Μοριάς ’21: Εντυπώσεις από ένα βιωματικό ταξίδι στην Πελοπόννησο, με στάσεις στην Ιστορία

Φέτος, η χώρα μας κλήθηκε να γιορτάσει τα 200 χρόνια από την Ελληνική Επανάσταση, στο πλαίσιο μιας πανδημίας, που τουλάχιστον για το πρώτο εξάμηνο του 2021 δεν μας επέτρεψε να τιμήσουμε την ιστορική αυτή επέτειο, όπως ακριβώς θα θέλαμε. Το 2021 βέβαια ακόμα δεν έχει τελειώσει και η ανάγκη μας να ανατρέξουμε σε αυτό το τεράστιας σημασίας γεγονός δεν σταματά ποτέ, ούτε περιορίζεται μέσα σε μόλις ένα έτος.

Σίγουρα όμως φέτος ο ενθουσιασμός μας να γιορτάσουμε όσο μπορούμε την επέτειο αυτή ήταν ακόμη μεγαλύτερος, πόσο μάλλον όταν μας δόθηκε η ευκαιρία να το κάνουμε με έναν βιωματικό τρόπο, που επιδιώκει να επαναφέρει στη μνήμη μας την Επανάσταση του 1821, με φόντο την Πελοπόννησο του “τώρα”.

Με αυτόν τον ενθουσιασμό, λοιπόν, και με πολλή περιέργεια, ξεκινήσαμε το ταξίδι μας στο μέρος, όπου άναψε η φλόγα της Ελληνικής Επανάστασης, στην Πελοπόννησο, με το πρόγραμμα πολιτιστικού τουρισμού “Μοριάς ’21“. Μία πρωτοβουλία του Ιδρύματος Καπετάν Βασίλη και Κάρμεν Κωνσταντακόπουλου, της ΤΕΜΕΣ και της Costa Navarinο, το “Μοριάς ’21” μας κάλεσε να βρεθούμε φέτος εκεί όπου όλα ξεκίνησαν, πριν από 200 χρόνια.

Μέσα από 21 διαδρομές που αναδεικνύουν τις ιστορικές πόλεις της Πελοποννήσου και μέσα από 4 άξονες δράσεων -με επίκεντρο την Ιστορία, την Τέχνη, την Γαστρονομία και τη Φύση- ο “Μοριάς ’21” προτείνει μία διαφορετική προσέγγιση όσον αφορά την σπουδαία αυτή επέτειο. Εμείς είχαμε την ευκαιρία να ταξιδέψουμε σε 4 -από τις πιο καθοριστικές στον αγώνα για την Ανεξαρτησία- πόλεις της Πελοποννήσου: τη Μεσσήνη, την Πύλο, την Καλαμάτα και την Τρίπολη, και για δύο ημέρες να μεταφερθούμε νοητά στο μακρινό 1821, με φόντο το “σήμερα”.

Το ταξίδι μας ξεκίνησε πολύ δυναμικά με μία επίσκεψη στην Μεσσήνη και στην πρώτη δημόσια τοιχογραφία, που είχαμε την ευκαιρία να δούμε από κοντά. Οι δημόσιες τοιχογραφίες αποτέλεσαν μέρος του άξονα της Τέχνης, ο οποίος έκανε ακόμα πιο αισθητή την έμφαση που δόθηκε στην Πελοπόννησο του “σήμερα” ως αναπόσπαστο μέρος του ενδιαφέροντος για τον Μοριά του ’21.

Η τοιχογραφία των αδερφών Κρέτση στο ΚΑΠΗ Μεσσήνης μετέφερε επίσης λίγα λόγια από τη συγκινητική επιστολή του Κολοκοτρώνη στον Ιμπραήμ Πασά

Σύγχρονοι καλλιτέχνες παρενέβησαν στο αστικό περιβάλλον διάφορων πόλεων της Πελοποννήσου και δημιούργησαν 10 τοιχογραφίες με πρωταγωνιστές της Επανάστασης, στο πλαίσιο μίας δράσης, που υλοποιήθηκε από την Ανώτατη Σχολή Καλών Τεχνών.

Μία από τις 10 αυτές τοιχογραφίες, λοιπόν, είναι εκείνη των αδερφών Κρέτση που αναπαριστά τον Θεόδωρο Κολοκοτρώνη να κρατά ένα κλαδί ελιάς, ό,τι απέμεινε δηλαδή από τις καταστροφές του Ιμπραήμ Πασά, που το το 1827 έκαψε με μανία τον μεσσηνιακό κάμπο. Κάτω από την επιβλητική μορφή του Κολοκοτρώνη βλέπουμε και μερικά λόγια του, στα οποία μας μεταφέρει ότι οι Έλληνες δεν προσκυνούν “ακόμα και αν τους απομείνουν μόνο πέτρες”, όπως επιβεβαίωσε και η Aντιδήμαρχος της Μεσσήνης, κυρία Ελένη Τσέλιου-Μουρούφα, η οποία επισήμανε επίσης πόσο πολύ έχει αγκαλιάσει η τοπική κοινωνία, αλλά και οι νέοι, αυτές τις δράσεις.

Μετά τη Μεσσήνη, σειρά στο ταξίδι μας είχε η Πύλος, μια ιστορική πόλη, αφού εκεί έλαβε χώρα η ναυμαχία του Ναυαρίνου. Εμείς βρεθήκαμε στο Νιόκαστρο, το ιστορικό φρούριο, από το οποίο ο Ιμπραήμ Πασάς είδε την συντριβή του στόλου του από τις συμμαχικές δυνάμεις, και για λίγο μεταφερθήκαμε νοητά στην ιστορική αυτή μάχη, που ήταν τόσο καθοριστική για την πορεία της Επανάστασης και στοίχισε τη ζωή σε εκατοντάδες ανώνυμους αγωνιστές.

Τα ψηφιακά εκθέματα του “Μοριάς ’21” έκαναν την ιστορία να ζωντανεύει μπροστά στα μάτια μας

Μετά το walking tour στο Νιόκαστρο και το Μνημείο των τριών Ναυάρχων, είχαμε τη χαρά να παρακολουθήσουμε τα Ναυαρίνεια, τις εορταστικές εκδηλώσεις του Δήμου. Εκεί μιλήσαμε με τον δήμαρχο Παναγιώτη Καρβέλα, που τόνισε τη σημασία προγραμμάτων όπως το “Μοριάς ’21” για την τουριστική ανάπτυξη του τόπου.

Παράλληλα, επισκεφτήκαμε και το αρχοντικό Τσικλητήρα. Εκτός από την εντυπωσιακή συλλογή René Puaux με έργα τέχνης και κειμήλια από την Επανάσταση, φιλοξενεί και ένα από τα πολυμεσικά ψηφιακά εκθέματα του προγράμματος, στα οποία με τη βοήθεια υψηλής τεχνολογίας, “ζωντανεύουν” μπροστά μας εμβληματικοί πίνακες από μουσεία της Ελλάδας και του εξωτερικού -εν προκειμένω “Η Ναυμαχία του Ναυαρίνου” που εκτίθεται στο Εθνικό Ναυτικό Μουσείο Greenwich στο Λονδίνο.

Μεταξύ άλλων δοκιμάσαμε φέτα σφυρίδας με τσιγαριστά χόρτα, στο εστιατόριο Ποσειδονία

Από μία ολοκληρωμένη εμπειρία όμως δεν θα μπορούσε να λείπει και ένα ταξίδι στην Γαστρονομία, μέσα από τα “Πιάτα της Επανάστασης”. Το μενού επιμελήθηκε ο chef Λευτέρης Λαζάρου, που άντλησε έμπνευση από τα υλικά και τις συνταγές της εποχής, ενώ κάθε πιάτο συνόδευαν οι επιλογές του Κωνσταντίνου Λαζαράκη, που επιμελήθηκε τοπικές ποικιλίες κρασιών.

Η ημέρα βέβαια δεν τελείωσε εκεί, αφού βρεθήκαμε και στην Costa Navarino για μια απολαυστική ξενάγηση στην εντυπωσιακή συλλογή του, που περιλαμβάνει έργα τέχνης εμπνευσμένα από την επανάσταση του 1821 από σπουδαίους καλλιτέχνες, καθώς και ιστορικά κειμήλια και αντικείμενα.

Η Συλλογή Ελληνικών Ενδυμασιών «Βικτωρία Γ. Καρέλια» είναι μία από τις απαραίτητες στάσεις στην Καλαμάτα

Τρίτη στάση στο ταξίδι μας ήταν η Καλαμάτα, κατά την οποία φυσικά δεν θα μπορούσε να λείπει μία επίσκεψη στην πλούσια συλλογή ελληνικών ενδυμασιών «Βικτωρία Γ. Καρέλια». Πρόκειται ίσως για την πιο μεγάλη αντίστοιχη συλλογή σε όλη την Ελλάδα, αφού όπως μας είπε η ίδια η κυρία Καρέλια, αυτό το εγχείρημα που ξεκίνησε σαν έκθεση της προσωπική της συλλογής πλέον απαριθμεί εκατοντάδες παραδοσιακές ενδυμασίες. Πράγματι, από παραδοσιακές στολές ανδρών και γυναικών -από σχεδόν κάθε γωνιά της Ελλάδας- μέχρι και το πρώτο ευρωπαϊκού τύπου νυφικό, τα εκθέματα ήταν αμέτρητα και όλα τους άκρως εντυπωσιακά.

«Ήρωες από μέταλλο» στην Καλαμάτα από τον Νίκο Φλώρο

Παράλληλα, είχαμε την ευκαιρία να απολαύσουμε και την επετειακή εικαστική έκθεση “Ήρωες από μέταλλο” του Νίκου Φλώρου, που φιλοξενείται στον χώρο μέχρι το τέλος του Οκτωβρίου, ενώ αξίζει να σημειωθεί ότι το Ίδρυμα Γεωργίου και Βικτωρίας Καρέλια πραγματοποίησε σε διάφορες πόλεις της Πελοποννήσου -όπως φυσικά και η Καλαμάτα- τη σπονδυλωτή έκθεση Ελληνικών ενδυμασιών «Ο Μοριάς της Ελευθερίας», που παρουσιάζει παραδοσιακές τοπικές φορεσιές δίπλα από το κάθε ψηφιακό έκθεμα του “Μοριάς ’21”.

Η δημόσια τοιχογραφία στην Καλαμάτα

Λίγο πριν αποχωρήσουμε από την Καλαμάτα, επισκεφτήκαμε και τη δημόσια τοιχογραφία που κοσμεί το 24ο Δημοτικό Σχολείο Καλαμάτας, που απεικονίζει έξι ήρωες της Επανάστασης που απελευθέρωσαν την πόλη στις 23 Μαρτίου του 1821, αλλά και το εστιατόριο «Οινοπαντοπωλείον», όπου δοκιμάσαμε νέα “πιάτα της Επανάστασης”.

Στην φωτογραφία: Παστό λακέρδα με σαλάτα φακής, Σουπιές με το μελάνι τους, Λαχανοντολμάδες με μοσχαρίσιο κιμά, κολοκύθι, αμύγδαλα και λεμονάτη σάλτσα με γιαούρτι

Την όμορφη Τρίπολη, που λόγω καταγωγής έχω επισκεφθεί πολλές φορές, είδα ομολογώ για πρώτη φορά με μια διαφορετική ματιά. Είναι γνωστό ότι η Τρίπολη και γενικότερα η Αρκαδία είναι ένας σημαντικός σταθμός για την εξέλιξη της Επανάστασης, αλλά και η περιοχή με την οποία έχει συνδεθεί ο μεγαλύτερος (και πιο δημοφιλής για να είμαστε ειλικρινείς) ήρωας της Ελληνικής Επανάστασης, ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης.

«Ο Παναγιώτης Κεφάλας υψώνει τη σημαία της ελευθερίας στα τείχη της Τριπολιτσάς» του Peter von Hess “ζωντανεύει” ψηφιακά στο Αποστολοπούλειο Πνευματικό Κέντρο

Αφού επισκεφτήκαμε το Αποστολοπούλειο Πνευματικό Κέντρο, στο οποίο ο παραπάνω πίνακας του Peter von Hess “πήρε ζωή”, κάναμε μία βόλτα στην Πλατεία Άρεως, μία από τις μεγαλύτερες πλατείες σε όλη την Ελλάδα, η οποία με αφορμή την επέτειο  ήταν στολισμένη με λάβαρα, που απεικόνιζαν τους ήρωες της Επανάστασης.

Η τοιχογραφία των αδερφών Κρέτση στην Τρίπολη

Λίγο πιο κάτω, στην πλατεία Σκάκι της πόλης, είχαμε την ευκαιρία να δούμε την εντυπωσιακή δημόσια τοιχογραφία των αδερφών Κρέτση, με πρωταγωνιστές τον Θεόδωρο Κολοκοτρώνη και τον Παναγιώτη Κεφαλά.

Και φυσικά, από την επίσκεψη μας στην Τρίπολη δεν θα μπορούσε να λείπει μία στάση στο εμβληματικό “Μεγάλο Καφενείο”. Κάτι που πολλοί δεν ξέρουν είναι ότι στο κέντρο της -έτσι κι αλλιώς ιστορικής- Τρίπολης βρίσκεται ένα από τα ιστορικότερα καφέ της Ευρώπης, που φαίνεται να ξεκίνησε την λειτουργία του από τον 19ο αιώνα! Εκεί συνομιλήσαμε με την Αντιδήμαρχο, Ελένη Καρούντζου, που ανέφερε ότι στόχος του δήμου είναι να αναδείξει την τουριστική πλευρά της πόλης, που έχει πολλά να προσφέρει στον ορειβατικό, θρησκευτικό -και όχι μόνο- τουρισμό, και φυσικά σε όσους θέλουν να επισκεφτούν μερικά από τα σημαντικότερα σημεία αναφοράς της Επανάστασης.

Μέσα σε δύο ημέρες και τέσσερις στάσεις σε τέσσερις διαφορετικές πόλεις, είχαμε την ευκαιρία να προσεγγίσουμε την επέτειο για τα 200 χρόνια από την Ελληνική Επανάσταση, με έναν διαφορετικό, πιο άμεσο, πιο βιωματικό τρόπο. Υπάρχει άραγε καλύτερος τρόπος από το να γιορτάσεις μία τόσο σημαντική επέτειο, από το να βρεθείς εκεί όπου άναψε η φλόγα της Επανάστασης, αλλάζοντας για πάντα την ιστορία; Με το “Μοριάς ’21” εμείς μπορέσαμε να ανακαλύψουμε ξανά την ιστορία μας, να δούμε -από κοντά ή μέσω υψηλής τεχνολογίας- μερικά ιστορικά και σύγχρονα έργα τέχνης, αλλά και κειμήλια, να απολαύσουμε μια διαφορετική γαστρονομική εμπειρία -και όλα αυτά με φόντο το πανέμορφο φυσικό τοπίο της Πελοποννήσου.

Είτε πρόκειται για τριήμερη εκδρομή, μία πενθήμερη απόδραση ή ένα επταήμερο ταξίδι, μπορείτε κι εσείς να βιώσετε την ολοκληρωμένη εμπειρία που προσφέρει το πρόγραμμα “Μοριάς ’21”, μέσα από 21 ειδικά σχεδιασμένες διαδρομές από την Discover Greek Culture. Περισσότερες πληροφορίες για το πρόγραμμα θα βρείτε εδώ.