Τυραννόσαυροι Rex: Αποκλειστικά αποσπάσματα από το νέο έργο της Λένας Κιτσοπούλου

Διαβάζουμε πρώτοι τους «Τυραννόσαυρους Rex» που κάνουν πρεμιέρα στην Πειραματική Σκηνή του Εθνικού θεάτρου κι εξηγούμε γιατί αυτό το έργο της ανατρεπτικής συγγραφέα διαφέρει από όλα τα προηγούμενα. Φωτογραφίες: Karol Jarek

17.05.2017

Μια δασκάλα μπαλέτου με το μυστηριώδες όνομα Κάτια Λε Ρουά. Μια γυναίκα που μεταμορφώνεται σε άνδρα. Τρεις μπαλαρίνες με μεγάλα όνειρα. Τρεις μπαλαρίνες που βρίσκονται στο στάδιο προετοιμασίας για να δώσουν εξετάσεις στα Μπολσόϊ. Σουρεαλισμός, ερωτισμός, αυτοσχεδιασμός, παρωδία, κωμωδία, τραγωδία, υπαρξιακή ματαίωση, υστερία και αθυροστομία. Και παρότι ξέρουμε τι σημαίνουν όλα αυτά στη θεατρική γλώσσα της Λένας Κιτσοπούλου, το νέο της έργο δεν μοιάζει με τα προηγούμενα· αφού όπως η ίδια εξηγεί – το γράφει, το σκηνοθετεί και πρωταγωνιστεί σε αυτό – «δεν πατάει σε μια ιστορία όπου έχουμε καταλάβει ποιοι είναι οι ήρωες και που πηγαίνουν».

Ένα ακόμα συγγραφικό πείραμα της Κιτσοπούλου, ακόμα πιο προωθημένο από αυτά που έχει παρουσιάσει στο παρελθόν; Μάλλον. Οι «Τυραννόσαυροι Rex» – όπως και σε όλες τις προηγούμενες της απόπειρες – διαμορφώνεται μέσα στις πρόβες. Ωστόσο, ο τρόπος δουλειάς της διαφοροποιείται σημαντικά: «Δεν ήθελα να δουλέψω πάνω σ’ ένα κανονικό έργο, ήθελα να ψαχτώ σε άλλες φόρμες και τρόπους, να στροβιλιστώ όπως στροβιλίζεται η σκέψη μου. Μ’ ενδιέφερε που θα το τοποθετήσω, αλλά ήθελα να ψάξω την θεατρική γλώσσα που θα χρησιμοποιήσω ώστε να μην λέγονται… φάτσα πίστα τα πράγματα, να μην είναι καταγγελτικά. Κι αυτή τη φορά, αναζητώ τρόπους μέσα από το χιούμορ για να διατυπώσω αυτό που με απασχολεί, το οποίο τελικά είναι πολύπλοκο, με την έννοια ότι δεν εστιάζει ακριβώς· μοιάζει σαν να πάει να γελάσει αλλά δεν γελάει τελικά. Θέλει να φιλοσοφήσει και δεν μπορεί ούτε αυτό. Είναι σαν ένα “αχ, παιδιά βοήθεια”. Και μία αναζήτηση ακόμα και για το τι είναι τελικά η δουλειά που κάνουμε» λέει η ίδια, αγκαλιά με το laptop όπου κρατά τις σημειώσεις της.

Είναι γνωστό πως η Λένα Κιτσοπούλου δεν είναι μια τυπική συγγραφέας. Δουλεύει, όπως λέει, με αυτό που είναι και εκπροσωπεί την κάθε στιγμή. «Δεν θα κάτσω στο γραφείο, να σκεφτώ ένα θέμα, να το επεξεργαστώ για να το αναπτύξω μέσα στους μήνες. Δουλεύω με τα υλικά που βρίσκω εκείνη την ώρα» σχολιάζει. «Μπορεί περπατώντας για την πρόβα να μου γεννηθεί μια εικόνα κι όταν πια βρεθώ με τους ηθοποιούς να τους πω “παιδιά, πάμε να το κάνουμε”».

Αναλαμβάνοντας το ρίσκο αυτού του τρόπου και με μόλις λίγες ημέρες να απομένουν για την πρεμιέρα της παράστασης στην Πειραματική Σκηνή του Εθνικού, η ριζοσπάστης δημιουργός, αναμετριέται οικειοθελώς με το απρόσμενο. Η ίδια το περιγράφει καλύτερα: «Εμπιστεύεσαι το ένστικτο σου που μπορεί να σε οδηγήσει στο χάος. Όλο αυτό επιφυλάσσει μια αδρεναλίνη αλλά και κάποιες στιγμές απογοήτευσης. Παλαιότερα σκεφτόμουν μήπως ακολουθώ αυτό το δρόμο από τεμπελιά. Τώρα πια, ξέρω πως μόνο αυτόν μπορώ να πάρω».

Πρώτη ύλη για τους «Τυραννόσαυρους Rex» – μια υπαρξιακή κωμωδία σε τρία μονόπροκτα – αποτελεί μια δασκάλα μπαλέτου με το περίεργο όνομα Κάτια Λε Ρουά – την οποία υποδύεται ο Γιάννης Κότσιφας – και οι μαθήτριες της (Εμιλυ Κολιανδρή, Λένα Κιτσοπούλου, Ιωάννα Μαυρέα, Τζωρτζίνα Δαλιάνη, Μάριος Παναγιώτου, Δανάη Σαριδάκη, Βασίλης Σαφός, Νικολέτα Γκριμέκη, Γιώργος Κισσανδράκης) καθώς προετοιμάζονται να δώσουν εισαγωγικές εξετάσεις στα περίφημα Μπολσόϊ. «Επέλεξα να τοποθετήσω το έργο στο χώρο του Χορού επειδή έχει μια αυστηρότητα και μια πειθαρχία, ένα πλαίσιο στο οποίο είμαστε όλοι αναγκασμένοι να κινηθούμε εντός αυτής της πραγματικότητας. Εκεί μέσα, λοιπόν, ξεβράζει τρέλα και πολύ απελπισία. Αναζητούμε διέξοδο και δεν βρίσκουμε» εξηγεί η συγγραφέας.

Όμως, τι δουλειά έχουν μερικές φιλόδοξες μπαλαρίνες με τους εξαφανισμένους από προσώπου γης, Τυραννόσαυρους Rex; «Κάπου διάβασα πως αυτά τα τόσο δυνατά ζώα είχα ατροφικά χέρια. Και μου θύμισαν εμάς, τους καθημερινούς ανθρώπους που δυναμώνουμε και μεγαλώνουμε αλλά στην πραγματικότητα μένουμε παιδιά, εύθραυστα, ανίκανα κι ανήμπορα ν’ αναμετρηθούν με όλα αυτά γύρω και με την ύπαρξη γενικότερα. Είμαστε πλάσματα που τυραννιόμαστε ή προκαλούμε τυραννία στους άλλους από την στιγμή που υπάρχουμε» απαντά η Λένα Κιτσοπούλου, παραχωρώντας μας αποκλειστικά αποσπάσματα για μια πρώτη απόπειρα εξοικείωσης με το νεόκοπο έργο.

(Με bold οι σημειώσεις της Λ.Κ.)

Το έργο «Τυρρανόσαυροι ΡΕΞ» αποτελείται από τρία μονόπρακτα απελπισίας. Το πρώτο ονομάζεται «Μάθημα Μπαλέτου ή Αραμπέσκ». Το συγκεκριμένο απόσπασμα προέρχεται από αυτό.

ΚΑΤΙΑ ΛΕ ΡΟΥΑ (Δασκάλα κλασσικού χορού): Παιδιά, το είδατε αυτό; Βλέπετε την αλήθεια μου; Γιατί, τώρα έχετε συγκινηθεί όλοι; Αναρωτηθείτε, ο καθένας για τον εαυτό του. Γιατί σας συγκινώ; Γιατί; Είναι απλό, παιδιά. Η αλήθεια συγκινεί. Μόνο η αλήθεια. Εγώ δεν πούλησα παραμύθι ποτέ και σε κανέναν. Ίσως και γι’ αυτό δεν έγινα. Εγώ όμως χόρεψα. Χόρεψα το κλασσικό. Το υπηρέτησα. Γιατί το μπαλέτο λέγεται κλασσικό; Το μπαλέτο, λέγεται κλασσικό μπαλέτο, δεν λέγεται; Γιατί; Σ’ αυτή τη λέξη, παιδιά μου, βρίσκεται το κλειδί. Στο κλασικό. Ό, τι κλασικό είναι το θεμέλιο. Λέμε κλασσική λογοτεχνία. Γιατί; Ένα κλασικό κοστούμι του Τζόρτζιο Αρμάνι, είναι δυνατόν ποτέ να ξεπεραστεί;

Το ξέρετε ότι από αυτό το κότσι – από αυτό εδώ το κότσι που έχει πεταχτεί έξω από το δέρμα μου, που έχει σκίσει το δέρμα μου από τα χρόνια άσκησης και επιμονής – το ξέρετε ότι εγώ δεν μπόρεσα ποτέ να ακουμπήσω το πόδι αυτό πάνω σε έναν άντρα; Ότι θυσιάστηκα για τον κλασσικό χορό και έχασα τον έρωτα, όταν ο άνθρωπος που αγάπησα περισσότερο από οτιδήποτε στη ζωή μου, όταν μου είπε «Κάτια, θέλω να γλείψω το πόδι σου», εγώ από ντροπή γι’ αυτό το τερατώδες κότσι, δεν του το έδωσα το πόδι μου και τον έχασα; Εγώ από ντροπή κι εκείνος πίστεψε πως δεν τον αγαπούσα αρκετά. Κι έφυγε. Καταλαβαίνετε;

Και πόσες άλλες θυσίες; Πόσες; Εγωωώ δεν πήγα στην κηδεία της μάνας μου, δεν πήγα, γιατί χόρευα τότε, χόρευα με τα βασιλικά μπαλέτα του Λονδίνου τότε, θυμάμαι το «Octοpus of Kavo Mallias», «Το χταπόδι του Κάβο Μαλλιά». Πολύ ωραία παράσταση αυτή… Καταπληκτική. Χόρευα την τρίτη πεταλίδα από αριστερά. Πίστευα ότι την επόμενη χρονιά θα γίνω δεύτερη πεταλίδα και την επόμενη, ίσως, πρώτη. Πρώτη πεταλίδα στα βασιλικά μπαλέτα του Λονδίνου, ξέρετε τι θα πει αυτό; «Και ποιος ξέρει» έλεγα μέσα μου, «κάποια μέρα ίσως, μπορεί, ρε πούστη μου, με πολύ επιμονή, δεν ξέρεις ποτέ, ίσως και γίνω εγώ το χταπόδι του έργου. Ο κεντρικός ρόλος». Τέτοια όνειρα έκανα. Τόσο πείσμα είχα. (Μουτζώνει τον εαυτό της) Νααα, Κάτια Λε Ρουά.

Παιδιά. Περάσανε όλοι από πάνω μου σαν οδοστρωτήρες και με πατήσανε. Λύγισα. Κουράστηκα. Η Κάτια Λε Ρουά, λύγισε· λύγισα παιδιά και δεν έγινα τίποτα. Έχασα την αυτοπεποίθησή μου, την αυτοεκτίμησή μου, από τις Αμπράμοβιτς που πάτησαν πάνω από το πτώμα μου. Όμως, δεν θα σας αφήσω να πάθετε το ίδιο. Είστε τα μεγαλύτερα ταλέντα της χώρας και θα τα καταφέρουμε. Θα το πω μία τελευταία φορά. Θα νικήσουμε, μόνο αν επιμείνουμε. Θα νικήσουμε μόνο αν το κότσι, παιδιά, γίνει γουρούνι. Αν το κότσι το λιώσει αυτό εδώ το πάτωμα, αν το τρυπήσει το πάτωμα αυτό και βγουν αρχαίοι τάφοι από κάτω. Το κότσι πρέπει να βελάξει, το γουρούνι πρέπει να κλωτσήσει το κατεστημένο και το mainstream. Θέλετε «Μπλακ Σγουόν»; Θέλετε δόξα; You want fame? Well, fame costs and right here is were you start to pain and swet.

Η Κάτια Λε Ρουά είναι και άντρας. Γίνεται άντρας σ’ ένα σημείο του έργου. Εδώ σε ερωτική σκηνή με μία χορεύτρια.

ΔΑΣΚΑΛΑ: Κάτσε κάτω. Για λέγε;

ΧΟΡΕΥΤΡΙΑ: Τι να πω. Δεν έχω κάτι να πω. Καλά. Γενικά, καλά.

ΔΑΣΚΑΛΑ: Δεν έχεις κάτι να με ρωτήσεις;

ΧΟΡΕΥΤΡΙΑ: Τι να ρωτήσω;

ΔΑΣΚΑΛΑ: Δεν ξέρω. Κάτι για μένα. Εγώ ενδιαφέρομαι για σένα. Έχεις, έτσι, κάτι που μου αρέσει. Έτσι, ο τρόπος που αντιμετωπίζεις τα σκοτάδια σου.

ΧΟΡΕΥΤΡΙΑ: Ευχαριστώ.

ΔΑΣΚΑΛΑ: Ρώτα με, ό, τι θες.

ΧΟΡΕΥΤΡΙΑ: Πόσο χρονών είσαι;

ΔΑΣΚΑΛΑ: 34. Ανάποδα.

ΧΟΡΕΥΤΡΙΑ: Α. 43, δηλαδή.

ΔΑΣΚΑΛΑ: Εσύ;

ΧΟΡΕΥΤΡΙΑ: 22. Ανάποδα.

ΔΑΣΚΑΛΑ: Να σου πω. Θες να βγεις μαζί μου;

ΧΟΡΕΥΤΡΙΑ: Τι;

ΔΑΣΚΑΛΑ: Θες να βγούμε το βράδυ; Εγώ κι εσύ. Να σε πάω, να σε περπατήσω, πως λέγεται αυτό; Εγώ κι εσύ.

ΧΟΡΕΥΤΡΙΑ: Εμείς;

ΔΑΣΚΑΛΑ: Ε ποιος; Ο πούτσος μου ο μερακλής;

ΧΟΡΕΥΤΡΙΑ: Χαχαχαχαχα.

ΔΑΣΚΑΛΑ: Τι γελάς; Έλα λεγε.

ΧΟΡΕΥΤΡΙΑ: Χαχαχαχαχαχα.

ΔΑΣΚΑΛΑ: Τι γελάς, μωρή; Λέγε. Θες. Μου αρέσεις. Είσαι…. έχεις κάτι. Λέγε; Θες να έρθεις μαζί μου σε ένα κοντσέρτο; Στην άλλη άκρη της λίμνης. Ε; Να έρθω να σε πάρω με την άμαξα; Ε; Τι ώρα θες; Θες;

ΧΟΡΕΥΤΡΙΑ: Χαχαχαχαχαχαχαχα.

ΔΑΣΚΑΛΑ: Λέγε. Θέλει το μουνί σου, ε; Θέλει; Μη γελάς; Θέλει η μούνα σου;

ΧΟΡΕΥΤΡΙΑ: (ορμάει πάνω του)

ΔΑΣΚΑΛΑ: Όπα. Όπα. Τι είναι αυτό τώρα;

ΧΟΡΕΥΤΡΙΑ: Τίποτα. Νιώθω μια έλξη…

ΔΑΣΚΑΛΑ: Τι νιώθεις; Έλξη;

ΧΟΡΕΥΤΡΙΑ: Ναι. Πολύ.

ΔΑΣΚΑΛΑ: Πότε; Από πότε το νιώθεις αυτό;

ΧΟΡΕΥΤΡΙΑ: Από την αρχή σχετικά.

ΔΑΣΚΑΛΑ: Ποια αρχή; Υπάρχει αρχή στα πράγματα; Το σύμπαν πως έγινε; Ξέρουμε; Υπάρχει αρχή στο σύμπαν; Η κότα γέννησε το αβγό ή το αβγό την κότα; Ξέρουμε;

ΧΟΡΕΥΤΡΙΑ: Ε, εεε, τώρα, τι να πω πάνω σ’ αυτό;

ΔΑΣΚΑΛΑ: Τι να πεις, μωρή κάβλα; Τίποτα να μην πεις. Να ‘ρθεις εδώ να καβαλήσεις την πούτσα μου. Αυτό να πεις.

ΧΟΡΕΥΤΡΙΑ: Ωχ, Θεέ μου. Μ’ έχει καυλώσει τόσο…

ΔΑΣΚΑΛΑ: Ναι; Τι σ’ έχει καυλώσει μωρό μου;

ΧΟΡΕΥΤΡΙΑ: Όλα. Ο τρόπος που λες το γκραν μπατμόν και το ντε πουάν ντε πούνα.

ΔΑΣΚΑΛΑ: Ναι, μωρό μου;

ΧΟΡΕΥΤΡΙΑ: Πες το μου πάλι; Να το ακούω και να με γαμάς με αυτό.

ΔΑΣΚΑΛΑ: Πες μου, πες μου κι άλλα, τι άλλο θες να σου λέω;

ΧΟΡΕΥΤΡΙΑ: Όλα αυτά τα σασμάν, σασμαρουάαα, κάτι μου κάνουν μέσα…

ΔΑΣΚΑΛΑ: Τι μωρό μου;

ΧΟΡΕΥΤΡΙΑ: Μου κάνουνε αυτό το εσωτερικό, αααα

ΔΑΣΚΑΛΑ: Ναι, το μωρό μου;

ΧΟΡΕΥΤΡΙΑ: Ναι.

Σε μια άλλη στιγμή παρακάτω:

ΚΑΤΙΑ ΛΕ ΡΟΥΑ: Κάτσε τώρα γιατί μου γύρισε το άντερο τώρα. Όπα. Τι λέει μωρή το μουνί σου; Ε; Τι; Ήρθες εδώ να με εκμεταλλευτείς; Νομίζεις θα με καυλώσεις και θα με εκμεταλλευτείς; Τι είναι η σχολή «Λε Ρουά», νομίζεις; Κανένα ΙΕΚ; «Σελέτε»; Εσύ θα εκμεταλλευτείς τη σχολή «Λε Ρουά»; Που όταν εγώ πήγαινα εσύ ερχόσουνα; Ε; Καριόλα; (Τη δέρνει). Μη σε σουβλίσω εδώ ολόκληρη, σε βάλω εδώ μέσα στη μπάρα από το στόμα και σου βγει απ’ τον κώλο, που θα μ’ εκμεταλλευτείς εσύ. Που θέλεις και Μπολσόι! Σε παίρνουνε εσένα στο Μπολσόι; Τι είναι το Μπολσόι νομίζεις; Άιντε; Περιμένανε τα Μπολσόι το μουνί σου νομίζεις, το ελληνικό μουνί σου, γίδα; Με τι αραμπέσκ μωρή γίδα θα γίνεις «Black swan»; Δεν έχει ρώσικα μουνιά νομίζεις να πάρουνε, θα πάρουν εσένα; Σκάσε μωρή, που ήθελες να με εκμεταλλευτείς, με πέρασες για μαλάκα. Εδώ μωρή, θα σου χώσω τη μπάρα, θα σου κάνω εδώ τραχειοτομή με την μπάρα, να σου πω εγώ Μπολσόι.

ΧΟΡΕΥΤΡΙΑ: Μα εγώ σ’ αγαπάω, σ’ αγαπάω απ’ την αρχή, δεν είναι γι αυτό, δεν το είπα γι αυτό. Το Μπολσόι είναι άσχετο με αυτό που γίνεται μεταξύ μας, απλώς νομίζω συνδυάζεται καλά αυτό που έχουμε μεταξύ μας με το Μπολσόι. Πίστευα ότι είναι ωραίο πράγμα ένα ζευγάρι να κινείται στον ίδιο χώρο, να είναι ζευγάρι και στη ζωή και στη δουλειά, δύο ερωτευμένοι να έχουν κοινά ενδιαφέροντα, να μοιράζονται το ίδιο πάθος. Μην το φοβάσαι αυτό. Γιατί το φοβάσαι;