Malcolm X: Η ζωή του σπουδαίου ακτιβιστή «ζωντανεύει» στη σκηνή της Μητροπολιτικής Όπερας της Νέας Υόρκης

Η όπερα «X: Η ζωή και η εποχή του Malcolm Χ», έκανε το ντεμπούτο της το 1986, μόλις 21 χρόνια μετά τη δολοφονία του ακτιβιστή του Κινήματος για τα Πολιτικά Δικαιώματα σε ηλικία 39 ετών. Αυτόν τον μήνα, μια αφρο-φουτουριστική “επανεκτέλεση” της πρωτότυπης παράστασης πραγματοποίησε πρεμιέρα στη Μητροπολιτική Όπερα της Νέας Υόρκης, με τον βαρύτονο Will Liverman στον πρωταγωνιστικό ρόλο.

Με μουσική γραμμένη από τον Anthony Davis, μια ιστορία από τον αδελφό του Christopher Davis και λιμπρέτο από την ξαδέρφη τους Thulani Davis, η όπερα παρακολουθεί την εξέλιξη του Malcolm X. Ξεκινά από την παιδική του ηλικία στο Λάνσινγκ του Μίσιγκαν και τον ακολουθεί καθώς εντάσσεται και αργότερα αποχωρεί από το Έθνος του Ισλάμ, εξελίσσοντας την προσέγγισή του πάνω στον ακτιβισμό του για τα πολιτικά δικαιώματα έως το τέλος της ζωής του.

Πηγή φωτογραφίας: MET Opera

«Είναι σημαντικό να ιχνηλατήσουμε τη ζωή του από την αρχή», δηλώνει ο Robert O’Hara, ο σκηνοθέτης της όπερας, στο NPR.

«Πάντα έλεγα ότι δεν υπήρχε τίποτα που να καταδεικνύει πως ο Malcolm Χ θα γινόταν ηγέτης. Είχε εκπαίδευση έκτης δημοτικού», σχολιάζει ο O’Hara. «Η μητέρα του ήταν έγκλειστη σε ίδρυμα. Ο πατέρας του σκοτώθηκε. Ήταν κλέφτης. Ήταν απατεώνας. Ήταν έμπορος ναρκωτικών. Ήταν κατάδικος, πήγαινε από εδώ και από εκεί και ήταν νταβατζής. Δεν υπάρχει τίποτα που να λέει “Και θα γίνει μεγάλος ηγέτης του Κινήματος για τα Πολιτικά Δικαιώματα “, αλλά έγινε!».

«Ο O’Hara απεικονίζει τον Malcolm X ως έναν μέσο άνθρωπο, τονίζοντας πώς το μήνυμά του συνεχίζει να έχει απήχηση», γράφει ο Nicholas Rinehart του Playbill.

«Υπάρχει μια λεωφόρος Malcolm X σχεδόν σε κάθε πόλη», σχολιάζει ο σκηνοθέτης Robert O’Hara στο Playbill. «Και έτσι υπάρχουν άνθρωποι που μοιάζουν με εμάς, που περπατούν σε αυτούς τους δρόμους, που κοιτάζουν την πινακίδα και θυμούνται πώς βρέθηκε εκεί αυτό το όνομα και πώς οι ίδιοι εντάσσονται στην ιστορία αυτού του ανθρώπου».

Το ανέβασμα της παράστασης «X: Η ζωή και η εποχή του Malcolm Χ» δεν είναι μια απλή βιογραφία. Αντίθετα, έχει ως στόχο να τιμήσει την κληρονομιά του σπουδαίου ακτιβιστή μέσα από μια ιδιαίτερη αφρο-φουτουριστική αναπαράσταση.

Η υπόθεση της όπερας: «Ένα διαστημόπλοιο έχει συντριβεί στο Met και μια μελλοντική φυλή αφηγείται την ιστορία αυτής της εμβληματικής προσωπικότητας»,  εξηγεί ο O’Hara στο NPR.

Χρησιμοποιώντας τη συγκεκριμένη αφήγηση, η όπερα εξετάζει, επίσης, πώς οι σημερινοί αγώνες για τα ανθρώπινα δικαιώματα εντάσσονται στην ιστορία του Malcolm Χ. Κατά τη διάρκεια μιας σκηνής, τα ονόματα πρόσφατων θυμάτων αστυνομικής βίας προβάλλονται στη σκηνή «σαν το να επικαλείσαι φωνές από το μέλλον, μεταφέροντας τη μακρά ιστορία της ρατσιστικής βίας εναντίον των μαύρων σε αυτή τη χώρα και τη συνεχιζόμενη επείγουσα ανάγκη των διδαχών του Malcolm», γράφει το Playbill.

Πηγή φωτογραφίας: MET Opera

Ο πρωταγωνιστής, βαρύτονος Will Liverman υποστηρίζει ότι η μουσική αντικατοπτρίζει το πώς η διάσημη προσωπικότητα συνέχισε να εξελίσσει τις ιδέες του καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής του. «Είναι απλά ενέργεια – δεν κατασταλάζει ποτέ σε κάποιο σημείο- είναι πάντα κατά κάποιο τρόπο στο προσκήνιο», λέει στο NPR. «Και αντιπροσωπεύει πραγματικά την ιστορία του Malcolm – πολλές αναταραχές και πολλές μεταμορφώσεις».

Για να υποδηλώσει αυτή την μεταμόρφωση, η μουσική αντλεί από διάφορες επιρροές, όπως η τζαζ, η ινδονησιακή μουσική gamelan και οι όπερες του Ρίχαρντ Βάγκνερ. Επιπλέον, το νέο ανέβασμα επαναφέρει την άρια που τραγουδά η σύζυγος του Malcolm, Betty, στην οποία η Betty ανησυχεί ότι κάποιος έρχεται να σκοτώσει τον σύζυγό της. Αν και είχε γραφτεί για την αρχική παραγωγή, ωστόσο, όταν η παράσταση έκανε πρεμιέρα το 1986, η Thulani Davis την απέσυρε, επειδή πίστευε ότι θα μπορούσε να αναστατώσει την πραγματική σύζυγο του Malcolm X, που θα βρισκόταν ανάμεσα στο κοινό, σύμφωνα με τη Sophie Haigney του Paris Review.

Πηγή φωτογραφίας: MET Opera

Οι θεατές θα έρθουν αντιμέτωποι με ισχυρά και απαιτητικά συναισθήματα, λέει η O’Hara στο NPR. «Μας κοστίζει κάτι το να σκοτώνουμε ουσιαστικά σε κάθε παράσταση έναν μαύρο άνδρα, κάτι που συμβαίνει στο τέλος», λέει. «Πρέπει να κοστίσει κάτι στο κοινό. Δεν θα έπρεπε να μπορείς να έρθεις σε ένα κτίριο με ένα Χ πάνω του και να δεις την ιστορία του Μalcolm Χ περιμένοντας κάποια παρηγοριά. Ο Malcolm Χ δεν παρείχε παρηγοριά. Παρείχε την αλήθεια».

«Η διαμόρφωση της ιστορίας με αυτόν τον τρόπο είναι ζωτικής σημασίας για να βοηθήσει το κοινό να κατανοήσει το μήνυμα του Malcolm X», προσθέτει ο σκηνοθέτης.

«Ο Malcolm Χ θα ήθελε να διερευνήσουμε και να αναρωτηθούμε τι σημαίνει για εμάς να μεταφέρουμε την ιστορία του στη σκηνή της Met», αναφέρει ο O’Hara. «Κάθε μέρος αυτής της παρουσίασης έχει σκοπό να προσφέρει μια εμπειρία που προκαλεί και διαταράσσει το status quo, ώστε να μπορέσουμε να δούμε ο ένας τον άλλον στο κοινό μας μέλλον, ενωμένοι από την ανθρωπιά μας».

Η πρωτοποριακή όπερα «Χ: Η ζωή και η εποχή του Malcolm X» («X: The Life and Times of Malcolm X») του Anthony Davis  θα προβληθεί σε απευθείας δορυφορική μετάδοση στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνώντο Σάββατο 18 Νοεμβρίου στις 19:55 (στα αγγλικά με αγγλικούς υπότιτλους). Το έργο μεταδίδεται στο πλαίσιο του προγράμματος MET HD LIVE, το οποίο δίνει τη δυνατότητα στο ελληνικό κοινό να απολαύσει εκπληκτικές παραγωγές της Μητροπολιτικής Όπερας της Νέας Υόρκης, με τα πιο λαμπρά αστέρια του λυρικού στερεώματος.

Πηγή: Smithsonian Magazine