ΤΕΤΑΡΤΗ
17
ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ
Στην 48η έκδοση του, το Διεθνές Φεστιβάλ Ταινιών Μικρού Μήκους Δράμας που πραγματοποιήθηκε με μεγάλο χορηγό τη ΔΕΗ είχε όλα τα χαρακτηριστικά ενός παλλόμενου κινηματογραφικού φεστιβάλ: Δουλειές νέων ανερχόμενων αλλά και καταξιωμένων σκηνοθετών. Συζητήσεις, μοίρασμα, διάλογος. Δυναμισμός, κέφι αλλά και προβληματισμός και διεκδίκηση.
Προβολή στο Ολύμπια
Ο κύκλος των ανθρώπων του κινηματογράφου δεν είναι μεγάλος στην Ελλάδα και έτσι σίγουρα θα συναντήσεις τους περισσότερους στο ετήσιο ραντεβού των φεστιβάλ. Ωστόσο η Δράμα έχει το θετικό στοιχείο της διαρκούς ανανέωσης: Οι σπουδαστές από Ελλάδα και εξωτερικό, οι νέοι δημιουργοί με την πρώτη τους ταινία, αλλά και οι παλιότερες σειρές που επιστρέφουν με δουλειές τους.
Αν κάτσεις για έναν καφέ στην πόλη, το πιθανότερο είναι να ακούσεις δίπλα σου όχι κουτσομπολιά, μαχαιρώματα και χαρακτηρισμούς (νομίζω οι νέοι τα έχουν υπερβεί αυτά), αλλά όνειρα και σχέδια που βγαίνουν σαν αχνιστή μυρωδιά από το διπλανό φλιτζάνι. Παραδίπλα μου προχθές ένας πενηντάρης που αποφάσισε ν’ αλλάξει εντελώς κατεύθυνση ζωής και σπουδάζει τώρα κινηματογράφο, συμβούλευε την εικοσάχρονη κοπέλα πλάι του να ακολουθήσει τα δικά της όνειρα κι όχι αυτά των γονιών της.
Σινέ Αλέξανδρος
Ευεργετική και η συνύπαρξη με αντίστοιχους κινηματογραφιστές από το εξωτερικό, με τους οποίους υπάρχουν κοινοί προβληματισμοί και στοιχεία, αλλά και διάσταση που αφορά ιδίως τα μέσα και τη στήριξη που μπορεί να έχει κανείς, από την εκπαίδευση και την τοπική αυτοδιοίκηση μέχρι την Πολιτεία και τα ιδρύματα. Μη γελιόμαστε, οι κινηματογραφιστές (και όχι μόνο) στην Ελλάδα δουλεύουν με αυτοθυσία. Άσε που δεν θεωρούνται καν ότι δουλεύουν, αλλά ότι κάνουν το χόμπι τους.
Στιγμιότυπο από την απονομή του Σπουδαστικού
Γονείς, συγγενείς, φίλοι, σπίτια, αυτοκίνητα, μηχανήματα, υλικά, όλοι και όλα επιστρατεύονται για να υλοποιήσει ο δημιουργός το «όραμά» του. Ειδικά δε, όταν αυτό είναι μια ταινία μικρού μήκους, που πέρα από το φεστιβάλ το πιο πιθανό είναι να μην βρει το δρόμο της σε αίθουσες, αυτό όλο είναι ένας αγώνας δρόμου όπου δεν σε περιμένει κανείς στο τέρμα για μετάλλιο ή έστω ένα δίπλωμα.
Στιγμιότυπο από την τελετή λήξης
Γι’ αυτό και δεν είναι να απορεί κανείς που οι Έλληνες κινηματογραφιστές αγανακτούν, όπως έκαναν στην τελετή λήξης των βραβείων της Δράμας, όταν ακούν υπουργικές διαβεβαιώσεις για μεγάλες χρηματοδοτήσεις στον κινηματογράφο με αποκορύφωμα την παραίνεση να μην ανάγουν το κλάμα σε Τέχνη.
Γι’ αυτό και συγκίνησε το μικρό σενάριο με το οποίο έκλεισε το φεστιβάλ ο καλλιτεχνικός διευθυντής του, Γιώργος Αγγελόπουλος, για το νέο παιδί που μπορεί να φύγει άπραγο και απογοητευμένο από το φεστιβάλ, αλλά ένα μπράβο για τη δουλειά του του ανανεώνει την ελπίδα να συνεχίσει.
O ιώργος Αγγελόπουλος, καλλιτεχνικός διευθυντής του Διεθνούς Φεστιβάλ Δράμας
Σε αυτήν την συνθήκη οι κινηματογραφιστές, είτε στην ομίχλη είτε με ορατότητα μηδέν είτε όχι, το παλεύουν σθεναρά κι αυτή η ψυχή βγαίνει στη δουλειά που φτάνει σ’ εμάς τους θεατές κι ας υπάρχουν αρκετές ατέλειες κι ας μην είναι υπερπαραγωγές.
Είδαμε πολλές ταινίες φέτος στη Δράμα. Θα είναι ψέματα να πω ότι μου άρεσαν όλες. Υπήρξαν φορές που αναρωτήθηκα για ποιο λόγο βλέπω αυτό που βλέπω και αν θέλει κάτι να μας πει που απλά εγώ δεν το πιάνω και πώς ήταν άραγε οι ταινίες εκείνες που δεν πέρασαν από τις προκριματικές.
Από τα καθημερινά Q&A με τους δημιουργούς
Υπήρξαν όμως, όπως πάντα, και τα διαμάντια εκείνα που σου γλυκαίνουν την ψυχή, σε ταρακουνάνε, σου υπενθυμίζουν τις βασικές ανθρώπινες αξίες και ιδιότητες. Κι αυτό ισχύει σε όλα τα προγράμματα. Το δε Εθνικό Σπουδαστικό έχει καταφέρει να παρουσιάζει πλέον ίσο, αν όχι και μεγαλύτερο, ενδιαφέρον από το Εθνικό Διαγωνιστικό. Με δουλειές άρτιες κινηματογραφικά, με σενάριο, πλοκή, ύφος, σκηνικά, καλή φωτογραφία και σε αρκετές περιπτώσεις καλούς ηθοποιούς που έδειξαν εμπιστοσύνη στους νέους (κι αυτό πιστώνεται επίσης στον αγώνα που λέγαμε).
Or how to disappear_Γιώργος Αγγελόπουλος
Πέρα από τον νικητή του grand prix του Εθνικού σπουδαστικού, Or How to disappear του συνονόματου με τον διευθυντή του φεστιβάλ, Γιώργου Αγγελόπουλου, υπήρχαν επίσης ταινίες που ξεχώρισαν, όπως το Ήταν πολύ καλή στο να φεύγει του Βασίλη Παντελίδη με τον Αντώνη Τσιοτσόπουλο και τη Μαρία Αποστολακέα (βραβείο Σκηνοθεσίας), το Ήσυχο βάρος των πραγμάτων της Δήμητρας Πετμεζά με την εξαιρετική Όλγα Αδαμοπούλου που βραβεύτηκε για την ερμηνεία της, κ.ά., ενώ ενδεικτικό είναι ότι η σπουδαστική Βόλτα του Σωκράτη Μουσμουλίδη πήρε το Βραβείο Κοινού. Από τις διακρίσεις στο πάντα συναρπαστικό Pitching Lab θα περιμένουμε να δούμε την περαιτέρω ανάπτυξη του Mom is alive του Αντώνη Γκούμα (βραβείο Mentorship Στάθης Παρασκευόπουλος) και του EO1 της Ruby Mastrodimos (βραβείο ΕΡΤ).
Βόλτα – Μουσμουλίδης Σωκράτης
Ανάμεσα στις 21 ταινίες του διαγωνιστικού kiddo, όπου είδαμε καλές ταινίες με γνώση, ρεαλισμό και σεβασμό στην παιδική ηλικία και νοημοσύνη, υπήρξε και το Dandelions girl της Ιρανής Azadeh Masihzadeh που αποδομεί με διασκεδαστικό τρόπο τα έμφυλα στερεότυπα. Αυτό δε, γίνεται ακόμα πιο σημαντικό όταν έρχεται από μια χώρα με υπέρμετρα αυστηρούς κανόνες για τις γυναίκες. Η σκηνοθέτρια που ήταν στη Δράμα μίλησε για τη δική της άνιση διαμάχη με διάσημο Ιρανό σκηνοθέτη και για τον θάνατο της Mahsa Amini λόγω του χιτζάμπ – και τα δύο συνυφασμένα με την άσκηση εξουσίας και τις μεθοδεύσεις της.
Η Επιτροπή του Kiddo στην τελετή λήξης
«Συνέδεσα αυτές τις δύο ιστορίες, προσπαθώντας να δώσω δύναμη στη νέα γενιά για να αντισταθεί στην εξουσία», είπε η σκηνοθέτρια. Σημαντικό είναι ότι η κριτική επιτροπή του προγράμματος -που επιμελήθηκε ο ίδιος ο Γιώργος Αγγελόπουλος- απαρτίστηκε από παιδιά. Ενδιαφέρον είναι επίσης ότι τα παιδιά παίζουν πολύ καλύτερα από ό,τι παλιότερα, κάτι πχ που είδαμε στην καλή ταινία του εθνικού διαγωνιστικού Η μέρα που γίναμε ήρωες της Σελήνης Παπαγεωργίου.
Η μέρα που γίναμε ήρωες_Σελήνη Παπαγεωργίου
Στο Διεθνές Διαγωνιστικό ξεχώρισε, κι ας μην βραβεύτηκε, η γερμανική ταινία Skin on Skin του Simon Schneckenburger, βαθιά τρυφερή μέσα στη σκληράδα της. Ενδιαφέρον είχαν και οι ταινίες Correct me if I’m wrong του Xao Zhou, νικήτρια ταινία του Διεθνούς, με μια οικογένεια στη νοτιοδυτική Κίνα που προσπαθεί απεγνωσμένα να φέρει ‘στον ίσιο δρόμο’ τον κουήρ γόνο της σώζοντάς τον από τον «δαίμονα» (εντύπωση μου έκανε η τόση στωικότητα του γιού!).
Correct Me If I’m Wrong_Hao Zhou
Στο διαμαντάκι I‘m Glad You’re Dead Now που πήρε το βραβείο ανθρώπινες αξίες της Βουλής των Ελλήνων, δύο αδέλφια επιστρέφουν στο νησί των παιδικών τους χρόνων και μοιράζονται το σκοτεινό οικογενειακό παρελθόν τους. Ο Tawfeek Barhom είναι ανερχόμενος Παλαιστίνιος ηθοποιός και σκηνοθέτης και η ταινία γυρίστηκε στην Ελλάδα. Αίσθηση προκάλεσε η ταινία When You Were Young Were You Afraid of the Moon? της Σκωτσέζας Phoebe Cottam. Η σκηνοθέτρια παρακολουθεί ήδη από το 2018 μια ισραηλο-παλαιστινιακή οικογένεια που ζει στη Δυτική όχθη, οι κόρες της οποίας καταφεύγουν στο Βερολίνο. Η ταινία έλαβε το βραβείο FIPRESCI.
I’m Glad You’re Dead Now_Tawfeek Barhom
Στο Εθνικό Διαγωνιστικό υπήρχε θεωρώ μια ανισομέρεια. Υπήρχαν ταινίες με ενδιαφέρον, αρκετές μάλιστα από τις οποίες έμειναν κάτω από το ραντάρ της κριτικής επιτροπής και υπήρξαν και αρκετές ακόμα που δεν θα περίμενα να τις δω σε μια τόσο αυστηρή επιλογή. Είδαμε καταρχήν τον Νεριτάν Ζιντζιρία, 13 χρόνια μετά το πρώτο του βραβείο στη Δράμα με το Χαμομήλι, να επανέρχεται πιστός στη μικρή φόρμα, με το Noi και να αποσπά και πάλι τον Χρυσό Διόνυσο.
Ο Νεριτάν στην απονομή των βραβείων
Noi στη βλάχικη ντοπιολαλιά σημαίνει εμείς, ο κόσμος μας, αλλά μοιάζει και με ήχο αλόγου. Η ταινία γυρίστηκε στο χιονισμένο Μέτσοβο με τα ελεύθερα άλογα και ακολουθεί ένα παιδί που μέσα από τις σιωπές καταλαβαίνουμε ότι έχει χάσει τον αδερφό του από χτύπημα αλόγου, με το οποίο και έχει πλέον μια αμφιταλαντευόμενη σχέση. Όπως είπε ο σκηνοθέτης στο Q&A «Η φύση μαζί με τα ζώα είναι το κυρίαρχο στοιχείο του κόσμου. Ήθελα να εστιάσω σε έναν κόσμο όπου τα άλογα ορίζουν τον ανθρώπινο παράγοντα. Η ανθρώπινη ευαισθησία εξαρτάται από τα ζώα. Κυρίως όχι τόσο από τη σχέση μας με εκείνα, όσο από τα έμφυτα χαρακτηριστικά, τις ορμές των ζώων όσον αφορά τη συνύπαρξή τους. Σε όλη μου τη φιλμογραφία κάποιες φορές δεν είναι πρωταγωνιστές οι ηθοποιοί, αλλά η φύση με έναν άχρονο κώδικα, που χαρακτηρίζεται ωστόσο από την ανθρώπινη παρέμβαση. Σε κάθε ταινία έχω κάποιες αφορμές, κάποια στοιχεία τοτέμ, έτσι η ταινία εμπνεύστηκε από την προφορική παράδοση και τις ιστορίες που διατρέχουν τον χρόνο αρχετυπικά».
Noi_Νεριτάν Ζιντζιρία
Το σιωπηλό χιόνι ήταν κυρίαρχο και σε άλλη μια ταινία που ξεχώρισα, το Οι Λύκοι επιστρέφουν του Στέλιου Μωραϊτίδη με τον Βασίλη Κουκαλάνι και τη Λένα Κιτσοπούλου στους βασικούς ρόλους. Σε ένα φιλμ νουάρ περιβάλλον παρακολουθούμε συνεργεία να μαζεύουν υπό άκρα μυστικότητα αυτό που τελικά αποκαλύπτεται να είναι ανθρώπινα οστά. Η ταινία βασίζεται σε ένα πραγματικό γεγονός που συνέβη στη Σιβηρία το 2020: Ένα συνεργείο προσπαθώντας να στρώσει έναν παγωμένο δρόμο, πήρε χώμα από ένα σημείο όπου υπήρχε ένας ομαδικός τάφος, γεμίζοντας το δρόμο με κόκαλα. Όπως σχολίασε ο σκηνοθέτης «Στην ταινία με ενδιαφέρει να κάνω ένα σχόλιο για τη σύγχρονη Ελλάδα αλλά κυρίως για το πώς στεκόμαστε απέναντι στην ιστορία παρελθόντος και παρόντος, πώς διαμορφώνεται η συλλογική μας μνήμη. Στην Ελλάδα έχουμε πολλούς ομαδικούς τάφους που δεν έχουν ανοίξει, γνωστούς ή άγνωστους», είπε, αναφερόμενος και στον πρόσφατο ομαδικό τάφο 40 νεκρών από εκτελέσεις ανταρτών του εμφυλίου στα έργα κοντά στο Γεντί Κουλέ στη Θεσσαλονίκη.
Οι λύκοι επιστρέφουν_Στέλιος Μωραϊτίδης
Η ταινία απέσπασε το βραβείο της Πανελλήνιας Ένωσης Κριτικών Κινηματογράφου (ΠΕΚΚ) με ένα σκεπτικό για τη δριμύτητα με την οποία στηλιτεύει τη διαχρονική, όσο και επίκαιρη, αποσιώπηση και συγκάλυψη όλων όσων ενοχλούν την εξουσία σε κάθε επίπεδο και που ανάμεσα σε άλλα εύστοχα μιλούσε για το ρόλο των κριτικών: «Οι κριτικοί κινηματογράφου, όχι μόνο δεν είναι εχθροί του δημιουργού, είναι ή πρέπει να είναι εμμονικοί συνοδοιπόροι του. Η εμμονή αυτή έγκειται ακριβώς στην έννοια της ερμηνείας. Ερμηνεύουμε τα πάντα, ό,τι ζούμε και ό,τι βλέπουμε, όπως κάνετε και εσείς, όπως κάνει άλλωστε και το κοινό. Αν σταματήσουμε να ερμηνεύουμε, όλοι μας, αν γίνουμε παθητικοί σε αισθητικά, κοινωνικά πολιτικά, τότε χάνουμε ένα από τις βασικά μας χαρακτηριστικά ως άνθρωποι».
Μικρό Σώμα, απονομή βραβείου
Πολύ με συγκίνησε το Μικρό Σώμα του Γιάννη Συμβώνη με πολύ καλές ερμηνείες από τον Γιώργο Αγγέλκο και τον Ιερώνυμο Καλετσάνο. Ένα σύντομο road movie-συνάντηση δύο κόσμων που για διαφορετικούς λόγους σημαίνουν πολλά ο ένας για τον άλλον, αλλά και μια επώδυνη συναλλαγή. Μια ταινία με ανοικτό τέλος, για το οποίο μάλλον η εγκληματολογική μου διαστροφή έδωσε τη δική της μακάβρια εξήγηση. Αλλά είναι κι αυτό μες στα ωραία της Δράμας, να πετυχαίνεις τους σκηνοθέτες καθημερινά και να συζητάς μαζί τους με αμεσότητα. Η ταινία απέσπασε βραβείο σεναρίου.
Διαλέγοντας ταινίες…
Απολαύσαμε το κάθε λεπτό της ταινίας Εκατό χρόνια μπροστά του Μιχάλη Γιγιντή με πρωταγωνιστή και συν-σεναριογράφο τον Αντώνη Τσιοτσιόπουλο. Ο Λάκης, ιδιωτικός ντετέκτιβ, έχει συνδέσει τη ζωή του με τον Ανδρέα Παπανδρέου και το ΠΑ.ΣΟ.Κ. και τη διηγείται στον Κωστάκη στο γραφείο του, θέλοντας να τον πείσει να μην πουλήσει σε πολυεθνική το σινεμά που διατηρεί η οικογένειά του στην ταράτσα του μεγάρου.
Ένα γλυκόπικρο και επίσης απολαυστικό σχόλιο στον τουριστικό κορεσμό και στον τουρισμό «της εμπειρίας» είναι το Pirateland του Σταύρου Πετρόπουλου. Στην αρχή της χειμερινής σεζόν σε ένα απομονωμένο νησί της Ελλάδας, μια οικογένεια ντόπιων πασχίζει να διατηρήσει έναν μικρό ξενώνα όταν υποδέχεται απρόσμενα βορειοευρωπαίους τουρίστες που αναζητούν μια «αυθεντική πειρατική εμπειρία». Εκπληκτικοί στους ρόλους πατέρα και γιού οι Κώστας Κορωναίος, Αστέριος Ριμαγμός.
Pirateland_Σταύρος Πετρόπουλος
Από τις πιο ενδιαφέρουσες και πρωτότυπες δουλειές που είδαμε είναι το Μαγνταλένα Χάουζεν: Παγωμένος χρόνος του Γιάννη Καρπούζη. Ποια είναι τελικά αυτή η Γερμανίδα φωτογράφος; Κατάφερε να αιχμαλωτίσει τον άνεμο σε μια φωτογραφία; Η ταινία βραβεύτηκε για το μοντάζ και τη σκηνογραφία της και έλαβε ειδική μνεία για τη δουλειά του Γιώργου Φρέντζου.
Magdalena Hausen_Γιάννης Καρπούζης
Με τέσσερα μεγάλα βραβεία έφυγε από τη Δράμα Αυτός που κάποτε υπήρχε του Κωστή Θεοδοσόπουλου που υπέγραψε και το σενάριο με τον πρωταγωνιστή Άρη Μπαλή. Μια ασυνήθιστη σκοπιά της ιστορίας, μια τολμηρή επιλογή για βραβεία κι ένας ρόλος drag βαμπίρ που ταίριαξε απίστευτα στον ταλαντούχο Μπαλή. Όπως είπε ο σκηνοθέτης «Η ιδέα ξεκίνησε από την αληθινή εμπειρία ενός φίλου μας που πήγε να δώσει αίμα για τον άρρωστο πατέρα του και έπρεπε να υπογράψει ένα χαρτί, όπου να δηλώνει ότι δεν είχε συνάψει ομοφυλοφιλική σχέση μετά το ‘87».
Αυτός που Κάποτε Υπήρχε_Κωστής Θεοδοσόπουλος
Χοῦς εἶ καί εἰς χοῦν ἀπελεύσει είναι η ταινία του Δημήτρη Παπαθανάση που σκιαγραφεί έναν γνώριμο ελληνικό χαρακτήρα, τον Κοσμά (Δημήτρη Δρόσο). Υπάλληλος στο νεκροταφείο, έχει στήσει μια προσοδοφόρα «επιχείρηση πένθους» με τον παπ’ Αργύρη. Το χρήμα ρέει άφθονο μέχρι που η απληστία του Κοσμά τον φέρνει αντιμέτωπο με τη Νέμεσή του. Η ταινία έλαβε το ειδικό βραβείο της Κριτικής Επιτροπής και το Βραβείο της Ομοσπονδίας Κινηματογραφικών Λεσχών Ελλάδας (Ο.Κ.Λ.Ε.)
Οι Γοργόνες, η ταινία των Λήδα Βαρτζιώτη και Δημήτρη Τσακαλέα, παρότι βασιζόταν σε αρκετά στερεότυπα, τελικά τα συγκέρασε και τα υπερέβη όλα και μάλιστα με έναν πολύ χαριτωμένο τρόπο, ενώ στο Φούιτ του Αλέξανδρου Χαντζή ο 40χρονος Σπυράκος (χαρακτήρας εμπνευσμένος από τον θείο του σκηνοθέτη που ζούσε στα Γρεβενά), δουλεύει με τη μητέρα του ένα καφέ (που δεν φτιάχνει εσπρέσο!) και ονειρεύεται να μπει στην ποδοσφαιρική ομάδα. Εξαιρετικός στο ρόλο ο Βαγγέλης Στρατηγάκος.
Φούιτ_Αλέξανδρος Χαντζής
Η δε κατηγορία Short and Green στο φεστιβάλ της Δράμας είναι σαν μια ανάσα φρέσκου αέρα. Μικρές ταινίες που μιλούν για το περιβάλλον, με φαντασία, χιούμορ ή και συγκίνηση. Όχι διδακτικές – αληθινές. Σου θυμίζουν ότι η αλλαγή ξεκινά από κάτι μικρό!
Common Pear_Gregor Bozic – Florian Fernandez
Πέρα από τις ταινίες, υπήρχαν στη Δράμα πολλές ευκαιρίες για οργανωμένες συζητήσεις στο πλαίσιο του Short Film Hub με επίκαιρες θεματικές και πρακτικούς προβληματισμούς.
Μια από αυτές αφορούσε το μέλλον και τη διανομή ταινιών μικρού μήκους μετά τα φεστιβάλ. Η παλιότερη πρακτική προβολής μιας τέτοιας ταινίας πριν τη μεγάλου μήκους δεν ακολουθείται πια. Η Γιάννα Σαρρή πληροφόρησε το κοινό ότι το ΕΚΚΟΜΕΔ, μέσω της Hellas Film, τρέχει ένα πρόγραμμα ενίσχυσης της διανομής και πέρυσι έβγαλε πρόσκληση για slots με μικρού μήκους. «Ωστόσο δεν υπήρχε μεγάλο ενδιαφέρον, ίσως γιατί ακόμα δεν είναι πολύ γνωστό αυτό το πρόγραμμα», επισήμανε. «Το κοινό εκπαιδεύεται», υποστήριξε η Μ. Λυσικάτου από το Τριανόν, προσθέτοντας πως «δεν αρκεί να παίξεις μικρού μήκους μία φορά το χρόνο, ή να γίνει μία τέτοια κίνηση μόνο από μία μεμονωμένη αίθουσα. Πρέπει 5-6 κινηματογράφοι να στηρίξουν ένα τέτοιο πρόγραμμα, εντάσσοντάς το στον προγραμματισμό τους ως ένα σταθερό ραντεβού, λχ μια συγκεκριμένη ημέρα την εβδομάδα. Αλλά χρειάζεται μία στήριξη για να γίνεται αυτό όλο το χρόνο».
Συζήτηση για το μέλλον των ταινιών μικρού μήκους μετά τα φεστιβάλ
«Στο ΕRTFLIX οι θεατές θα βρουν την ενότητα “Mικρές ιστορίες” που δείχνουν πολλές ταινίες κι όχι μόνο παραγωγής ΕΡΤ. Από τον Γενάρη έως σήμερα οι ταινίες αυτές είχαν 450.000 views. Yπάρχει μεγάλο ενδιαφέρον από το κοινό», μας ενημέρωσε ο Ηλίας Δημητρίου από την ΕΡΤ, ενώ ο Τάσος Παπαγιάννης από το cinobo αναρωτήθηκε πόσο έτοιμο είναι το εκπαιδευτικό σύστημα στην Ελλάδα για τέτοιες ταινίες και πόσο εύκολο είναι να πάνε οι ταινίες στα ελληνικά σχολεία, γενικότερα.
Ο ανακαινισμένος πολυχώρος Ελευθερία που φιλοξενούσε δράσεις και συναντήσεις του φεστιβάλ
«Όλη η ομορφιά και η αιματοχυσία» ήταν η φράση με την οποία η ολιστική θεραπεύτρια Έλενα Χρηστοπούλου περιέγραψε τη διαδικασία παραγωγής κινηματογράφου στο Βιωματικό εργαστήριό της για την επικοινωνία κατά την κινηματογράφηση: «Η διαύγεια είναι καλοσύνη αλλά και σκληρότητα και πρέπει να υπάρχει εξ αρχής. Είναι πολύ πιο εύκολο να λύσουμε τα προβλήματα όταν υπάρχει ξεκάθαρος κοινός σκοπός από την αφετηρία της δημιουργικής διαδικασίας, μέσα στην ομάδα».
Εργαστήρι με την Έλενα Χρηστοπούλου
Στην πολύ ενδιαφέρουσα και ειλικρινή συζήτηση με τίτλο «Κάνοντας περισσότερα με λιγότερα – Περιορισμοί και δημιουργική ελευθερία», μεταξύ άλλων ο σκηνοθέτης Παναγιώτης Ευαγγελίδης ανέλυσε ότι οι ταινίες του οργανικά απαιτούν μικρό χρηματικό κόστος, το οποίο καλύπτει ο ίδιος, δίνοντας προτεραιότητα στην ελευθερία της καλλιτεχνικής έκφρασης. «Οι ταινίες μου ζουν από εμένα, εγώ δεν ζω από τις ταινίες μου», είπε χαρακτηριστικά.
Δύο ήταν τα Αίθρια Λογοτεχνικά Απογεύματα που είχαμε την ευκαιρία να παρακολουθήσουμε τα απογεύματα στο σινέ Αλέξανδρος. Στο ένα μίλησε ο Δημοσθένης Παπαμάρκος, γνωστός μας από το Γκιακ. Στο άλλο μίλησε ο συγγραφέας Χρήστος Οικονόμου, ενώ ο βραβευμένος ηθοποιός Δημήτρης Καπουράνης διάβασε μέρος από το διήγημά του «Πιγκουίνοι έξω απ’ το λογιστήριο».
Αίθρια λογοτεχνικά απογεύματα με τον Δ. Παπαμάρκο
Όπως μας διαβεβαίωσε στη λήξη του φεστιβάλ ο δήμος Δράμας, του χρόνου θα βρεθούμε σε ένα ανακαινισμένο σινεμά Ολύμπια και στο ανακαινισμένο Ωδείο, ενώ με τη στήριξη του ΥΠΠΟ θα προχωρήσουν τα έργα με τα 4 πρώτα κτήρια του στρατοπέδου Ανδρικάκη.
Θα δανειστώ για το τέλος τα λόγια του Αχιλλέα Κυριακίδη από το προλογικό του σημείωμα για την προβολή της ταινίας «Αλληλουχία των κήπων», βασισμένης στο ομότιτλο διήγημα του Χούλιο Κορτάσαρ, όπως αυτά ακούστηκαν στα αίθρια λογοτεχνικά απογεύματα:
«[…]η τυχόν ενασχόληση σήμερα ενός, ας τον πω, “καθιερωμένου” σκηνοθέτη με μια ταινία μικρού μήκους δεν θα συνιστούσε σύμπτωμα παλιμπαιδισμού, αλλά ένα πολύ ενδιαφέρον, πολύ ώριμο και εξόχως τολμηρό εγχείρημα. […] Η διαπίστωση αυτή μας οδηγεί σε μια άλλη: ότι η σχέση ταινίας μικρού μήκους και ταινίας μεγάλου μήκους παρουσιάζει πολλές αναλογίες με τη σχέση διηγήματος και μυθιστορήματος. Όπως δηλαδή και στην τέχνη του λόγου, έτσι και στον κινηματογράφο, το διήγημα δεν είναι ένα μυθιστόρημα υπανάπτυκτο ή υπό ανάπτυξιν ή με προβλήματα ανάπτυξης, αλλά ένα αυτόνομο είδος γραφής, με τους δικούς του κανόνες, τους δικούς του νόμους, τους δικούς του κώδικες, τη δική του οικονομία και, βέβαια, τη δική του αισθητική νομοτέλεια.»
