Μισός αιώνας Αισχύλεια: Το Φεστιβάλ “γιορτάζει” τον πολιτισμό στην Ελευσίνα – Δείτε το πρόγραμμα

Μισό αιώνα ζωής συμπληρώνουν φέτος τα Αισχύλεια και η Ελευσίνα το γιορτάζει, όπως της αξίζει: με ένα φεστιβάλ που παραμένει πεισματικά συνεπές, ακόμη κι όταν οι συνθήκες το δυσκολεύουν, κι έναν παλμό που εξακολουθεί να χτυπά δυνατά για τον πολιτισμό. Σε συνέντευξη Τύπου που πραγματοποιήθηκε την Τετάρτη 23 Ιουλίου, παρουσιάστηκε το αναλυτικό πρόγραμμα της φετινής επετειακής διοργάνωσης, ενώ ο δήμαρχος της πόλης κ. Γεώργιος Γεωργόπουλος μίλησε ανοιχτά για τις δυσκολίες που έφεραν φέτος μικρές αλλαγές, χωρίς όμως να αλλάξουν το πνεύμα του θεσμού.

Για πρώτη φορά οι εκδηλώσεις μεταφέρονται στο πρώην εργοστάσιο Ίρις, ένα ιστορικό βιομηχανικό σύμπλεγμα που ανακαινίστηκε και μετατράπηκε σε σύγχρονο πολιτιστικό χώρο, αφήνοντας την αίσθηση μιας νέας εποχής για τα Αισχύλεια. Δεν ήταν επιλογή, αλλά αναγκαιότητα: το Παλαιό Ελαιουργείο, ο γνώριμος και εμβληματικός χώρος της διοργάνωσης, κρίθηκε επικίνδυνος για το κοινό από την πολεοδομία και, παρά τις προσπάθειες του Δήμου να ανατραπεί η απόφαση, φέτος αυτό θα παραμείνει κλειστό. Η αναγκαστική μεταφορά των εκδηλώσεων στο Ίρις, έναν χώρο που δεν μπορεί να υποστηρίξει μεγάλα σκηνικά, καθόρισε αναπόφευκτα και τον χαρακτήρα της φετινής διοργάνωσης, με πιο περιορισμένο το θεατρικό πρόγραμμα. Όπως σημείωσε και ο δήμαρχος, όμως, αυτή η συνθήκη μπορεί να λειτουργήσει ως αφετηρία για να εξεταστούν νέες, πιο ευέλικτες προσεγγίσεις για το μέλλον.

Μυστήριο 111 Ο πήλινος στρατός της Ελευσίνας Ι Juan Esteban Sandoval. Credit: John Kouskoutis. Μια διοργάνωση της 2023 Ελευσίς Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης Το Μυστήριο 111 Ο Πήλινος Στρατός της Ελευσίνας υλοποιήθηκε στο πλαίσιο του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας Ελλάδα 2.0 με τη χρηματοδότηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης – Next Generation EU.

Η αυλαία του φεστιβάλ θα σηκωθεί παραδοσιακά στις 31 Αυγούστου από τον αρχαιολογικό χώρο της Ελευσίνας, με μια συμβολική και ποιητική παράσταση: το εμβληματικό έργο του Αγγέλου Σικελιανού, Ο Τελευταίος Ορφικός Διθύραμβος & Το Πνευματικό Εμβατήριο. «Ο Τελευταίος Ορφικός Διθύραμβος», μια μοναδική ανασύνθεση του χαμένου αισχυλικού δράματος «Βασσάρες». Το έργο ζωντανεύει τις τελευταίες ώρες του Ορφέα, εμπλουτισμένο με θρακικά έθιμα και χριστιανικούς συμβολισμούς, σε μια βαθιά ποιητική και μεσσιανική αφήγηση για την πίστη, τη θυσία και την πανανθρώπινη ενότητα. «Το Πνευματικό Εμβατήριο» συνδέει τα Ελευσίνια Μυστήρια με την Αρχαία Ελληνική Γραμματεία μέσα από μια μελέτη του Σικελιανού σε μελοποίηση του Μίκη Θεοδωράκη.

Στη φετινή διοργάνωση, πάντως, η απουσία αρχαίου δράματος από το υπόλοιπο πρόγραμμα – και ειδικά η μη φιλοξενία της παράστασης ζ-η-θ, ο ξένος του Μιχαήλ Μαρμαρινού, ο οποίος έχει διατελέσει καλλιτεχνικός διευθυντής της «2023 Ελευσίς» – δεν πέρασε απαρατήρητη και αποδόθηκε στις αναγκαστικές προσαρμογές που έφερε η αλλαγή χώρου.

Μυστήριο 111 Ο πήλινος στρατός της Ελευσίνας Ι Juan Esteban Sandoval. Credit: John Kouskoutis. Μια διοργάνωση της 2023 Ελευσίς Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης Το Μυστήριο 111 Ο Πήλινος Στρατός της Ελευσίνας υλοποιήθηκε στο πλαίσιο του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας Ελλάδα 2.0 με τη χρηματοδότηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης – Next Generation EU.

Και κάπως έτσι, πενήντα χρόνια μετά την πρώτη διοργάνωση του 1975, τα Αισχύλεια εξακολουθούν να δίνουν ραντεβού με το κοινό που αναγνωρίζει την πολύτιμη πολιτιστική προσφορά αυτής της σύγχρονης, αλλά πάντα μυστηριακής πόλης, που βάζει σταθερά το στίγμα της στον χάρτη.

Η έναρξη θα γίνει με το εμβληματικό έργο του Αγγέλου Σικελιανού Ο Τελευταίος Ορφικός Διθύραμβος & Το Πνευματικό Εμβατήριο. «Ο Τελευταίος Ορφικός Διθύραμβος», μια μοναδική ανασύνθεση του χαμένου αισχυλικού δράματος «Βασσάρες». Το έργο ζωντανεύει τις τελευταίες ώρες του Ορφέα, εμπλουτισμένο με θρακικά έθιμα και χριστιανικούς συμβολισμούς, σε μια βαθιά ποιητική και μεσσιανική αφήγηση για την πίστη, τη θυσία και την πανανθρώπινη ενότητα. «Το Πνευματικό Εμβατήριο» συνδέει τα Ελευσίνια Μυστήρια με την Αρχαία Ελληνική Γραμματεία μέσα από μια μελέτη του Σικελιανού σε μελοποίηση του Μίκη Θεοδωράκη.

Συμμετέχουν οι: Μάριος Φραγκούλης, Νικήτας Τσακίρογλου, Φιλαρέτη Κομνηνού, Νικόλας Μαραζιώτης, Κώστας Νικούλι, Ιωάννης Αθανασόπουλος, σε σκηνοθεσία Ηλία Μαλανδρή, με μουσική του Γιάννη Μαρκόπουλου και σκηνικά της Ντένης Βαχλιώτη. Είσοδος ελεύθερη με δελτία εισόδου.

Τη Δευτέρα 1 Σεπτεμβρίου θα γίνουν στο Ίρις τα εγκαίνια της εικαστικής έκθεσης Symbols ΙΙΙ- ΕΝΤΡΟΠΙΑ, που επιστρέφει δυναμικά στα Αισχύλεια, εξερευνά τη δύναμη του συμβόλου ως φορέα μνήμης, ταυτότητας και μεταφυσικής αναζήτησης. Με την υπογραφή σπουδαίων Ελλήνων εικαστικών (Κώστας Τσόκλης, Άγγελος Αντωνόπουλος, Παναγιώτης Τανιμανίδης, Μιχάλης Μανουσάκης και άλλων καταξιωμένων δημιουργών), υπό την επιμέλεια του καθηγητή Παναγιώτη Πάγκαλου, η φετινή παρουσίαση μετατρέπει την Ελευσίνα σε τόπο στοχασμού και εικαστικής αποκάλυψης. Συνεχίζοντας την επιτυχημένη πορεία των προηγούμενων διοργανώσεων, στο Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης και στο Κέντρο Αρχιτεκτονικής Μεσογείου, η έκθεση Symbols ΙΙΙ συνδέει το αρχέγονο με το σύγχρονο, προβάλλοντας έργα που συνομιλούν με την έννοια του ιερού, της φύσης και του συλλογικού υποσυνείδητου. Διάρκεια έκθεσης: 1/9-30/9/25.

Την Τετάρτη 3 Σεπτεμβρίου θα παρουσιαστεί στο Θεατράκι στην Πλατεία Μαγούλας με ελεύθερη είσοδο για το κοινό η «Θυσία της Ιφιγένειας», μια ξεχωριστή παράσταση θεάτρου σκιών για μικρούς και μεγάλους. Η γνωστή τραγωδία του Ευριπίδη ζωντανεύει στο λευκό πανί του θεάτρου σκιών από τον Χρήστο Στανίση, με τον Καραγκιόζη στο ρόλο του αγγελιοφόρου Αγαμέμνωνα, χρησιμοποιώντας φιγούρες ειδικής κατασκευής και κόκκινο φωτισμό, ο οποίος παραπέμπει στην εικόνα του αγγείου. Η παράσταση «ντύνεται» μουσικά με τραγούδια και μουσικές από το αρχείο του Σίμωνα Καρρά, σε ένα πάντρεμα της αρχαίας ελληνικής τραγωδίας με το λαϊκό θέατρο σκιών και την ελληνική μουσική παράδοση.

Μια άλλη Θήβα ©Patroklos Skafidas

Την Παρασκευή 5 Σεπτεμβρίου στο Ίρις τη σκυτάλη παίρνει η παράσταση «Μια άλλη Θήβα» με την υπογραφή του Γαλλο-ουρουγουανού συγγραφέα Σέρχιο Μπλάνκο, από το Σύγχρονο Θέατρο. Ο διακεκριμένος σκηνοθέτης Βαγγέλης Θεοδωρόπουλος ανέδειξε το πολυεπίπεδο έργο του συγγραφέα με μια σκηνοθεσία που επαινέθηκε ιδιαίτερα από την κριτική και συναρπάζει το κοινό χάρη στον εξαιρετικό ρυθμό και την υποβλητική της ατμόσφαιρα. Η παράσταση έχει καθιερωθεί ως σημαντικό θεατρικό γεγονός κυρίως λόγω των εξαιρετικών ερμηνειών των ηθοποιών, του Θάνου Λέκκα στον ρόλο του Συγγραφέα και του ταλαντούχου δημοφιλούς ηθοποιού Δημήτρη Καπουράνη που κέρδισε το βραβείο Δημήτρης Χορν 2022-2023, για την ερμηνεία του στον διπλό ρόλο του Μαρτίν/Φεδερίκου.

Το Θέατρο κούκλας Κοκού-Μουκλό με 20 χρόνια δημιουργικής πορείας στον χώρο του παιδικού θεάτρου, παρουσιάζει τη Δευτέρα 8 Σεπτεμβρίου στην πλατεία Ηρώων, την χιουμοριστική παράσταση με θέμα την οικολογία και την προστασία του περιβάλλοντος «Οικολογήματα». Η παράσταση είναι βασισμένη στη σπουδαία σειρά διηγημάτων του συγγραφέα Βασίλη Ηλιόπουλου και εμπνευσμένη από τις φιγούρες της Ιταλίδας εικονογράφου Φραντσέσκα Κοζάντι. Το κείμενο της παράστασης αποτελεί διασκευή του λογοτεχνικού κειμένου, το οποίο είναι εναρμονισμένο με τους 17 στόχους βιώσιμης ανάπτυξης των Ηνωμένων Εθνών, με ιδιαίτερη βαρύτητα στους στόχους 13, 14 και 15 που αφορούν την ενέργεια, το κλίμα και τη ζωή σε στεριά και θάλασσα. Είσοδος για το κοινό ελεύθερη.

Ο Δημήτρης Γκοτσόπουλος στον «Φιλοκτήτη».

Την Τετάρτη 10 Σεπτεμβρίου, στο Ίρις, ο Γιώργος Κιμούλης, ο Δημήτρης Γκοτσόπουλος και ο Θοδωρής Κατσαφάδος παρουσιάζουν την τραγωδία του Σοφοκλή, «Φιλοκτήτης». Στον Φιλοκτήτη ο Σοφοκλής δραματοποιεί μια επιχείρηση απάτης, την οποία οργανώνει ο Οδυσσέας και αναλαμβάνει να εκτελέσει ο Νεοπτόλεμος, ο νεαρός γιος του Αχιλλέα. Οι δύο άνδρες καταφθάνουν στην ακατοίκητη Λήμνο, στην άκρη, στην εσχατιά του Κόσμου, εκεί όπου οι Αχαιοί είχαν εγκαταλείψει για δέκα χρόνια τον Φιλοκτήτη, πληγωμένο από μία αγιάτρευτη πληγή. Η αποστολή τους είναι να κλέψουν το περίφημο τόξο του Φιλοκτήτη, γιατί χωρίς αυτό είναι αδύνατη η άλωση της Τροίας.

Μια μουσική παράσταση αφιερωμένη στα ωραιότερα τραγούδια των πιο σημαντικών ταινιών, που άφησαν εποχή στην ιστορία του Ελληνικού κινηματογράφου, με τίτλο «Τα θερινά σινεμά», θα παρουσιαστεί την Παρασκευή 12 Σεπτεμβρίου  στο Ίρις. Τα θερινά σινεμά έρχονται να μας θυμίσουν εκείνες τις ασπρόμαυρες εικόνες, που «ντύθηκαν» δεξιοτεχνικά με μουσικό χρώμα ελληνικό, με μπουζούκι, ζεϊμπέκικο, χασάπικο και συρτάκι, χαρίζοντάς μας μουσικά «διαμάντια» που έμειναν για πάντα ανεξίτηλα στη μνήμη και στην καρδιά μας. Πηνελόπη Αναστασοπούλου, Ματθίλδη Μαγγίρα, Κρατερός Κατσούλης, Παναγιώτης Πετράκης, η Ελένη Καστανή και ο Μάκης Δελαπόρτας, σε ένα καστ αστεριών που παρασύρει σε ένα «Ταξίδι στ’ όνειρο», νοσταλγικό, λαμπερό, υπέροχο, στολισμένο με τα πιο αγαπημένα τραγούδια του ελληνικού κινηματογράφου!

Τη Δευτέρα 15 Σεπτεμβρίου τα Αισχύλεια απευθύνονται στους μικρούς θεατρόφιλους. Στο Ίρις η Κάρμεν Ρουγγέρη και οι συνεργάτες της, θα γνωρίσουν στους μικρούς αλλά και τους μεγάλους φίλους τους, τον μοναδικό Βόλφγκανγκ Αμαντέους Μότσαρτ, μεταμορφώνοντας την όπερα «Ο Μαγικός Αυλός» σε ένα μουσικό παραμύθι πλημμυρισμένο από τις υπέροχες μελωδίες αυτού του μοναδικού συνθέτη. Η είσοδος είναι ελεύθερη με δελτίο εισόδου.

«Οικολογήματα» από το Θέατρο κούκλας Κοκού-Μουκλό.

Το Σάββατο 20 Σεπτεμβρίου μια διαδραστική παιδική μουσικοθεατρική παράσταση με τίτλο Κοντύλω Μυτοφρύδα – The Show έρχεται στο Θεατράκι στην Πλατεία Μαγούλας, με ελεύθερη είσοδο για το κοινό.  Μια παράσταση-πάρτι γεμάτη μουσική, χορό, καραόκε και θεατρικό παιχνίδι. Το πρόγραμμα συνδυάζει στοιχεία θεατρικής παράστασης, συναυλίας, θεατρικού παιχνιδιού και animating, δημιουργώντας μια μαγική ατμόσφαιρα όπου τα παιδιά (και οι μεγάλοι!) δεν είναι απλοί θεατές, αλλά γίνονται μέρος της δράσης. Είσοδος για το κοινό ελεύθερη.

Την Κυριακή 21 Σεπτεμβρίου στο Ίρις μια σπάνια μουσική βραδιά, αφιερωμένη στον Μίκη Θεοδωράκη, τον Έλληνα συνθέτη που ταύτισε τη μουσική με τη μοίρα και την ψυχή του λαού του. «Μίκης, ο λυρικός του αιώνα», μια συναυλία που τιμά τα 100 χρόνια από τη γέννησή του, μέσα από τα πιο εμβληματικά τραγούδια του, τις μελοποιήσεις ποιημάτων και τις συνθέσεις που αγάπησαν γενιές Ελλήνων. Η Μαρία Φαραντούρη, η ερμηνεύτρια που φέρει ανεξίτηλα τη σφραγίδα του Θεοδωράκη, μας ταξιδεύει με τη φωνή της στα τραγούδια «σύμβολα» που ένωσαν ποίηση και αγώνα, λυρισμό και μνήμη, Ελλάδα και Οικουμένη. Μαζί της, ο Γρηγόρης Βαλτινός, με τη χαρακτηριστική θεατρική του παρουσία, φωτίζει με λόγο και αφήγηση τη ζωή και το έργο του συνθέτη, διαβάζοντας αποσπάσματα από ποιήματα, σκέψεις και αυτοβιογραφικά κείμενα του ίδιου του Μίκη.

Την Τετάρτη 24 Σεπτεμβρίου, Θέατρο Σκιών με την παράσταση «O Καραγκιόζης και το Αίνιγμα της Γοργόνας», στην πλατεία Λαού με ελεύθερη είσοδο για το κοινό.

Νίκος Πορτοκάλογλου, Γιάννης Κότσιρας

Η αυλαία του Φεστιβάλ Αισχύλεια 2025 θα πέσει την Παρασκευή 26 Αύγουστου στο Ίρις με συναυλία των Νίκου Πορτοκάλογλου και Γιάννη Κότσιρα. Ως σπουδαίος τραγουδοποιός με πλούσιο συνθετικό έργο, και ο Γιάννης Κότσιρας, ως ένας από τους κορυφαίους ερμηνευτές της γενιάς του, ενώνουν τις δυνάμεις τους για να δημιουργήσουν μια μοναδική μουσική εμπειρία, γεμάτη συναίσθημα, ενέργεια και αυθεντικότητα. Η συνεργασία αυτή σηματοδοτεί ένα ξεχωριστό καλλιτεχνικό γεγονός, καθώς οι δύο ερμηνευτές, με πλούσια δισκογραφία και μακρά πορεία στο ελληνικό τραγούδι, έρχονται να μας χαρίσουν μοναδικές μουσικές στιγμές. Με σεβασμό ο ένας στο έργο του άλλου και με κοινή αγάπη για τη μουσική, ετοιμάζουν ένα πρόγραμμα γεμάτο διαχρονικά τραγούδια, δυνατές συγκινήσεις και την ανεπιτήδευτη αμεσότητα που τους χαρακτηρίζει.