8 βιβλία για τον ρατσισμό που αξίζει να διαβάσετε
Αυτοβιογραφίες, μυθιστορήματα, αληθινές ιστορίες, αλλά και ακαδημαϊκά βιβλία για να καταλάβουμε και να αντιμετωπίσουμε καλύτερα τον ρατσισμό.
Αυτές τις ημέρες με τη διάδοση του κινήματος Black Lives Matter, όλο και περισσότεροι άνθρωποι ερχόμαστε αντιμέτωποι με την πραγματικότητα που βιώνουν οι έγχρωμοι. Μπορεί οι διαδηλώσεις να έχουν επίκεντρο τις ΗΠΑ, ο ρατσισμός όμως είναι ένα παγκόσμιο φαινόμενο που κάνει την εμφάνιση του σε κάθε κοινωνία με μειονότητες, οπουδήποτε μία πλειονότητα έχει κάποια προνόμια πάνω στον «Άλλον».
Για να αντιμετωπίσουμε τον ρατσισμό, η δράση μας πρέπει να επεκτείνεται πέρα από μία δημοσίευση στα κοινωνικά δίκτυα. Αρχικά, έχουμε ευθύνη να μάθουμε μόνοι μας κάποια πράγματα σχετικά με την ιστορία του ρατσισμού σε ΗΠΑ και Ευρώπη, την αντιμετώπιση των έγχρωμων ανθρώπων στην σύγχρονη ιστορία, αλλά και τη σημασία του συστημικού ρατσισμού. Έτσι, όχι μόνο θα μπορέσουμε να καταλάβουμε καλύτερα τα βιώματα των Αφροαμερικανών, αλλά θα γίνουμε και οι ίδιοι πιο προσεκτικοί, ανοίγοντας τα μάτια μας σε πράγματα που διαφορετικά δεν θα γνωρίζαμε.
Αυτά είναι μερικά βιβλία που θα μας βοηθήσουν να μάθουμε περισσότερα για τον ρατσισμό.
Η αυτοβιογραφία του Μάλκολμ Χ, του Άλεξ Χάλεϋ
“Ο Μάλκολμ Χ υπήρξε ο φλογερότερος ηγέτης του κινήματος των μαύρων στις ΗΠΑ στις δεκαετίες του ’50 και του ’60. Εξέφρασε, ίσως καλύτερα από οποιονδήποτε άλλον, την οργή, τον αγώνα και τις προσδοκίες των Αφροαμερικανών. Από μικρός στους δρόμους του Χάρλεμ, ζυμώθηκε με τον κόσμο του, έζησε στο πετσί του την παρανομία και την εγκληματικότητα, μαζί με την ατμόσφαιρα της τζαζ σκηνής, για να καταλήξει στην φυλακή για ένοπλη ληστεία. Όταν αποφυλακίστηκε εντάχθηκε στο Έθνος του Ισλάμ εκφράζοντας τον ανυποχώρητο και ασυμβίβαστο αγώνα ενάντια στο ρατσισμό των λευκών. Αργότερα ήρθε σε ρήξη με την ηγεσία των Μαύρων Μουσουλμάνων και, ύστερα από το προσκύνημά του στη Μέκκα, άρχισε να ενστερνίζεται μια ανθρωπιστική και πιο ανοιχτή, αλλά πάντα αγωνιστική, αντίληψη για το Ισλάμ. Πέθανε δολοφονημένος κατά τη διάρκεια ομιλίας του στο Χάρλεμ, στις 21 Φεβρουαρίου 1965″. -Από την παρουσίαση του βιβλίου
Αν το όνομα Ασσάτα Σακούρ σας ακούγεται γνωστό είναι επειδή πρόκειται για μία από τους 10 Most Wanted Τρομοκράτες των ΗΠΑ, ενώ είναι θεία του αδικοχαμένου διάσημου ράπερ Τούπακ. Η Μαύρη Πάνθηρας Ασσάτα Σακούρ, φυλακίστηκε για τέσσερα χρόνια, άλλαξε πολλές φυλακές και πέρασε πολύ χρόνο στην απομόνωση, έως και την απόδρασή της στην Κούβα. Σαράντα χρόνια αργότερα, στις 2 Μαΐου 2013, η Ασσάτα Σακούρ θα επανέλθει στην πολιτική επικαιρότητα της Αμερικής, με το FBI να την τοποθετεί στη λίστα με τους δέκα most wanted τρομοκράτες. Θα είναι η πρώτη γυναίκα της λίστας.
Αυτό το βιβλίο μας υπενθυμίζει πως 50 χρόνια μετά τίποτα δεν έχει αλλάξει. “Η βιωματική και απόλυτα συγκινητική αφήγηση της Ασσάτα, μας βοηθάει, πρώτα, να καταλάβουμε τι σημαίνει να είσαι μαύρη στην Αμερική. Μέσα από τη μνήμη του κινήματος για τη Μαύρη Απελευθέρωση, μέσα από τις μαύρες προλετάριες που κατακλύζουν τις αμερικανικές φυλακές, μέσα από το βίωμα και την ποίηση μιας γυναίκας που πέρασε και περνά τη ζωή της κυνηγημένη.”
Αυτό το βιβλίο αποτελεί βιογραφία της σημαντικής φιγούρας του Αφροαμερικανικού κινήματος, Harriet Tubman. Γεννημένη μέσα στη δουλεία στον Νότο των ΗΠΑ, δραπέτευσε μέσα από έναν υπόγειο σιδηρόδρομο προς τον Βορά. Η συγκλονιστική ιστορία της όμως δεν τελειώνει εδώ, αφού επέστρεψε πίσω για να ελευθερώσει άλλους 70 σκλάβους, με κίνδυνο της ζωής της. Στη συνέχεια εργάστηκε ως νοσοκόμα στον Εμφύλιο, ενώ ήταν η πρώτη γυναίκα που οδήγησε μία ένοπλη επίθεση στον πόλεμο, σώζοντας ξανά 700 σκλάβους. Όταν τελείωσε ο πόλεμος, πάλεψε για το δικαίωμα ψήφου των γυναικών. Στην υπόλοιπη ζωή της, το κράτος αρνήθηκε να της παρέχει σύνταξη, σήμερα όμως αναγνωρίζεται ως μία από τις μεγαλύτερες ηρωίδες της Αμερικής.
Μάλιστα, το 2019 έγινε ταινία για τη ζωή της με τίτλο «Harriet», για την οποία η Cynthia Erivo κέρδισε μία υποψηφιότητα στα Όσκαρ.
Το “Μαύρο Αγόρι” του Ρίτσαρντ Ράιτ είναι ένα μυθιστόρημα με πραγματικές μαρτυρίες από τη ζωή του συγγραφέα, ως ένα “μαύρο αγόρι” στις ΗΠΑ τη δεκαετία του ’40. Ο Ρίτσαρντ Ραίτ ήταν ένας από τους σημαντικότερους Αφροαμερικανούς συγγραφείς. Με τα βιβλία του μας δίνει την ευκαιρία να μάθουμε για την αντιμετώπιση των έγχρωμων Αμερικανών από πρώτο χέρι. Το πιο συγκλονιστικό είναι ότι 80 χρόνια αργότερα δεν έχουν εξαλειφθεί ακόμα τα φαινόμενα που περιγράφει ο συγγραφέας, αλλά αντιθέτως συνεχίζονται, με την ακροδεξιά στις ΗΠΑ και σε όλο τον κόσμο να κερδίζει όλο και περισσότερο έδαφος.
“Το Μαύρο Αγόρι είναι η σπαρακτική μαρτυρία ενός μαύρου του αμερικάνικου Νότου, που, μες στη φτώχεια, τις ταπεινώσεις και τους εξευτελισμούς, παλεύει να διατηρήσει τον αυτοσεβασμό του, διεκδικώντας το δικαίωμα να λέγεται άνθρωπος. Αλλά πέρα απ’ όλα αυτά, “το Μαύρο Αγόρι” είναι ένα υπέροχο μυθιστόρημα ρεαλιστικής φαντασίας, άγριο, τρυφερό και συγκινητικό, με ολοζώντανους χαρακτήρες και εξαιρετικά δυνατή, καλοδουλεμένη γραφή: το μυθιστόρημα ενός ιδιοφυούς λογοτέχνη, ενός ελεύθερου πνεύματος, ενός θαρραλέου ανθρώπου που αγωνίστηκε με πάθος ενάντια στη μοίρα του. Και νίκησε!”
ZAMI: A new spelling of my name, της Audre Lorde
“Αν δεν όριζα τον εαυτό μου για τον εαυτό μου, θα περιοριζόμουν στη φαντασία των άλλων ανθρώπων για εμένα και θα γινόμουν γεύμα τους,” Ένα μαύρο κορίτσι ανοίγει τα μάτια της στο Χάρλεμ τη δεκαετία του ’30. Γύρω της, περαστικοί, κόρνες, η κατάρρευση του χρηματιστηρίου, ιστορίες των γονιών της για την παλιά πατρίδα τους. Τα σχολικά και εφηβικά της χρόνια δύσκολα, μέχρι που ανακαλύπτει τον έρωτα στο Μεξικό. Μία ιστορία για την ανεξαρτησία, την αγάπη, τη δύναμη, τη σεξουαλικότητα, της αλλαγής, γεμάτη με ποίηση και συναισθηματική δύναμη.
Ακόμα ένα μυθιστόρημα, με πραγματικές μαρτυρίες και αυτοβιογραφικά στοιχεία, το βιβλίο αυτό είναι διαθέσιμο μόνο στα αγγλικά, αλλά αποτελεί έργο μίας σημαντικής Αφροαμερικανίδας συγγραφέως, που περιέγραψε όπως κανείς άλλος το βίωμα μίας μαύρης γυναίκας στις ΗΠΑ.
Αόρατος Άνθρωπος, του Ραλφ Έλισον
“Η απίστευτη ιστορία ενός ανθρώπου που είναι αόρατος “απλά επειδή οι άνθρωποι αρνούνται να με δουν”. Εκδομένο το 1952, σε μια οριακή περίοδο για την αμερικανική κοινωνία, κατά τη διάρκεια της οποίας η χώρα βίωνε δραματικές αλλαγές σε όλα τα επίπεδα, το μυθιστόρημα του Ραλφ Έλισον αφηγείται τις περιπέτειες του ανώνυμου Αφροαμερικανού ήρωα – από την αποβολή του από ένα κολέγιο του Νότου ως την εμπλοκή του στην τρομερή φυλετική εξέγερση του Χάρλεμ – που υπερβαίνουν κατά πολύ την ιστορία ενός απλού ανθρώπου”. -Από το οπισθόφυλλο του βιβλίου
Ένα βιβλίο για την δολοφονία του Έμετ Τιλ, ενός 14χρονου αγοριού, που “στοιχειώνει” ακόμα την Αμερική. Οι δολοφόνοι του ομολόγησαν το έγκλημα τους, αλλά δεν φυλακίστηκαν, ενώ η γυναίκα που τον κατηγόρησε για ανήθικη συμπεριφορά παραδέχτηκε μετά από χρόνια ότι είχε πει ψέμματα.
“Το 1955 ο δεκατετράχρονος Αφροαμερικανός Έμετ Τιλ ταξιδεύει με το τρένο από το Σικάγο στο Μισισίπι. Σφυρίζει με θαυμασμό, βλέποντας ένα λευκό κορίτσι. Τον απαγάγουν και τον δολοφονούν, αφού προηγουμένως τον βασανίσουν. (Η φωτογραφία του παραμορφωμένου προσώπου του θα στοιχειώσει τον Γουάιντμαν.) Οι δολοφόνοι του, λευκοί, δικάζονται και αθωώνονται. Κατά τη διάρκεια της δίκης, ανασύρεται το φάντασμα του πατέρα του Έμετ, του Λούις Τιλ, που υπηρέτησε στον αμερικανικό στρατό κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου και καταδικάστηκε σε θάνατο για βιασμό. Οικογενειακή η ευθύνη, αποφαίνεται το σώμα των ενόρκων, που αποτελείται αποκλειστικά από λευκούς. Ο Γουάιντμαν, αναμειγνύοντας ιστορικά και αυτοβιογραφικά γεγονότα, και καταφεύγοντας, όπου χρειάζεται, στη μυθοπλασία, γράφει ένα βιβλίο σπαρακτικό και επίκαιρο όσο ποτέ, θέτοντας στο μικροσκόπιο μια αμερικανική κοινωνία που μαστίζεται από τον ρατσισμό, την αδικία και τη βία”. -Από το οπισθόφυλλο του βιβλίου
Από το BlackLivesMatter στη Μαύρη Απελευθέρωση, της Keeanga-Yamahtta Taylor
“Το ξέσπασμα μαζικών κινητοποιήσεων μετά τις αστυνομικές δολοφονίες του Μάικλ Μπράουν στο Φέργκιουσον του Μιζούρι και του Έρικ Γκάρνερ στην πόλη της Νέας Υόρκης έθεσε το ζήτημα της ατιμωρησίας αστυνομικών που βιαιοπραγούν εις βάρος Μαύρων και χάλασε την ψευδαίσθηση ότι η Αμερική είναι μεταφυλετική. Το κίνημα Black Lives Matter αφύπνισε μια νέα γενιά ακτιβιστών. Σε αυτή την εμπνευσμένη και καίρια ανάλυση, η ακτιβίστρια και ακαδημαϊκός Keeanga-Yamahtta Taylor ερευνά τα ιστορικά και σύγχρονα προβλήματα που συνδέονται με το ρατσισμό και τη διατήρηση της δομικής ανισότητας, όπως είναι οι μαζικές φυλακίσεις και η ανεργία των Μαύρων. Στο πλαίσιο αυτό, η συγγραφέας υποστηρίζει ότι ο νέος αγώνας ενάντια στην αστυνομική βία έχει τη δυνατότητα να αναζωπυρώσει την ευρύτερη επίθεση για τη μαύρη απελευθέρωση”. -Από την παρουσίαση της έκδοσης
