Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου 2018: Συμπαγές και στοχευμένο

Το πρόγραμμα των 87 εκδηλώσεων, οι μετακλήσεις των σταρ, ο τονισμένος χαρακτήρας των χώρων, η έμφαση στις συμπαραγωγές και το πλεόνασμα στο ταμείο: Όλα όσα φέρνει μαζί του το φεστιβαλικό καλοκαίρι. Φωτογραφίες συνέντευξης τύπου: Εύη Φυλακτού

05.02.2018

Ο ήλιος των ετεροχρονισμένων Αλκυονίδων προλογίζει ιδανικά τον καλοκαιρινό ήλιο. Και η καιρική συνάφεια μας εισάγει ομαλότερα στα φεστιβαλικά δρώμενα που φέτος παρουσιάζονται νωρίτερα από κάθε άλλη φορά στην ιστορία του θεσμού. Στο διάφανο ισόγειο του Εθνικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης, πλήθος ανθρώπων (καλλιτέχνες, εκπρόσωποι πολιτιστικών και εκπαιδευτικών φορέων από όλη την Ελλάδα και δημοσιογράφοι) κινούνται ήδη σε ρυθμούς θέρους· στους ρυθμούς της βιομηχανικής Πειραιώς, του αστικού Ηρωδείου και της λαοφιλούς Επιδαύρου.

«Είχαμε εξαρχής το στόχο – και το είχαμε αναγγείλει – να παρουσιάζουμε πολύ έγκαιρα το καλλιτεχνικό πρόγραμμα» σχολιάζει ο διευθυντής του Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου, Βαγγέλης Θεοδωρόπουλος κατά την πρώτη… χειμερινή παρουσίαση της μεγάλης θερινής διοργάνωσης. Και οι λόγοι, όπως σημειώνει, ήταν πολλοί: «Περισσότερος χρόνος για προετοιμασία και πρόβες, καλύτερη οργάνωση, καλύτερη συνεργασία με ελληνικούς και ξένους πολιτιστικούς οργανισμούς για συμπαραγωγές, καλύτερη επικοινωνία σε ελληνικά και διεθνή μέσα, εξεύρεση χορηγιών, δυνατότητα συμμετοχής σε ευρωπαϊκά προγράμματα».

Είναι γεγονός πως η κατάλληλη προετοιμασία οδηγεί, καταρχάς, σ’ ένα συμπαγές και στοχευμένο ρεπερτόριο όπου ο κάθε φεστιβαλικός χώρος διακρίνεται αφενός από μια ορισμένη φυσιογνωμία και αφετέρου προτείνει σημαντικά πολιτιστικά γεγονότα και μετακλήσεις – ώστε θα έλεγε κανείς ότι συνιστά έκαστος μια ξεχωριστή φεστιβαλική περιοχή.

Είναι σαφέστερο πως η Πειραιώς 260 γίνεται ο τόπος της σύγχρονης δημιουργίας για το θέατρο και το χορό, το Ηρώδειο οικειοποιείται σχεδόν αποκλειστικά τη μουσική παραγωγή της μεγάλης κλίμακας, η Επίδαυρος πρεσβεύει σταθερά το αρχαίο δράμα με το Μικρό Θέατρο να λειτουργεί ως εργαστήριο του είδους. Διατηρούνται βεβαίως οι site specific περφόρμανς (ως παρεμβολές στον αστικό χώρο) του προγραμματισμού – κυρίως μέσα από την ενότητα «Άνοιγμα στην πόλη» – αλλά αυτή τη φορά με μεγαλύτερη “οικονομία”. Κι αυτό γιατί η περσινή πληθωρικότητα του προγραμματισμού – που οδήγησε σε σύγχυση, αλληλοεπικαλύψεις και συχνά σε χαμηλή προσέλευση – υποχωρεί σημαντικά με τον αριθμό των παραγωγών να πέφτει από τις 127 (του 2017) στις 87.

Η Πειραιώς 260 συγκεντρώνει το μεγαλύτερο αριθμό παραγωγών καθώς θα φιλοξενήσει 39 θεατρικές, παραστάσεις χορού και συναυλίες στο προαύλιο. Εκεί θα συνομιλήσουν οι έμπειροι Θωμάς Μοσχόπουλος, Αντζελα Μπρούσκου, Κωνσταντίνος Ρήγος, Ρούλα Πατεράκη με τους νεότερους Γιάννη Μόσχο, την ομάδα των Blindspot και το σχήμα των Αζά και Τσινικόρη.

_{Ο Κωνσταντίνος Ρήγος με το Βαγγέλη Θεοδωρόπουλο.}

Εκτός από τον Πολωνό σούπερ σταρ Κριστόφ Βαρλικόφσκι και τον Φλαμανδρό μετρ της θεατροποίησης κινηματογραφικών ταινιών Ιβο Βαν Χόβε (που προμηνύει δύο βέβαια sold out) καθώς και την πρόσφατη ανακάλυψη του ανερχόμενου Ζυλιέν Γκοσλέν (που ήδη έχει αποκτήσει φανατικό κοινό στην πόλη), οι μετακλήσεις προσανατολίζονται σε “φρέσκο αίμα”, ανερχόμενο ωστόσο στην ευρωπαϊκή – και όχι μόνο – επικράτεια: Από τον Ρώσο Τιμοφέι Κουλιάμπιν ως τον Ούγγρο Κορνέλ Μουντρούτσο.

Στο χορό, τα φώτα πέφτουν πάνω στην βραβευμένη Πορτογαλίδα Μαρλένε Μοντέϊρο Φρέιτας που ενθουσίασε πέρυσι με τις «Βάκχες» της.

_{«Τρεις αδελφές» του Τσέχωφ από τον Τιμοφέι Κουλιάμπιν.}

Το Ηρώδειο των μεγάλων συναυλιακών γεγονότων (με κάποιες θεατρικές παρενθέσεις σ’ ένα άθροισμα 21 παραγωγών) έχει κι αυτό τους αστέρες του: Τον Χολυγουντιανό αιρετικό πρωταγωνιστή Μπιλ Μάρεϊ σε μια αναπάντεχη συνεργασία με τον τσελίστα Γιαν Βόγκλερ, τον ποπ σταρ Sting, την περίφημη ιταλική ορχήστρα Il Pomo d’oro, τον Μαλτέζο τενόρο Τζόζεφ Καλέγια, τον βρετανό βιολονίστα Νάιτζελ Κένεντι, διεθνείς ορχήστρες και φυσικά την εγχώρια εγγυημένη παρουσία της Λυρικής Σκηνής.

Στην καρδιά του καλοκαιριού τη σκυτάλη παραλαμβάνει η Επίδαυρος με τις 12, ήδη, ανακοινωμένες παραγωγές της. Αξίζει να σημειωθεί δε, πως όλες τις ελληνικές παραστάσεις Επιδαύρου και Πειραιώς 260 θα υποτιτλιστούν στα αγγλικά.

_{Ο Μπιλ Μάρει καταφθάνει στο Ηρώδειο.}

Η αθηναϊκή φεστιβαλική δραστηριότητα ξεκινάει παραδοσιακά την 1η Ιουνίου και ολοκληρώνεται στις 31 Ιουλίου ενώ η κάθοδος στην Επίδαυρο αρχίζει στις 29 Ιουνίου με τους, κατά Τσιάνο, «Αχαρνής» και ολοκληρώνεται στις 18 Αυγούστου με την επάνοδο του Γιάννη Κόκου και τον «Οιδίποδα επί Κολωνώ».

Το Λύκειο Επιδαύρου – το θερινό σχολείο αρχαίου δράματος – θα περάσει στη δεύτερη χρονιά λειτουργίας του έλκοντας το ενδιαφέρον 121 σπουδαστών θεάτρου από 11 χώρες του κόσμου κι έχοντας πλέον την πιστοποίηση σπουδών από το τμήμα Θεατρικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου. Αυτή θα είναι η δεύτερη συνεργασία του Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου με πανεπιστημιακό φορέα «συνδέοντας την καλλιτεχνική με την εκπαιδευτική διαδικασία» καθώς η ένταξη δύο μουσικών ενοτήτων στον προγραμματισμό, το Young Greek Classics και η Aqua Jazz Athens θα “τρέξουν” σε συνεργασία με το Ιόνιο Πανεπιστήμιο.

_{Ο πρόεδρος του Ωδείου Αθηνών, Νίκος Τσούχλος με τον καλλιτεχνικό διευθυντή του Φεστιβάλ.}

Στο πλαίσιο των νέων συνεργασιών εντάσσεται και η σύμπραξη του Φεστιβάλ με τρεις ακόμα φορείς: Το Ωδείο Αθηνών «τον παλαιότερο, καινούργιο χώρο πολιτισμού της Αθήνας» όπως λέει χαρακτηριστικά ο πρόεδρος του Νίκος Τσούχλος – το οποίο και θα παρουσιάσει τις προαναφερθείσες μουσικές πλατφόρμες – το Μέγαρο Μουσικής Αθηνών – με το οποίο αναμένεται υπογραφή συνεργασίας για φιλοξενία και ανταλλαγή παραγωγών – και το Μορφωτικό Ίδρυμα της Εθνικής Τράπεζας.

Προκειμένου να φέρει σε πέρας όλον αυτόν τον σχεδιασμό, το Ελληνικό Φεστιβάλ έχει στη διάθεση του, όπως και πέρυσι, 10 εκατομμύρια ευρώ, εκ των οποίων τα 7 εκατομμύρια προέρχονται από την επιχορήγηση του Υπουργείου Πολιτισμού και τα υπόλοιπα 3 εκ. ευρώ από τα “bonus” με τα οποία το τροφοδοτούν τα καζίνο. Για πρώτη φορά, όπως τόνισε με περηφάνια ο Βαγγέλης Θεοδωρόπουλος, το Φεστιβάλ δεν ζήτησε έκτακτη επιχορήγηση ενώ επιπλέον εξασφάλισε στο ταμείο του ένα υπολογίσιμο πλεόνασμα της τάξεως των 700.000 ευρώ από επιστροφές ΦΠΑ και χορηγίες, το οποίο αναμένεται να χρησιμοποιηθεί στην αναβάθμιση των υποδομών του οργανισμού (τον τεχνολογικό εξοπλισμό του, λόγου χάρη).

_{Δεύτερη επίσκεψη για τη Μαρλένε Μοντέιρο Φρέιτας από την Πορτογαλία.}

Κι ενώ το 70% των σταθερών πόρων του Ελληνικού Φεστιβάλ προέρχεται από την τακτική κρατική ενίσχυση, αίσθηση προκάλεσε η εισήγηση του αντιπροέδρου του ΔΣ του Ελληνικού Φεστιβάλ, Πέτρου Σταυριανού για «απογαλακτισμό» του οργανισμού όπως και των υπόλοιπων εποπτευόμενων πολιτιστικών φορέων παραστατικών τεχνών από το ΥΠΠΟΑ, το Εθνικό Θέατρο, τη Λυρική Σκηνή και το ΚΘΒΕ. «Το Φεστιβάλ πρέπει να αυτονομηθεί οικονομικά. Πρέπει να απαλλαγούμε από την αντίφαση να τηρεί μεν τον κώδικα της δημόσιας δεοντολογίας και να παράγει έργο ιδιωτικού φορέα. Φυσικά, αυτό προϋποθέτει να αλλάξει η οργανωτική δομή και το νομοθετικό πλαίσιο του οργανισμού» δήλωσε ο κ. Σταυριανός, εγείροντας τις πρώτες διαφωνίες στο περιθώριο της συνέντευξης τύπου από εκπροσώπους άλλων κρατικών οργανισμών που έδιναν το παρών.

Ανάμεσα στους πιο βατούς στόχους για το Φεστιβάλ, πάντως, φαίνεται να είναι η δρομολόγηση της μετακόμισης του σε κτήριο που αναμένεται να παραχωρήσει το υπουργείο Εργασίας καθώς και η εξασφάλιση τεχνικού εξοπλισμού όπου, μέχρι τώρα, κάθε καλοκαίρι νοικιάζεται από ιδιωτικές εταιρίες· μια αγορά που υπολογίζεται να κοστίσει περί τα 3 εκατομμύρια ευρώ.