα τελευταία 25 (περίπου) χρόνια εμείς γνωρίζουμε, πέρασε από πάρα πολλές φάσεις, πάρα πολλές διευθύνσεις, για να καταλήξει το 1995 , όπου ανέλαβε η Anna Wintour (co-chair), σε αυτή η γιορτή μόδας και τέχνης γεμάτη celebrities που μεταδίδεται ζωντανά σε όλο τον κόσμο. Η Wintour μετέτρεψε μία πολύ προσωπική και κλειστή βραδιά της πάμπλουτης high society της Νέας Υόρκης σε ένα TV show κατά κάποιον τρόπο, που όμως κρατάει το μυστήριο του, γιατί ο κόσμος μπορεί να δει μόνο την αρχή της εκδήλωσης — το κόκκινο χαλί δηλαδή — και απαγορεύεται (μέχρι και τώρα) η μαγνητοσκόπηση και η είσοδος στον χώρο του μουσείου και του gala. Προσέφερε δηλαδή “άρτο και θεάματα” και, όπως συχνά έκανε στο περιοδικό, εκδημοκράτισε μερικώς μία λαμπερή, πανάκριβη και ιστορική συνθήκη. Κάθε χρόνο, το Costume Institute ανακοινώνει μία καινούργια έκθεση με μία ιδιαίτερη και διαφορετική θεματική, και μετέπειτα ανακοινώνεται και το θέμα του εκάστοτε MET Gala, το οποίο δεν είναι ταυτόσημο με εκείνο της έκθεσης, αλλά σχετικό.
MET Gala 2025: Το θέμα, η πολιτική, η μόδα και οι καλεσμένοιΤο θέμα της φετινής έκθεσης, το οποίο είναι άμεσα συνδεδεμένο (ίσως και περισσότερο από άλλες φορές) με το θέμα του Gala, του Costume Institute στο Metropolitan Museum of Art, έχει τίτλο “Superfine: Tailoring Black Style” και θα διαρκέσει από τις 10 Μαΐου έως τις 26 Οκτωβρίου. Την επιμέλεια της έκθεσης έχει και φέτος ο Andrew Bolton, ενώ για πρώτη φορά έρχεται ως co-curator η Monica Miller, η οποία είναι η συγγραφέας του βιβλίου “Slaves to Fashion: Black Dandyism and the Styling of Black Diasporic Identity”, το οποίο αποτέλεσε και τη βασική έμπνευση για όλη την έκθεση. Στο επιμελητικό κείμενο της έκθεσης σημειώνεται χαρακτηριστικά για τη θεματική της: «Μια ιστορία του μαύρου στυλ μέσα από τον φακό του δανδισμού (dandyism), τονίζοντας τη σημασία της λαϊκής έκφρασης στη διαμόρφωση της ταυτότητας των Μαύρων στην Ατλαντική Διασπορά και στους τρόπους που οι Μαύροι σχεδιαστές ερμήνευσαν και ξαναέφτιαξαν αυτή την ιστορία».
@natashascloset Replying to @mariahkali4 from the theme to the steps ✍🏾🪡 EPISODE 8- 2025 MET GALA THEME: SUPERFINE TAILORING BLACK STYLE #natashascloset #stylesyllabus #fashionstudent #fashionschool #metgala #themetgala2025 #dandyism #superfinetailoringblackstyle
Το dress code, τώρα, συγκεκριμένα για το βράδυ της πρώτης Δευτέρας του Μαΐου, ήταν “Tailored for you”, και παραπέμπει στα ανδρικά ενδύματα και τα κοστούμια της έκθεσης – αλλά και φυσικά στον όρο dandyism, όρο με τεράστια σημασία για την ιστορία της μόδας και φυσικά για τη μαύρη κοινότητα. Ο όρος χρησιμοποιείται, μεταξύ άλλων, για να περιγράψει κάποιον που ασχολείται με την “εξυπνάδα του ντυσίματος” και πάντα θέλει να ξεχωρίζει με το στυλ και την τεχνοτροπία του ντυσίματός του. Οι co-chairs φέτος ήταν ο ηθοποιός Colman Domingo, ο οδηγός της F1 Lewis Hamilton, ο raper ASAP Rocky και ο creative director του οίκου Louis Vuitton, Pharrell Williams.
Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.
Σε μία περίοδο που ο Donald Trump είναι πρόεδρος της Αμερικής (“γιορτάσαμε” πριν λίγο τις “100 days in office), η παγκόσμια οικονομία βρίσκεται στο χείλος του γκρεμού, το Ισραήλ συνεχίζει να εξαπολύει τα “πυρά” του στην Παλαιστίνη – και πλέον όχι μόνο -, ο πόλεμος στην Ουκρανία συνεχίζεται, και οι ακροδεξιές κυβερνήσεις (βαφτισμένες «νεοφιλελευθερισμός») κερδίζουν καθημερινά όλο και περισσότερο έδαφος, μία διοργάνωση με μακρά ιστορία, σημαντικό influence παγκοσμίως και φυσικά συνδεδεμένη με τους πιο γνωστούς σταρ του πλανήτη – δηλαδή μία κοινωνικά αποδεκτή διοργάνωση με κύρος που ιστορικά είναι γνωστά κλειστόμυαλη και υποστηρίζεται και από παρόμοιας φύσεως “χορηγούς” – γυρίζει πλήρως την προσοχή της στην ανάδειξη, την επίδειξη – ίσως και τη δικαίωση, αν θέλετε – της μαύρης κουλτούρας. Και όλο αυτό το κάνει με ανθρώπους που είναι μέρος της μαύρης κουλτούρας (ο μοναδικός Law Roach είπε χαρακτηριστικά: “They done fucking up and made the MET Black”). Τότε, δεν μιλάμε πια για μία απλή μάζωξη πάμπλουτων που αγνοούν την πραγματικότητα και φορούν φορέματα. Μιλάμε για μία επιλογή του «συντηρητικού» κόσμου της μόδας να κάνει μία πολιτική δήλωση.
Όταν ο πόλεμος προς τη διαφορετικότητα και τις μειονότητες (τρομερά άστοχη λέξη σήμερα) είναι καθημερινός και ολοένα και δυναμώνει – ειδικά στην Αμερική – μία κατεξοχήν λευκή και προνομιούχα διοργάνωση κάνει ένα βήμα πίσω και στρέφει τους προβολείς της στους μαύρους σχεδιαστές που εδώ και χρόνια κουβαλούν τη βιομηχανία χωρίς την αντίστοιχη αναγνώριση· στους μαύρους ηθοποιούς που, κατά γενική ομολογία, αντιμετωπίζονται ως κατώτεροι από τη βιομηχανία· στις καμπύλες των plus size μοντέλων και στα σώματα, που δεν αποτελούν το κλασικό αδύνατο πρότυπο που επιστρέφει δυναμικά· και σε ανθρώπους που ένα μέρος της ιστορίας της μόδας – άρα και του κόσμου – τους ανήκει και ποτέ δεν τους δόθηκε η αναγνώριση. Ίσως να πρέπει να δούμε τα πράγματα λίγο αλλιώς.
Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.
Μπορούμε να αγνοήσουμε, αν θέλετε, πως φέτος ήταν η πρώτη φορά που το 80% των παρευρισκόμενων ήταν εντός θέματος (το 20% που δεν ήταν, ήταν κυρίως λευκοί). Μπορούμε να αγνοήσουμε, επίσης, πως κάθε ένας από τους co-chairs, αλλά και κάθε καλλιτέχνης που διέσχισε το πανέμορφο μπλε χαλί, δεν έχει μόνο μία ιδιότητα (κι ας έδωσα εγώ παραπάνω στους co-chairs έναν τίτλο για να συνεννοηθούμε). Ο καθένας από αυτούς κουβαλά τον εαυτό του και την προσωπικότητά του δυνατά και περήφανα· ντύνεται και τιμά τους προγόνους και τις ρίζες του. Γίνονται masters, καθένας στο είδος του, γιατί η κοινωνία τούς είπε πως «εσύ δεν έχεις το δικαίωμα να κάνεις λάθη» — και μέσα σε όλα τα άθλια που κουβαλά αυτό το στερεότυπο, τους οδήγησε στην τελειότητα ή τουλάχιστον σε ό,τι πιο κοντά σε αυτή υπάρχει. Κάθε καλεσμένος τη Δευτέρα το βράδυ, κάθε μαύρος άνθρωπος, βοηθός, στυλίστας, make-up artist – όλα, έλαμψε λίγο πιο φωτεινά. Και αυτό όχι γιατί του έλειπε το φως, αλλά γιατί κάποιοι άλλοι το έκρυβαν.
@tairnsarchives This theme ATE (posted part 2 with Nicki Minaj so yall better stop complaining 🤚) #METGALA2025 #MetGala #Represet #TikTokFashion #Outfit #MetGalaEdit #ColmanDomingo #RedCarpet #Fashion #Edit #Vogue #Zendaya #fyp
Φυσικά, μπορείτε να διαφωνήσετε – μπορούμε να το συζητήσουμε κιόλας – αλλά τα ρούχα, η αισθητική, η τεχνική που το MET Gala 2025 παρουσίασε δεν συναγωνίζεται ίσως καμία άλλη χρονιά. Το πιο τέλεια ραμμένο κουστούμι που έχει ραφτεί ποτέ φορέθηκε από τη Zendaya — η οποία, μεταξύ άλλων, αποτέλεσε φόρο τιμής σε ένα λευκό ταγιέρ της Diana Ross. Όλο το “κουστούμι” της Teyana Taylor, σε συνεργασία με την οσκαρική Ruth E. Carter, όπως ειπώθηκε, ήταν ένα “love letter to Harlem”. Η θεάρα Doechii. Η υπέροχη Ayo Edebiri. Το γεγονός πως ήταν η πρώτη χρονιά όπου τα looks των ανδρών ήταν τα πιο ενδιαφέροντα, καθόλου βαρετά (bye bye black suits) — ίσως, βέβαια, να είχε να κάνει και με το γεγονός πως για πρώτη φορά στο MET ήταν καλεσμένοι τόσοι μαύροι άνδρες, και it was the time. Από το εξαιρετικό suit του Keith Powers μέχρι τον θρυλικό Dapper Dan και τον Bad Bunny (loved the styling). Και μέσα σε όλα, εκτίμησα πολύ που οι λευκοί celebrities έκαναν στην άκρη – και στο κόκκινο χαλί και στις επιλογές του τι θα βάλουν – και κατάλαβαν πως δεν ήταν η στιγμή τους – κάτι που συμβαίνει σπάνια, οπότε είναι σημαντικό.
Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.
Υπάρχει πολύς κόσμος εκεί έξω που ακόμα θεωρεί πως η βιομηχανία της μόδας, η ιστορία της και η άρρηκτη σχέση της με την τέχνη είναι ασήμαντη, φανταχτερή, επιφανειακή και δεν έχει θέση σε έναν κόσμο που καταστρέφεται. Αυτή την άποψη, προσωπικά, τη θεωρώ ανίδεη και τουλάχιστον μη εμπεριστατωμένη. Η Audrey Withers, editor της British Vogue στα μέσα του 20ού αιώνα, είχε πει: “Ακόμα και αν υπήρχαν μόνο έγγραφα που αφορούσαν τη μόδα, θα μπορούσε να εντοπίσει κάποιος με σημαντική ακρίβεια την κοινωνική και πολιτική ιστορία μίας περιόδου.” Ο τρόπος που ντυνόμαστε, οι επιλογές που κάνουμε, τα σώματα που είναι κοινωνικά αποδεκτά, οι διαστάσεις, τα χρώματα που καθορίζουν τις εβδομάδες μόδας, τα υφάσματα, το μήκος της φούστας, το styling — όλα αυτά είναι εκ φύσεως συνδεδεμένα με τον κόσμο που θέλουμε να ζούμε και την κοινωνία στην οποία θέλουμε να είμαστε μέρος.
Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.
Υπήρξαν πολλοί που σχολίασαν – και φέτος – το “γιατί να γίνει μία διοργάνωση όπως το MET Gala;”, “γιατί να ξοδευτούν εκατομμύρια για τη μόδα και την τέχνη;”, “γιατί καθόμαστε παγκοσμίως μπροστά από μία οθόνη και βλέπουμε ανθρώπους που – στο μυαλό μας – δεν έχουν προβλήματα, να ανεβαίνουν μία σκάλα;”. Αυτά δεν είναι παράλογα ερωτήματα – είναι σημαντικά. Και φυσικά αξίζει να ειπωθούν, να ακουστούν και να συζητηθούν. Νομίζω πως δεν υπάρχει κάποιος λογικός (σπάνιο πλέον) άνθρωπος εκεί έξω που δεν θα ήθελε τα 75.000 ευρώ που κοστίζει ένα απλό εισιτήριο για το MET Gala, να διατεθούν για ανθρωπιστική βοήθεια στην Γάζα ή οτιδήποτε άλλο. Ο χρόνος των media, η δημοσιογραφική κάλυψη – όλα θα μπορούσαν να “ανακατευθυνθούν”. Το ζήτημα με μια τέτοια πρόταση, όμως, είναι πως είναι ουτοπική. Γιατί οι άνθρωποι και οι εταιρείες που στηρίζουν τέτοιες διοργανώσεις, ενδιαφέρονται για το κέρδος και τον μικρόκοσμο στον οποίο έχουν χτίσει τη δύναμή τους. Και καλώς ή κακώς, το φτερούγισμα μιας πεταλούδας μπορεί να προκαλέσει ένα τσουνάμι, αλλά μια γενοκτονία δεν μπορεί να κάνει τον κόσμο να σταματήσει – ενώ θα έπρεπε.
Εμείς δυστυχώς δεν ζούμε σε μια ουτοπική κοινωνία – όσο κι αν θα θέλαμε. Και όταν, σε μία τόσο σημαντική στιγμή της ιστορίας, μία ιστορική διοργάνωση δίνει βήμα για πρώτη φορά σε ανθρώπους που – για άλλη μια φορά στην ιστορία μας – κάποιοι προσπαθούν να περιορίσουν, και οι οποίοι αποτελούν σύμβολα της ελευθερίας, της έκφρασης και της διαφορετικότητας, όχι, δεν είναι στιγμή για να κάνουμε boycott στο MET Gala. Καλούμαστε να αντιμετωπίσουμε και να αλλάξουμε τον κόσμο με τα μέσα που έχουμε – και με αυτά που δημιουργούμε. Αρκεί να το συνειδητοποιήσουμε. Η μόδα, ας πούμε… πιστεύετε πως μπορεί να αλλάξει τον κόσμο;
