Για κλοπή πνευματικών δικαιωμάτων κατηγορείται από τον Τζο Μόρφορντ, ο Ιταλός καλλιτέχνης Μαουρίτσιο Κατελάν, ο οποίος είναι γνωστός για το αμφιλεγόμενο έργο με τίτλο «Comedian», που αποτελείται από μία μπανάνα κολλημένη στον τοίχο με κολλητική ταινία. Ο ίδιος έχει καταφέρει να πουλήσει πολλές εκδοχές του έργου του και μάλιστα για περισσότερα από 100.000 δολάρια, αλλά πλέον κατηγορείται πως αντέγραψε το έργο άλλου καλλιτέχνη.
Συγκεκριμένα, ο Μαουρίτσιο Κατελάν κατηγορείται για κλοπή πνευματικών δικαιωμάτων από τον Τζο Μόρφορντ, σύμφωνα με τον οποίο το έργο «Comedian» είναι ίδιο με το δικό του, το «Banana & Orange», το οποίο ο ίδιος δημιούργησε δύο δεκαετίες νωρίτερα.
Στη σελίδα του στο Facebook ο Μόρφορντ έγραψε: «Το έκανα αυτό το 2000. Αλλά κάποιος μάγκας μου κλέβει τα έργα και τα πουλά για 120 χιλιάδες και πλέον από το 2019. Λογοκλοπή…;».
Και οι δύο καλλιτέχνες είχαν κολλήσει στον τοίχο από μία μπανάνα σε γωνία, με τη διαφορά πως ο Μόρφορντ κόλλησε επίσης ένα πορτοκάλι οριζόντια σε άλλο πάνελ.
Ενώ οι αγοραστές του Κατελάν πλήρωναν για οδηγίες σχετικά με το πώς να εγκαταστήσουν και να παρουσιάσουν μια μπανάνα, ο Ιταλός καλλιτέχνης φέρεται να υποστήριξε ότι, σε αντίθεση με τη δική του μπανάνα, τα φρούτα στο «Banana & Orange» είναι συνθετικά, οπότε ο Μόρφορντ «δεν μπορεί να έχει την ιδέα μιας πραγματικής μπανάνας κολλημένης με ταινία σε έναν τοίχο».
Ωστόσο, σύμφωνα με τον νόμο και την απόφαση του περιφερειακού δικαστή των ΗΠΑ, Ρόμπερτ Ν. Σκόλα Τζ., ο Μόρφορντ μπορεί να κινηθεί νομικά επειδή «η φερόμενη κλοπή της μπανάνας του Μόρφορντ είναι επαρκής, ποσοτικά και ποιοτικά, για να διατυπωθεί μια νομική αξίωση».
Αναγνώρισε – αν και δεν ξεκαθάρισε αν συμφωνούσε ή όχι με αυτό – το επιχείρημα του Μόρφορντ ότι ο Κατελάν είχε πρόσβαση στο «Banana & Orange» καθώς ήταν στην προσωπική του ιστοσελίδα, καθώς και στο YouTube και το Facebook, για αρκετά χρόνια.
Στην απόφασή του, ο Σκόλα έγραψε πως: «Μπορεί μια μπανάνα κολλημένη με ταινία σε έναν τοίχο να είναι τέχνη; Πρέπει η τέχνη να είναι όμορφη; Δημιουργική; Υποβλητική; Μια μπανάνα κολλημένη σε έναν τοίχο μπορεί να μην ενσαρκώνει την ανθρώπινη δημιουργικότητα, αλλά μπορεί να προκαλέσει κάποια συναισθήματα, καλά ή κακά. Σε κάθε περίπτωση, μια μπανάνα κολλημένη με ταινία σε έναν τοίχο θυμίζει τον ορισμό της τέχνης του φιλόσοφου Μάρσαλ ΜακΛούχαν: «(ότι είναι) οτιδήποτε μπορεί να σε κάνει να ξεφύγεις».
Και συνέχισε λέγοντας πως: «Κανείς δεν μπορεί να διεκδικήσει πνευματικά δικαιώματα στις ιδέες, επομένως ο Μόρφορντ δεν μπορεί να διεκδικήσει πνευματικά δικαιώματα στην ιδέα της τοποθέτησης μιας μπανάνας σε ένα κατακόρυφο επίπεδο χρησιμοποιώντας κολλητική ταινία. Ούτε μπορεί να διεκδικήσει πνευματικά δικαιώματα σε μπανάνες ή κολλητική ταινία».
Κατέληξε όμως στο συμπέρασμα πως «ενώ η χρήση ασημένιας κολλητικής ταινίας για την τοποθέτηση μιας μπανάνας σε έναν τοίχο μπορεί να μην έχει τον υψηλότερο βαθμό δημιουργικότητας, η παράλογη και αστεία φύση της ανταποκρίνεται στον «ελάχιστο βαθμό δημιουργικότητας» που απαιτείται για να χαρακτηριστεί ως πρωτότυπη».
Ο δικαστής αναγνώρισε ότι «υπάρχουν πολλές επιλογές που μπορεί να κάνει ένας καλλιτέχνης σε χρώματα, τοποθέτηση και γωνία όταν εκφράζει την ιδέα μιας μπανάνας κολλημένης με ταινία σε έναν τοίχο».
Ολοκλήρωσε λέγοντας πως «και στα δύο έργα, η μπανάνα και η κολλητική ταινία τέμνονται περίπου στα μεσαία σημεία, αν και η κολλητική ταινία είναι λιγότερο επικεντρωμένη στην μπανάνα στο έργο του Μόρφορντ παρά στου Κατελάν».
Με πληροφορίες του Guardian.
