Το 2024 πρέπει να ήταν μια τρελή χρονιά για τον Saske. Τον Φεβρουάριο κυκλοφόρησε το Deluxe, έναν δίσκο – απόδειξη της ηγεμονίας του στη σκηνή, με 20 κομμάτια, το ένα πιο δυνατό από το προηγούμενο, στα οποία έκανε ξεκάθαρο ότι είναι στην κορυφή – και το ξέρει. Μέσα στο κατακαλόκαιρο – κυριολεκτικά – τον Δεκαπενταύγουστο, κυκλοφόρησε ακόμα έναν δίσκο, μικρότερο σε έκταση, αλλά με εξίσου ισχυρή απήχηση, το Get Loved or Die Tryin’, με 11 ατόφια summer hits που έγιναν το απόλυτο soundtrack του καλοκαιριού μας. Όλη αυτή η back-to-back επιτυχία ήρθε να κορυφωθεί αυτό το μήνα, μέσα από ένα άκρως φιλόδοξο διήμερο take over στον Λυκαβηττό, την Τρίτη 8 και την Τετάρτη 9 Οκτωβρίου, για την παρουσίαση του Deluxe και το Saskepticism Festival, σε μία συμπαραγωγή των Plissken Festival, Blackablackablacka, Stay Independent, OffBeat Records, Crystal View και Encore.
Επιλογή δεν υπήρχε, δεν θα έχανα ούτε την παρουσίαση του Deluxe, ούτε και την ελιτ της ελληνικής ραπ να μοιράζεται τη σκηνή με Ghetts και Rich the Kid. Έτσι επί δύο ημέρες βρέθηκα να ανηφορίζω τον λόφο του Λυκαβηττού και σήμερα είμαι εδώ για να σας μεταφέρω όλα όσα έζησα σε ένα διήμερο, που όμοιό του δεν έχει ξαναζήσει η Αθήνα.
Το εντυπωσιακό stage σε σχήμα σταυρού, photo credits: Ακίμ-Γιάννης Τσατσούλης
Το πρώτο βράδυ έκανα ένα λάθος που θα μου στοίχιζε ένα FOMO που θα με κυνηγάει καιρό. Άργησα και έχασα το intro – το οποίο απ’ ό,τι έμαθα έγινε με το BABAR, το opening track του Deluxe. Από τα βίντεο που είδα η ατμόσφαιρα φαινόταν απίστευτη, μακάρι να ήμουν εκεί, αλλά τα λάθη πληρώνονται.
Όταν έφτασα εγώ, η ενέργεια ήταν ήδη στα ύψη, οι κερκίδες γεμάτες κόσμο, όλοι μα όλοι όρθιοι – εγώ αυτό δεν το έχω ξαναδεί στον Λυκαβηττό – να ραπάρουν στίχο στίχο κάθε μπάρα, από τα hits του Deluxe (Πριν μ’αφησεις, Cocktails & BNBs), μεχρι τις συνεργασίες του με τον Kareem Kalokoh, το σουπερ χιτ PADOU, αλλά και το πιο ψαγμένο Monokyalo Freestyle.
“Μου αρέσει που μου δίνεται η ευκαιρία να λέω και τέτοια κομματια και όχι μόνο τα φουλ γνωστά” είπε κάποια στιγμή ο Saske. Μόνο που για το συγκεκριμένο κοινό, όλα τα κομμάτια ήταν “γνωστά”, η ενέργεια δεν έπεσε ούτε στιγμή, είτε ένα track είχε κυκλοφορήσει πριν από 7 χρόνια, είτε λίγους μήνες πριν, είτε ήταν το τελευταίο του single είτε το 13ο κομμάτι από έναν δίσκο που είχαμε ακούσει πρώτη φορά το 2019 (για το Mafia του Saskepticism Vol. 1 μιλάω, που έφερε σεισμό τουλάχιστον στις κερκίδες, όπου ήμουν εγώ).
“Ήταν ένα όραμα που έγινε πραγματικότητα. Σαν Οδυσσέας σας ευχαριστώ” είπε στο κοινό ο Saske, κατα κόσμον Οδυσσέας Ντζιμάνης, photo credits:Ακίμ-Γιάννης Τσατσούλης
Πολλές φορές κατά τη διάρκεια της βραδιάς, ένιωσα ότι αυτή η πρώτη ημέρα του φεστιβάλ, ήταν ένα είδος γιορτής για τον Saske και για εκείνους που βρίσκονται στο πλευρό του όλα αυτά τα χρόνια – κοινό και συνεργάτες. Καθόλου τυχαία, οι special guests της βραδιάς ήταν κατά κύριο λόγο μουσική “οικογένεια” του και οι περισσότεροι συμμετείχαν και στους δύο τελευταίους δίσκους του. Με τον Sigma, για παράδειγμα ο Saske έχει γράψει μερικά από τα πιο hot κομμάτια της δισκογραφίας του – και το Life, ένα από τα hits του Deluxe, που ακούσαμε live, είναι ένα από αυτά. Ομοίως ο Hawk, που ανέβηκε στη σκηνή για το Deja Vu και έμεινε για τρία δικά του κομμάτια – τόσο διαρκεί ένα outfit change από τον Saske by the way – για να ταρακουνήσουν τελικά μαζί το θέατρο Λυκαβηττού με το Checks, αλλά και ο Sidarta, που έχει συνδεθεί με τον Saske, μέσα από hits όπως το ΟΛΑ, το Mediterranean και το πιο πρόσφατο Χιλιόμετρα από το Deluxe. Τα ακούσαμε όλα live εννοείται. Από τις εκπλήξεις της βραδιάς ήταν ο ΝΤΜ, που βέβαια αν το καλοσκεφτείς δεν θα μπορούσε να λείπει αφού “Το Καλοκαίρι Αυτό” ήταν από τα καλύτερα κομμάτια του Get Loved or Die Tryin’, ενώ με το LA’s not safe μάς έδωσε έναν ακόμη λόγο για να ανυπομονούμε για το set του στο Day 2. Ευχάριστη έκπληξη και η πρωτοεμφανιζόμενη Danae, που ακούσαμε για πρώτη φορά live, όταν ερμήνευσε με τον Saske τη συνεργασία τους, Αύριο.
Τα highlights της βραδιάς, ωστόσο, ήταν όλα στις σόλο στιγμές του Saske στη σκηνή. Εκεί ήταν που συνδεόταν περισσότερο με το κοινό, το οποίο τον “αγκάλιαζε” στα πιο συναισθηματικά κομμάτια, όπως το Απόψε βράδυ, το Στάχτη, το Λάθος Στιγμή, το υπέροχο Paranoia di Notte, “τα έσπαγε” μαζί του με το Go!, το Mafia, το Shiesty Mask, το Arc de Triomphe και εννοείται μοιραζόταν τα vibes του Bossin’, του 10′, του Δε θα πω, του Ekiben Smash, του Necessary rappin’.
Στην Day 1 του διήμερου takeover του Saske στον Λυκαβηττό, photo credits:Ακίμ-Γιάννης Τσατσούλης
Δεν ξέρω πώς αλλιώς να εξηγήσω το Saske effect σε κάποιον που δεν ήταν εκεί, να το δει με τα μάτια του, αλλά θα σας πω το εξής: Ένα κοινό, σε μεγάλο ποσοστό Gen Z, το ζούσε, όπως μπορεί να το ζήσει μόνο κάποιος που βλέπει το είδωλό του στη σκηνή να τα δίνει όλα – αυτό είναι από μόνο του μια φοβερή εικόνα – σε κάθε ένα κομμάτι. Και μιλάμε για πάνω από 20 νέα κομμάτια, τα οποία ακούγαμε δύο φορές: μία από τον Saske, μία από το κοινό. Το αποκορύφωμα ήρθε στο φινάλε, που ο Saske έδωσε πίσω την ενέργεια που έπαιρνε όλο το βράδυ και μας έκανε ένα δώρο, αλλάζοντας λίγο το πρόγραμμα για να πει το fan favorite Νυχτερινό Κολύμπι ακαπέλα. Σε ένα full circle moment, το φινάλε έδωσε το “Ξέρω μάνα” – εκεί ο Saske κατέβηκε από τη σκηνή για να αγκαλιάσει τους δικούς του – και εσύ έμενες να σκέφτεσαι ότι το 19χρονο παιδί με τα κοτσιδάκια που άκουσες για πρώτη φορά πριν από εφτά χρόνια, έκανε το όνειρό του πραγματικότητα. Κατά το ήμισυ τουλάχιστον, γιατί το Day 2 και το Saskepticism Festival απείχαν ακόμη μερικές ώρες.
Day 2 – Saskepticism FestivalView this post on Instagram
Την δεύτερη ημέρα δεν έκανα το ίδιο λάθος – έφτασα στο θέατρο Λυκαβηττού από νωρίς και δικαιώθηκα, γιατί πρόλαβα στη σκηνή τον Κάτοχο. Ομολογώ πως δεν τον είχα ξανακούσει, και μπορώ να πω πως η πρώτη αυτή γνωριμία με τη μουσική του μού άφησε πολύ καλές εντυπώσεις. Είχε σωστό vibe, ωραίες μπάρες, άνεση στη σκηνή – και κάπως έτσι προστέθηκαν και δύο κομμάτια του στα Αγαπημένα μου στο Spotify.
Kareem Kalokoh και Moose ξεσήκωσαν το κοινό, photo credits:Ακίμ-Γιάννης Τσατσούλης
Μετά το απαραίτητο warm up από τον Κωστή τον Black Athena σειρά είχαν ο Kareem Kalokoh και ο Moose, που ξεσήκωσαν το κοινό από την πρώτη κιόλας νότα του In Greece we Trap. Η χημεία τους στη σκηνή ήταν κλασικά unmatched, είτε ράπαραν το Ya Ya του Moose, είτε το OULALA – ένα ακόμη από τα αγαπημένα μου κομμάτια στο Get Loved or Die Tryin’ – είτε το Boh από τον τελευταίο δίσκο του Moose, In Greece We Trap 2. Για να είμαι ειλικρινής αν περίμενα κάτι διακαώς, αυτό ήταν να ακούσω τα δύο τελευταία ελληνόφωνα κομμάτια τους, το “Τι να κάνω σπίτι” και το AEGEAN – και αν κρίνω από την αντίδραση του κοινού όταν ακούσαμε το “Νιώθω σαν τον Τάκη”, πολλοί με ένιωθαν. Άκουσαμε και ένα ακυκλοφόρητο, επίσης ελληνικό, πολύ πολύ ενδιαφέρον. Νομίζω ότι μετά από αυτό το live, δικαίως θέλουμε κοινό δίσκο Moose x Kareem Kalokoh, με ελληνικό στίχο. Ελπίζω το αίτημά μου να εισακουστεί.
Ο ΝΤΜ, κατά κόσμον Kevin Ansong, παραδίδει μαθήματα performance, photo credits:Ακίμ-Γιάννης Τσατσούλης
Λεπτά αργότερα από το φρέσκο ραπ των Kareem και Moose, ένας διαφορετικός ήχος θα κατέκλυζε το θέατρο του Λυκαβηττού. Ένας ήχος που ακούει στο όνομα τραμπέτικο και μόνο οι πρώτοι τραμπετες ΝΤΜ και odydoze μπορούν να φέρουν στη ζωή. “Πάτερ ημών ω εν τοις ουρανοίς, ήμουνα πολύ θρασύς” ακούμε από τα μεγάφωνα και ξέρουμε ότι ήρθε η ώρα για τον ΝΤΜ να ανέβει στη σκηνή για το πρώτο αυθεντικό τραμπέτικο γλέντι που έχει γνωρίσει ο Λυκαβηττός. Έτσι και έγινε, με το “Κενοδοξία/Βουλιμία” να κάνει την αρχή και το “Σεβασμός” να ακολουθεί. Δεν ξέρω αν το μπουζούκι βρισκόταν εκεί από την αρχή, αλλά στην “Οργή” έκανε αισθητή την παρουσία του, χαρίζοντας μας ένα ολοκληρωμένο show, που ισορροπούσε ανάμεσα στο τραμπέτικο και σε παλιότερα, αλλά εξίσου αγαπημένα κομμάτια του ΝΤΜ, όπως το Μπέσα 3, που πρόσθεσε στο πρόγραμμα ο ΝΤΜ όταν κατάλαβε ότι το κοινό “σηκώνει” και ολντσκουλιές. “Μπλόκο”, “του Ντεμοντέ και Κουτεντέ”, “Έκτο διαμέρισμα”, “Λαγνεία”, “Το ‘χουν κάψει”, “Υπόγα”, κανένα hit δεν έλειπε από το άψογο set του ΝΤΜ, με το φινάλε να δίνει το “Τα έχω παίξει” και το κοινό να μην θέλει να τελειώσει – παρ’ όλο που επόμενος ήταν ο επίσης καταπληκτικός, Βρετανός Ghetts. Πάντως ό,τι και να πει κανείς για τον ΝΤΜ είναι λίγο – μέσα σ’ όλα είναι και φοβερός performer και σίγουρα δεν θα ήθελα να παίζω σε live μετά από εκείνον.
“Τι υπέροχος χώρος. Σημαίνει πολλά για εμένα αυτό, πιστέψτε με” είπε ο Ghetts, photo credits:Ακίμ-Γιάννης Τσατσούλης
Ευτυχώς που ο Ghetts είναι συνηθισμένος στις προκλήσεις, έχοντας παίξει σε μερικά από τα μεγαλύτερα venues της Βρετανίας, με βαριές συνεργασίες και βραβεία στο βιογραφικό του. Ομολογώ ότι ήξερα λίγα κομμάτια του, μετά από προτροπή μίας φίλης που είχε λατρέψει το “Double Standards” – το οποίο και εντυπωσιάστηκα όταν άκουσα live. Από το Intro του νέου του δίσκου, On Purpose, With Purpose, μέχρι το Laps και το Know My Ting, ο Βρετανός star μάς έδωσε μια πολύ καλή γεύση από τη δισκογραφία του και κάτι μου λέει ότι δεν θα αργήσουμε να τον ξαναδούμε στην Ελλάδα. Εξάλλου και ο ίδιος έμοιαζε εντυπωσιασμένος από τον χώρο, αλλά και από το καλωσόρισμα του κοινού που θα τον αποχαιρετούσε με ένα “happy birthday”, αφού εκείνη την ημέρα γιόρταζε τα 40ά του γενέθλια.
Ο Saske ξανά στη σκηνή του θεάτρου Λυκαβηττού, photo credits:Ακίμ-Γιάννης Τσατσούλης
Σειρά είχε ο man of the hour, Saske. Εμφανώς πιο χαλαρωμενος, με λιγότερο άγχος, ανέβηκε στη σκηνή του Θεάτρου Λυκαβηττού, λιγότερο από ένα 24ωρο μετά το θριαμβευτικό του show στην παρουσίαση του Deluxe, την προηγούμενη ημέρα. Το πρόγραμμα ήταν φυσικά διαφορετικό – με μοναδικές εξαιρέσεις το Paranoia di Notte, το Checks, το Padou, το Ξέρω Μάνα. Μπορώ να πω πως έμοιαζε με ένα best of show από τα εφτά αυτά χρόνια παρουσίας του στη σκηνή. Ακούσαμε το Boss Moves, το Κατάρα, το Χόρεψε Μαζί μου, το Cyan από το Saskepticism Vol I του 2019, το Αλήθεια και το Paranoia di Notte από το Vol II, τα super hits του με τον Rack, NASA και Δοκίμασέ τον, singles που έχουμε αγαπήσει, όπως το Ένα Βράδυ και το Mi Tesoro και φυσικά δύο από τις τελευταίες του επιτυχίες το Too Basic και το 10′. Για ακόμη μια φορά, επέλεξε το “Ξέρω μάνα” για φινάλε και μπορώ να καταλάβω γιατί. Από τη μια είναι το πρώτο iconic κομμάτι της καριέρας του. Όποιος δεν τον ήξερε από το Safari, με αυτό τον έμαθε. Από την άλλη, είναι ένας φόρος τιμής στους Day1s και μία υπενθύμιση στον εαυτό του ότι το παιδί που είχε γράψει αυτούς τους στίχους, τρεις δίσκους, δεκάδες hits και ενα Saskepticism Festival μετά, τα κατάφερε.
Ο Rich the Kid “κλείνει” το πρώτο Saskepticism Festival, photo credits:Ακίμ-Γιάννης Τσατσούλης
Προφανώς, το μεγάλο όνομα της βραδιάς, ήταν ο Rich the Kid, που δεν σπατάλησε ούτε λεπτό και μπήκε φουλ δυναμικά με τα super hits του, από το New Freezer με τον Kendrick Lamar, το Splashin’, το Talk to Me (ευτυχώς που δεν μας ζήτησε να πούμε free Tory Lanez), το Daddy με τον Blueface (εκεί το ζήτησε το shout-out), μέχρι και το Carnival, την τελευταία του επιτυχία με τον Kanye West και τον Ty Dolla Sign, που του χάρισε μια θέση στα Billboard Top 200. Νομίζω ότι όσοι είχαμε ζήσει (μέσα από το Spotify δηλαδή) το peak της καριέρας του, δεν πιστεύαμε μάλλον ότι θα τον δούμε πότε live στην Αθήνα. Πόσο μάλλον τη στιγμή της δυναμικής επιστροφής του στη σκηνή. Μπορεί να μην ήταν από τους πιο επικοινωνιακούς καλλιτέχνες που έχω δει live, αλλά σίγουρα περάσαμε καλά και τα vibes ήταν εκεί σε όλο του το set – με αποκορύφωμα το φινάλε με το Plug Walk.
Αν κρατώ κάτι από την δεύτερη αυτή βραδιά του φεστιβάλ, είναι ότι οι Έλληνες rappers στάθηκαν επάξια δίπλα σε μεγάλα διεθνή ονόματα. Αν πράγματι υπάρξει συνέχεια στο Saskepticism Festival, ελπίζω να ξαναδούμε αυτό το μοίρασμα, να ξαναδοθεί η ευκαιρία στην ελληνική σκηνή να συνυπάρξει με rap stars από όλο τον κόσμο. Όσο για τον Saske, νομίζω κάποτε είχε πει ότι θα αλλάξει τη σκηνή. Ε, λοιπόν, το 2024 αυτό έκανε, με ένα θριαμβευτικό διήμερο (!) victory lap στον Λυκαβηττό.